Một xã hội đoàn kết?
france-catholique.fr, Gérard Leclerc, 2020-04-20
Triết gia Edgar Morin cho rằng cuộc khủng hoảng sức khỏe hiện nay thuận lợi cho việc thức tỉnh một tinh thần đoàn kết chống lại các lợi ích riêng. Trong thực tế, đã có rất nhiều ví dụ của các sáng kiến rộng lượng. Nhưng chúng có đáng kể để thay đổi cả một nền văn minh không?
Tình huống tuyệt đối chưa bao giờ có là tình huống của chúng ta ngày nay, do đòi hỏi cách ly xã hội đưa đến, nhưng nó có thể tạo ra một sự co mình chung theo nghĩa ích kỷ chỉ lo cho nhu cầu riêng. Nhưng điều này không phải lúc nào cũng đúng. Chúng ta biết lòng quảng đại phi thường của các nhân viên bệnh viện, họ được người dân quý trọng và đánh giá cao. Và còn có các nhân viên đảm nhận các dịch vụ thiết yếu để điều hành quốc gia. Tôi sẽ không bao giờ nêu lên cho đủ hôm nay. Tôi đang chứng kiến các hành vi tương trợ và thân ái, dù chỉ đến giúp đỡ những người đang cô đơn. Các thiện nguyện viên có rất nhiều sáng kiến để phụ các nhân viên ở bệnh viện đang tràn ngập công việc. Ở thị trấn Val-de-Marne các thiện nguyện viên đến bệnh viện mỗi ngày để mua phiếu giảm giá vải. Một bà tận tâm làm việc này, trong một tuần bà đã may được 1500 áo choàng cho nhân viên bệnh viện, loại áo này chỉ giặt được ba lần nên phải luôn luôn may lại áo mới. Đây chỉ là một ví dụ nhưng đáng kể.
Triết gia Edgar Morin gần trăm tuổi của nước Pháp khen ngợi việc này, hy vọng sự đột biến văn minh có thể xảy ra: “Lợi ích cá nhân chi phối tất cả, và bây giờ ý thức tình đoàn kết đang tỉnh dậy.” Tuy nhiên ông tự hỏi về khả năng mở rộng tình đoàn kết trên phạm vi toàn cầu: “Bây giờ là lúc làm mới lại chủ nghĩa nhân văn của chúng ta, vì chừng nào chúng ta không nhìn thấy nhân loại như một cộng đồng có cùng số phận thì chúng ta không thể thúc đẩy chính quyền hành động theo hướng sáng tạo.”
Đây đúng là vấn đề phức tạp, vì cuộc khủng hoảng hiện nay nhắc chúng ta nhớ sự cần thiết phải di dời kinh tế và đoàn kết các quốc gia. Địa phương và toàn cầu có nhất thiết phải tương phản hay có thể có một hài hòa giữa hai bên với nhau không? Chúng ta không thể làm gì nếu không có sự hòa giải của các cộng đồng, nếu không, chúng ta chỉ có các tập hợp các cá nhân và không có một khả năng nào để xác định một lợi ích chung thật sự.
Giuse Nguyễn Tùng Lâm dịch
Bài đọc thêm: Edgar Morin: “Cách ly dạy chúng ta phải tế nhị với người phối ngẫu”
