cath.ch, Antoine-Marie Izoard, 2016-03-11
Cách đây ba năm, chiều 13 tháng 3-2013, các hồng y họp mật nghị bầu Hồng y Argentina Jorge Mario Bergoglio, 76 tuổi, kế vị Đức Bênêđictô XVI vừa từ nhiệm. Ba năm đầu tiên Đức Phanxicô đã tiến hành cuộc cải cách Giáo hội, trong cấu trúc, trong cách quản trị, nhưng cũng cả trong thái độ đối với thế giới. 50 ngày đã đánh dấu chặng đường đáng kể ba năm đầu tiên triều giáo hoàng của ngài.
2013
13 tháng 3-2013: Sau 24 giờ mật nghị, Hồng y Jorge Mario Bergoglio, Tổng Giám mục địa phận Buenos Aires, Argentina, 76 tuổi, được bầu kế vị Đức Bênêđictô XVI. Ngài lấy tên Phanxicô và triều của ngài bắt đầu ngày 19 tháng 3-2013.
21 tháng 3: Tân giáo hoàng cử hành thánh lễ đầu tiên ở Nhà nguyện Thánh Mácta, mới đầu, ngài mới các nhân viên Vatican tham dự thánh lễ mỗi buổi sáng với ngài. Ngài quyết định ở Nhà trọ Thánh Mácta, bỏ trống các căn hộ của Dinh giáo hoàng, ngài sợ bị cô lập.
23 tháng 3: Cuộc gặp lịch sử của hai giáo hoàng ở Castel Gandolfo: Đức Phanxicô đến thăm Đức Bênêđictô XVI, vị tiền nhiệm của mình đang tạm trú ở đây.
28 tháng 3: Đức Phanxicô cử hành thánh lễ Thứ Năm Tuần Thánh ở nhà tù của trẻ vị thành niên, ở ngoại ô Rôma. Ngài rửa chân cho 12 người trẻ nam nữ, trong số này có một cô người hồi giáo.
13 tháng 4: Đức Phanxicô thành lập Hội đồng 8 hồng y trên khắp thế giới để “cố vấn cho guồng máy Giáo hội”, cùng ngài nghiên cứu chương trình cải cách giáo triều, đáp ứng nguyện vọng cải cách của các hồng y trong lần họp trước mật nghị đã muốn cải cách Giáo hội. Trở thành Hồng y Quốc vụ khanh kể từ ngày 15 tháng 10, hồng y Pietro Parolin ở trong hội đồng này.
5 tháng 7: Công bố Thông điệp Ánh sáng Đức tin (Lumen Fidei), thông điệp này chính yếu là do Đức Bênêđictô XVI soạn nhưng Đức Phanxicô ký.
9 tháng 7: Viếng thăm chớp nhoáng đảo Lampedusa ngoài khơi Sicile. Lần đầu tiên Đức Phanxicô lên án “nạn dửng dưng toàn cầu” trước thảm kịch của những người di dân.
23-28 tháng 7: Lần đầu tiên Đức Phanxicô đi ra ngoài nước Ý. Ngài đi Ba Tây dự Ngày Giới Trẻ. Tháng 8, ngài ở lại Vatican trong kỳ hè đầu tiên của mình.
7 tháng 9: Sáng kiến của Đức Phanxicô: Ngày cầu nguyện và ăn chay cho hòa bình Syria và cho thế giới.
19 tháng 9: Sáu tháng sau ngày bầu chọn, Đức Phanxicô có cuộc phỏng vấn dài với tạp chí Dòng Tên Ý La Civiltà Cattolica. Sau đó ngài có nhiều cuộc phỏng vấn với các nhật báo lớn, chủ yếu là báo Ý và Argentina.
4 tháng 10: Tại Axixi, thành phố của Thánh Phanxicô, Đức Phanxicô xin Giáo hội từ bỏ xa hoa thế gian, vì theo ngài, đây thực sự là một mối nguy hiểm.
26 tháng 11: Công bố Tông huấn Niềm Vui Tin Mừng (Evangelii Gaudium), đây đích thực là chương trình hoạt động triều giáo hoàng của ngài.
2014
16 tháng 1: Tòa Thánh giới thiệu chương trình bảo vệ trẻ vị thành niên ở văn phòng Liên Hiệp Quốc ở Genève, vài tuần sau chương trình này bị chỉ trích nặng nề. Sau đó Vatican loan báo việc thành lập một hội đồng bảo vệ trẻ vị thành niên. Tám tháng sau, Sứ thần Tòa thánh ở Saint-Dominique, Đức ông Josef Wesolowski bị cáo buộc phạm tội ấu dâm. Ông bị quản thúc tại gia ở Vatican và chết vào tháng 8 khi chưa xét xử.
22 tháng 2: Công nghị đầu tiên, Đức Phanxicô tiến cử 19 tân hồng y trên khắp thế giới, trong số này có 16 hồng y ứng viên giáo hoàng. Lần đầu tiên sau khi từ nhiệm, Đức Bênêđictô XVI có mặt trong buổi lễ này.
24 tháng 2: Sau nhiều tháng làm việc, Đức Phanxicô thành lập Bộ kinh tế, phối hợp các vấn đề kinh tế và quản trị của Tòa Thánh. Ngài cũng chỉ thị để thành lập một tân Hội đồng cố vấn kinh tế. Quy chế của hai thể chế này được công bố một năm sau, tháng 3 năm 2015.
9-14 tháng 3: Cùng với 80 thành viên cấp cao của giáo triều La Mã, Đức Phanxicô đi tĩnh tâm Mùa Chay. Theo sáng kiến của ngài, lần đầu tiên giáo triều có cuộc tĩnh tâm 6 ngày ở ngoài Vatican, trong một nhà tĩnh tâm gần Rôma.
27 tháng 4: Đức Phanxicô chủ sự lễ phong thánh hai vị tiền nhiệm của mình, Đức Gioan XXIII (1958-1963) và Đức Gioan-Phaolô II (1978-2005).
24-26 tháng 5: Chuyến tông du Đất Thánh. Hai hình ảnh mạnh trong chuyến đi này: Đức Giáo hoàng ngừng ở bức tường phân cách Israel ở Bêlem và vòng ôm với hai người bạn Argentina, giáo sĩ Abraham Skorka và giáo sư hồi giáo Omar Abboud trước bức tường Than Khóc ở Giêrusalem.
8 tháng 6: Cùng với thượng phụ Constantinople, Đức Phanxicô họp ở Vườn Vatican hai Tổng thống Israel và Palestina để “cầu nguyện cho hòa bình”.
13-18 tháng 8: Chuyến tông du Nam Hàn. Đức Phanxicô phong 124 vị tử đạo Nam Hàn. Cầu nguyện cho hòa bình và giải hòa hai miền Nam-Bắc Hàn.
13 tháng 9: Tưởng niệm 100 năm Thế Chiến Thứ Nhất (1914-1918), Đức Phanxicô đến viếng nghĩa trang quân đội Redipuglia, nước Ý.
14 tháng 9: Đức Phanxicô làm phép cưới cho 24 cặp ở Đền thờ Thánh Phêrô ba tuần trước khi Thượng Hội Đồng Gia đình họp ở Rôma. Trong số này có những cặp đã sống chung, đã có con, những chọn lựa tượng trưng cho các hoàn cảnh gia đình khác nhau trong Giáo hội.
21 tháng 9: Đức Phanxicô chọn Albania trong chuyến đi Âu Châu đầu tiên, ngài khen ngợi sự “sống chung hòa bình” giữa các tôn giáo ở một nước có 60% dân số là người hồi giáo.
28 tháng 9: Một ngày chưa từng xảy ra dành cho người lớn tuổi và các ông bà nọi ngoại. Đức Bênêđictô XVI được mời tham dự ngày này.
5-19 tháng 10: Họp Thượng Hội Đồng Gia đình, “thách thức mục vụ gia đình trong bối cảnh phúc âm hóa”. Chủ đề người ly dị tái hôn và đón nhận người đồng tính được đưa ra thảo luận. Trong bài diễn văn bế mạc, Đức Phanxicô xin Giáo hội không phải chỉ “tiếp nhận những người hoàn hảo”. Trong dịp này, Đức Phanxicô phong chân phước cho Đức Phaolô VI (1963-1978).
25 tháng 11: Đức Phanxicô đi Strasbourg, trụ sở Liên hiệp Âu Châu. Trước Nghị viện Âu Châu, Đức Phanxicô khẳng định “trọng tâm vẫn là con người” và lên án việc phá thai và trợ tử. Tại Hội đồng Liên hiệp Âu Châu, ngài nhấn mạnh đến “gốc rễ” Âu Châu và cột trụ của tinh thần kitô giáo trong sự “phát triển văn hóa và xã hội Âu Châu”.
28-30 tháng 11: Chuyến tông du Thổ Nhĩ Kỳ. Các hành vi có tính biểu tượng trong chuyến đi này là Đức Phanxicô “thinh lặng cầu nguyện” bên cạnh thượng giáo chủ hồi giáo ở Đền thờ Xanh ở Istanbul và bày tỏ tình gần gũi của mình với Thượng phụ Báctôlômêô.
17 tháng 12: Mỹ và Cuba loan báo quan hệ lại với nhau sau hơn nửa thế kỷ gián đoạn. Đức Phanxicô và ngành ngoại giao Tòa Thánh đóng vai trò lớn trong việc xích lại gần nhau này.
22 tháng 12: Trong buổi chúc lễ Giáng sinh truyền thống, Đức Phanxicô nêu ra 15 “căn bệnh” của giáo triều, kêu gọi mọi người xét mình trước các căn bệnh này.
2015
12-19 tháng 1: Chuyến tông du Sri Lanka và Phi Luật Tân. Ở Colombo, ngài giảng về giải hòa và đối thoại liên tôn. Tại Phi Luật Tân, ngài đến thăm Tacloban, thành phố đang bị cơn bão thổi qua và trước đây bị cuồng phong gây thiệt hại nặng. Ở Manila, ngài dâng thánh lễ trước 6 đến 7 triệu giáo dân, một thánh lễ đông chưa từng có trong lịch sử thánh lễ của các giáo hoàng.
11-14 tháng 2: Cuộc họp kín của các Hồng y cố vấn về vấn đề cải cách. Sau đó, Đức Phanxicô tiến cử 20 tân hồng y, trong đó có 15 hồng y ứng viên trên 5 châu lục.
11 tháng 4: Tuyên bố chính thức mở Năm Thánh Lòng thương xót và công bố Tự sắc Khuôn mặt của Lòng thương xót (Misericordiae vultus)
6 tháng 6: Chuyến đi ngắn đến Bosnie-Herzégovine, Sarajevo.
18 tháng 6: Công bố Thông điệp “Chúc tụng Chúa” để cứu căn nhà chung.
21-22 tháng 6: Đi thăm Turino (nước Ý) nhân dịp trưng bày Khăn Thánh. Đây là lần đầu tiên một giáo hoàng đến đền thờ của Giáo hội Vaud.
5-13 tháng 7: Chuyến tông du đi Ecuador, Bôlivia và Paraguay. Đức Phanxicô gặp các phong trào bình dân ở Santa Cruz.
1 tháng 9: Nhân dịp Năm Thánh Lòng Thương Xót, Đức Phanxicô đặc biệt nhượng quyền cho các linh mục trên thế giới được tha tội phá thai.
8 tháng 9: Đức Phanxicô ra chỉ thị đơn giản hóa thủ tục tiêu hôn nhưng vẫn giữ nguyên tắc bất khả phân ly của hôn nhân.
19-28 tháng 9: Chuyến tông du Cuba và Mỹ, Đức Phanxicô đến trụ sở Liên Hiệp Quốc ở New York. Lần đầu tiên một giáo hoàng đọc diễn văn ở Quốc hội Mỹ ở Washington.
3 tháng 10: Trước lần họp Thượng Hội Đồng Gia đình, một linh mục đồng tính của giáo triều La Mã công khai tuyên bố mình đồng tính. linh mục bị Vatican treo chức.
17 tháng 10: Trong bài diễn văn kỷ niệm 50 năm Thượng hội đồng giám mục, Đức Phanxicô triển khai chủ đề “đồng đẳng”.
24 tháng 10: Sau ba tuần họp Thượng Hội Đồng, 94 điểm trong bản tài liệu cuối cùng đã được đa số 2/3 nghị phụ chấp nhận. Thượng Hội Đồng đề nghị bỏ một vài cấm đoán đối với người ly dị và tái hôn.
1 tháng 11: Đức ông người Tây Ban Nha Lucio Angel Vallejo Balda, thuộc văn phòng kinh tế và bà Francesca Chaouqui bị bắt ở Vatican, họ bị tình nghi đánh cắp tài liệu mật về kinh tế và trao các tài liệu này cho các ký giả Ý. Vụ án được mở ra ngày 24 tháng 11.
25-30 tháng 11: Chuyến đi Phi Châu đầu tiên của Đức Phanxicô, Kenya, Uganda và Trung Phi. Trong chuyến đi Trung Phi, Đức Phanxicô đã đến một nguyện đường hồi giáo ở thủ đô Bangui, tại đây ngài xin “không nhân danh tôn giáo” để làm những hành vi bạo lực.
8 tháng 12: Đức Phanxicô long trọng mở Cửa Thánh ở Đền thờ Thánh Phêrô, đánh dấu Năm Thánh Lòng Thương Xót.
2016
15 tháng 1: Đức Phanxicô có cuộc viếng thăm bất ngờ một nhà hưu dưỡng và một trung tâm đón nhận người bệnh cuối đời ở Rôma. Tháng sau, ngài đến thăm một trung tâm cai nghiện.
17 tháng 1: Lần đầu tiên Đức Phanxicô đến một nguyện đường Do Thái ở Rôma.
21 tháng 1: Đức Phanxicô thay đổi nghi thức phụng vụ để phụ nữ được rửa chân trong ngày lễ Thứ Năm Tuần Thánh.
10 tháng 2: Long trọng gởi hàng ngàn “thừa sai của lòng thương xót” đi khắp thế giới.
12-18 tháng 2: Lần đầu tiên một giáo hoàng gặp một thượng phụ Matxcơva. Đức Phanxicô và Thượng phụ Kirill gặp nhau ở La Havana, Cuba ngày 12 tháng 2. Sau đó Đức Phanxicô đi Mêhicô 5 ngày. Ngày cuối, ngài đã dâng thánh lễ ở biên giới Mỹ-Mêhicô.
Giuse Nguyễn Tùng Lâm chuyển dịch
