Vì sao Vatican công nhận các vị tử đạo coptic
la-croix.com, Loup Besmond de Senneville, 2023-05-11
Hình biểu tượng 21 tín hữu kitô Lybia bị tổ chức khủng bố hồi giáo chặt đầu ngày 15 tháng 2 năm 2015 | DR
Ngày thứ năm 11 tháng 5, Đức Phanxicô đã thông báo cho Thượng phụ coptic Tawadros II, Giáo hội công giáo sẽ công nhận 21 tín hữu kitô bị Nhà nước Hồi giáo Daesh chặt đầu năm 2015 là thánh. Một sáng kiến lịch sử: Giáo hội công giáo và Giáo hội chính thống giáo coptic đã có chung các thánh từ những thế kỷ đầu tiên, thì đây là những thánh đầu tiên được hai Giáo hội công nhận kể từ khi bị chia rẽ vào thế kỷ thứ 5.
Thượng phụ Tawadros cùng với Đức Phanxicô trong buổi tiếp kiến chung ngày 10 tháng 5 tại Quảng trường Thánh Phêrô, ngày 10 tháng 5.
Rửa tội trong máu
Đức Phanxicô cám ơn Thượng phụ Tawadros về món quà quý giá là thánh tích của các vị tử đạo coptic bị giết ở Libya ngày 15 tháng 2 năm 2015, ngài tuyên bố: “Với sự đồng ý của Đức Thượng phụ, 21 vị tử đạo này sẽ được ghi vào Danh mục tử đạo Rôma như một dấu chỉ của sự hiệp thông thiêng liêng liên kết hai Giáo hội chúng ta”.
Đức Phanxicô tuyên bố: “Các vị tử đạo này đã được rửa tội không chỉ trong nước và Chúa Thánh Thần, mà còn bằng máu, máu là hạt giống hiệp nhất cho tất cả các môn đệ của Chúa Kitô”.
Thánh tích được tặng
Quyết định có vẻ kỹ thuật này thực sự đánh dấu một bước rất quan trọng trong lĩnh vực đại kết, vì hiếm khi Giáo hội công giáo chính thức công nhận các vị thánh của một giáo phái kitô khác. Đó là trường hợp Thánh Grêgôriô Narek năm 2015, thuộc Giáo hội Armenia tự trị, ngài được Rôma công nhận là Tiến sĩ Hội thánh.
Thượng phụ Tawadros đã tặng giáo hoàng Phanxicô thánh tích của những vị tử đạo bị ám sát ngày 15 tháng 2 năm 2015. Ngày hôm đó, tổ chức khủng bố hồi giáo Daesh công bố một đoạn video chặt đầu 21 người, 20 người chính thống giáo coptic và một người Ghana, họ mặc y phục màu cam. Hài cốt của họ được tìm thấy trong một ngôi mộ tập thể vào tháng 2 năm 2018, phần đầu đã tách rời khỏi cơ thể. Đức Phanxicô tặng Thượng phụ Giáo hội coptic một thánh tích của Thánh Catarina thành Alexandria, thánh tử đạo vào đầu thế kỷ thứ tư.
Thượng phụ Tawadros II đã tặng thánh tích của 21 vị tử đạo cho Đức Phanxicô, thánh tích được đựng trong chiếc hộp bằng gỗ và kính, lấy từ nhà thờ dành riêng cho 21 vị tử đạo xây năm 2018 tại ngôi làng al-Our, quê hương của họ.
Thượng phụ Tawadros tuyên bố với báo chí: “Từ khi chúng tôi công nhận sự thánh thiện của họ trong Giáo hội chính thống coptic, hàng năm chúng tôi cử hành ngày 15 tháng 2, ngày lễ của các vị tử đạo thời hiện đại, những người đã tử đạo trong những năm gần đây.”
Một quyết định “thúc đẩy sự hiệp nhất giữa hai Giáo hội”
Thượng phụ Tawadros tuyên bố: “Đây là lần đầu tiên chúng tôi đưa thánh tích ra khỏi Ai Cập, chúng tôi tin họ đã dâng hiến cho chúng tôi và tiếp tục ban phúc lành lớn lao cho chúng tôi. Và bây giờ Giáo hội công giáo tôn vinh họ giống như Giáo hội coptic. Đây là quyết định thúc đẩy sự hiệp nhất giữa hai giáo hội.”
Từ vài tháng nay, Rôma và Cairô, nơi có tòa thượng phụ coptic đã nghiên cứu việc Giáo hội công nhận các vị tử đạo coptic này, tương ứng với tầm nhìn của giáo hoàng, được phát triển từ đầu triều, theo đó sự hiệp nhất của các kitô hữu không chỉ được thử thách bằng công việc của các nhà thần học, mà còn bằng “máu đổ ra” của các vị tử đạo.
“Sự can thiệp của giáo hoàng”
Tại Vatican, việc ghi tên các thánh kitô giáo không theo công giáo vào danh mục tử đạo la mã được xem là một giải pháp có thể chấp nhận được, trong khi việc phong thánh trực tiếp cho các nhân vật chính thống giáo hoặc tin lành vẫn là điều chưa hình dung được cho đến ngày nay. Một nguồn tin cấp cao của Vatican giải thích: “Việc phong thánh cho những người không theo công giáo có thể được hiểu là sự can thiệp của giáo hoàng vào các Giáo hội khác”. Một nguồn khác giải thích chúng ta cũng phải tránh lời buộc tội, có thể bị các Giáo hội kitô giáo khác đưa ra, việc “công giáo chiếm giữ” các nhân vật thuộc các tín ngưỡng khác.
Cùng một nguồn tin cho biết tiếp: “Chúng ta cũng phải tránh công nhận những hình ảnh các thánh quá mong manh. Chẳng hạn, trong chính thống giáo, tiếng nói của giáo dân rất quan trọng để công nhận một vị thánh, trong khi người công giáo tập trung kiểm tra vào thần học. Các tiêu chuẩn khác nhau.”
Tuy nhiên, với Năm Thánh 2025, Rôma đã lên kế hoạch tôn vinh những nhân vật không công giáo như là “những chứng nhân đức tin”. Ví dụ, mục sư Lutheran và là nhà thần học Dietrich Bonhoeffer, bị ám sát năm 1945 tại trại tập trung Flossenbürg ở Bavaria.
Giuse Nguyễn Tùng Lâm dịch
Giáo hội sẽ công nhận 21 tín hữu kitô bị Nhà nước Hồi giáo chặt đầu ở Libya năm 2015
