Linh mục Ron Rolheiser, OMI
05 Tháng Sáu 2017
Gioan Thánh Giá dạy rằng trong linh đạo và luân lý không có những phạm vi miễn trừ. Nói đơn giản, bạn không thể là một vị thánh hay một người có đạo đức vô cùng nếu bạn cho phép mình miễn trừ một vài chuyện. Do đó, tôi có thể không cho cho phép mình bỏ qua một lỗi đạo đức hay một thói quen tội lỗi và xem đó là điều quan trọng khi so với đủ mọi phẩm chất tốt đẹp tôi đang có. Với Gioan Thánh Giá, bạn không thể là một vị thánh với một điểm mù đạo đức, dù điểm đó chi rất nhỏ. Một chú chim bị cột vào đá, không thể bay dù cho sợi dây cột nó là dây thừng hay chỉ mảnh.
Cũng đúng như thế với những nỗ lực của chúng ta để bảo vệ sự sống và thăng tiến công lý trên đời. Bảo vệ sự sống và thăng tiến công lý phải là một sự trọn vẹn. Chúng ta không thể là một ngôn sứ đích thực nếu có dù chỉ một vài điểm mù đạo đức.
Và như thế là chúng ta không thể xem những vấn đề như phá thai, chiến tranh hạt nhân, thiếu ý thức môi sinh, thảm cảnh người tị nạn, kỳ thị chủng tộc, kỳ thị giới tính, nạn nghèo đói và bất bình đẳng, không được tiếp cận dịch vụ y tế, không công bằng trong chuyện học hành, bừa bãi về tình dục, và kỳ thị cộng đồng người đồng tính, là những chuyện hoàn toàn riêng biệt được. Dù cho có thừa nhận hay không, thì những lĩnh vực này cũng liên kết với nhau không thể tách rời. Hồng y Bernardin đã nói: “Bất kỳ ai muốn thành công trong những vấn đề liên quan đến sự sống đều cần phải có một bận tâm cho thái độ của xã hội về việc tôn trọng sự sống con người.” Đây là một thách thức lớn cho tất cả chúng ta về mọi mặt của lăng kính hệ tư tưởng.
Do đó, những người bận tâm đến việc phá thai cần phải chấp nhận rằng không thể nói về vấn đề phá thai mà không nói về những vấn đề nghèo đói, quyền tiếp cận dịch vụ y tế, đạo đức tình dục, và thậm chí là án tử hình. Sự liên hệ lẫn nhau này không phải mang tính thần nghiệm. Mà là chuyện thực tế. Phá thai tăng mạnh là vì đói nghèo và thiếu sự hỗ trợ thỏa đáng hơn là do một hệ tư tưởng theo chủ nghĩa tự do. Do đó, đấu tranh chống phá thai phải tập trung vào các vấn đề đói nghèo và hỗ trợ cho phụ nữ mang thai. Cũng vậy, chấp nhận việc giết người trong một phạm vi (án tử hình) thì góp phần củng cố cho sự ủng hộ việc giết người ở một phạm vi khác (phá thai). Cũng cần phải nói đến đạo đức tình dục bởi phá thai là sản phầm không thể chối cãi của một xã hội mà người ta quan hệ tình dục với nhau khi không cần kết hôn.
Tất cả là một, và bất kỳ phản đối nào với việc phá thai mà không nhìn nhận thỏa đáng quan điểm rộng hơn là bảo vệ sự sống, thì sẽ khó khiến cho những người chân thành ủng hộ cho các nhóm chống phá thai.
Ngược lại, những người bận tâm về vấn đề nghèo đói, về dịch vụ y tế, án tử hình, môi sinh, chiến tranh, kỳ thị, và quyền của người đồng tính, cũng cần phải thừa nhận rằng không thể xử lý những vấn đề đó cho hiệu quả nếu không xử lý vấn đề phá thai. Và ngay cả trong tình huống này, mối liên kết cũng rất thực. Không thể mủi lòng với những người yếu đuối và dễ bị tổn thương ở một phạm vi nào đó, chính là thỏa hiệp tiêu chuẩn đạo đức khi bảo vệ cho những người yếu đuối và dễ bị tổn thương ở một phạm vi khác. Chúng ta phải biện hộ và đấu tranh để bảo vệ cho tất cả những ai bị biến thành nạn nhân trong cuộc sống của mình, và như thế trong số các nạn nhân đó có cả những thai nhi.
Tất cả là một. Không có miễn trừ nào cả, do đó chống lại việc bảo vệ các thai nhi không chỉ là đi ngược lại những điều trọng tâm của một chiến dịch công bằng xã hội, mà còn khiến hệ tư tưởng tự do và các ủng hộ chính trị của nó trở nên thỏa hiệp.
Tất nhiên, chẳng ai buộc phải dốc sức ngang nhau cho mọi vấn đề công bằng trên thế giới. Nhìn nhận rằng các vấn đề này không thể tách rời nhau, không buộc chúng ta phải thôi nhiệt tâm hành động vì một vấn đề cụ thể nào đó. Nhưng biết rằng những vấn đề này là một, thì chúng ta buộc phải luôn nhìn nhận rằng, dù cho vấn đề riêng chúng ta đấu tranh có quan trọng đến thế nào, thì chúng ta cũng không được xem nó theo kiểu trắng đen, không có những sắc thái khác nhau. Chúng ta phải luôn luôn biết nhạy cảm với cái toàn thể, với bối cảnh rộng hơn, với mối liên kết phức tạp của mọi vấn đề xã hội này.
Và một điều không kém quan trọng, là chúng ta phải biết khiêm nhượng, nhạy cảm với những sự mâu thuẫn đạo đức của chính chúng ta trước.
Trong đời này, chúng ta sẽ luôn có những mâu thuẫn, và phải tha thứ cho mình vì những chuyện đó. Đừng để sự hoàn hảo kìm hãm việc thiện. Nhưng nhìn nhận cả sự mâu thuẫn và phức tạp trong những vấn đề này, phải cho chúng ta biết cởi mở hơn để lắng nghe quan điểm của những người khác, và bớt giáo điều và chính thống cực đoan trong thái độ của mình.
Mọi vấn đề liên quan đến công lý và hòa bình, tất cả đều là một, là một thể thống nhất, là áo choàng không đường may, và như những người lính đã bốc thăm để lấy áo choàng của Chúa Giêsu, thì chúng ta cũng phải biết lưỡng lự khi muốn chia tách tấm áo này thành từng mảnh nhỏ.
J.B. Thái Hòa chuyển dịch
