Tất cả chúng ta đều sống với một vài tổn thương, thói quen xấu, nghiện một cái gì đó, và những khuyết điểm về tính khí, vốn thâm căn cố đế đến nỗi dường như chúng là một phần trong di truyền của chúng ta. Do đó chúng ta có khuynh hướng mang một khao khát thầm lặng muốn chữa lành chúng.
Kinh nghiệm cho chúng ta thấy điều này. Đôi lúc chúng ta có những nhận thức cho rằng các tổn thương và khiếm khuyết đang kéo chúng ta đi xuống, đó là những thứ không thể nào đơn thuần dẹp bỏ được. Sức mạnh ý chí và các giải pháp tốt vẫn không đủ giải quyết việc này. Làm sao có được giải pháp để không bao giờ nổi nóng lần nữa? Không có, cơn giận cứ triền miên trở lại. Làm sao có giải pháp để từ bỏ một vài thói quen lệ thuộc, dù lớn dù bé? Không có, chúng ta bị chúng cám dỗ ngay. Và làm sao cố gắng thay đổi một vài tính xấu mà chúng ta có sẵn trong di truyền hay tiếp thu từ thuở bé? Không có, tất cả mọi giải pháp và suy nghĩ tích cực trên thế giới, thường chẳng thay đổi được bản chất chúng ta.
Vậy thì chúng ta phải làm gì? Cứ sống với các tổn thương và khiếm khuyết của mình, cũng như những bất hạnh và nhỏ nhen mà nó đem lại hay sao? Hay có thể chữa lành chúng? Làm sao chúng ta có thể tẩy sạch sự yếu đuối của mình?
Có nhiều cách để chữa lành: Khoa tâm lý học cho rằng liệu pháp và tư vấn tốt có thể giúp chữa các tổn thương, khiếm khuyết và chứng lệ thuộc của chúng ta. Liệu pháp và tư vấn có thể giúp chúng ta nhận thức tốt hơn và có thể giúp thay đổi hành vi của chúng ta. Nhưng tâm lý học cũng thừa nhận chuyện này cũng có các giới hạn của nó. Yù thức được vì sao chúng ta làm một việc gì đó, không phải lúc nào cũng cho chúng ta sức mạnh để thay đổi hành vi đó. Khoa xã hội học cũng có những hiểu biết đáng tìm hiểu: Parker Palmer nói rằng, có một liệu pháp của đời sống chung. Tham dự một cách lành mạnh vào đời sống gia đình, bạn bè, cộng đồng, và giáo hội có thể là một điều vững vàng tuyệt vời giúp chúng ta vượt lên các tổn thương cô đơn và các khiếm khuyết bẩm tại.
Chương trình Phục hồi 12 bước thật đáng giá: Các chương trình này dựa trên tiền đề cho rằng tự nhận thức, tự dựa vào sức mạnh của ý chí thường vô dụng trong việc thay đổi hành vi của chúng ta. Cần phải có một sức mạnh cao hơn nữa, và đó chính là nghi thức, sự nâng đỡ qua lại, lòng chân thành tận căn, chấp nhận mình bất lực, và hướng về một Đấng Nào Đó vượt trên chúng ta có thể làm cho chúng ta những gì chúng ta không thể tự mình làm được. Các chương trình phục hồi này thật vô giá, nhưng cũng không phải là câu trả lời cho tất cả mọi vấn đề của chúng ta.
Cuối cùng, nhưng không kém quan trọng, là các luận thuyết và thực hành về chữa lành trong linh đạo. Cách này nhấn mạnh về việc đi nhà thờ để được chữa lành, nhấn mạnh bí tích hòa giải, cầu nguyện và suy niệm, cũng như chỉ bảo các thực hành nghiêm nhặt, mời mọi người đến các nơi thánh, để cho các nhóm hay người hướng dẫn chữa lành cầu nguyện cho mình, dấn thân vào các giai đoạn được linh hướng với thầy dạy có trường lớp.
Các giá trị của những cách này, và có lẽ là của một sự chữa lành trọn vẹn cho các khiếm khuyết tính khí, các thói xấu, chứng lệ thuộc, hay một vết thương sâu, hệ tại ở việc rút lấy nước trong lành từ các nguồn giếng này. Tuy nhiên, ngoài danh sách đơn giản này, tôi muốn đưa ra một thấu suốt của nhà thần nghiệm vĩ đại, Gioan Thánh Giá, dành cho sự chữa lành về tâm lý, tinh thần và tâm linh.
Trong quyển sách cuối cùng của mình, Ngọn lửa Sống động của Tình yêu, thánh Gioan đưa ra một luận thuyết cũng như tiến trình chữa lành. Về căn bản có thể nói như sau: Với thánh Gioan, chúng ta chữa lành các tổn thương, khiếm khuyết tinh thần, chứng lệ thuộc và thói quen xấu của mình bằng cách lớn lên trong đường nhân đức, đến một mức đủ trưởng thành về nhân văn để không còn chỗ trong đời cho những hành vi cũ vốn thường lôi kéo chúng ta đi xuống. Nói ngắn gọn, chúng ta từ bỏ tính lạnh lùng, cay đắng, và nhỏ nhen trong lòng bằng cách thắp lên một ngọn lửa đủ ấm để đốt cháy sự lạnh lùng và cay đắng đó. Công thức sẽ như sau: Chúng ta càng lớn lên trong sự trưởng thành, quảng đại, và sinh sôi, thì các tổn thương cũ, các thói quen xấu, tính nết xấu và chứng lệ thuộc cũ sẽ biến mất, vì chúng ta trưởng thành sâu đậm hơn nên những tính xấu này sẽ không còn chiếm một chỗ trong đời chúng ta nữa.
Sự phát triển tích cực của tâm hồn như một cây sum suê, cuối cùng đã át đi đám cỏ dại. Nếu bạn đến với Gioan Thánh Giá và nhờ ngài giúp bạn giải quyết một thói quen xấu trong đời, thì ngài sẽ không tập trung vào việc nhổ trừ thói xấu đó. Nhưng, ngài sẽ tập trung vào việc phát triển các nhân đức của bạn: Bạn làm tốt được việc gì? Bạn có đức tính tốt nào? Sự tốt lành nào trong bạn cần được thổi bùng lên thành một ngọn lửa trọn vẹn?
Bằng cách phát triển những gì tích cực trong chúng ta, cuối cùng, chúng ta trở nên những tâm hồn đủ lớn để không còn chỗ cho những thói xấu cũ. Con đường chữa lành, chính là vun tưới cho các nhân đức chúng ta, để các đức tính đó tự thân sẽ là ngọn lửa đốt sạch các tổn thương mưng mủ, các chứng lệ thuộc, các thói quen xấu, và các khiếm khuyết tính khí lâu nay đang nhuốm bệnh trong đời sống chúng ta và giữ chúng ta chìm trong yếu đuối và nhỏ nhen, thay vì bước đi trong trưởng thành, quảng đại và sinh sôi.
J.B. Thái Hòa dịch