Đức Lêô vừa kéo dài ngày nghỉ hè của ngài. Các giáo hoàng làm gì để thư giãn?
americamagazine.org, Colleen Dulle, 2025-07-21
Đức Lêô chào giáo dân khi ngài đến Castel Gandolfo, ngày 6 tháng 7 năm 2025, ngài sẽ nghỉ hè đến hết ngày 20 tháng 7. (Ảnh của OSV News/Alessia Giuliani, CPP)
Ông Matteo Bruni, phát ngôn viên của Vatican vừa cho biết, Đức Lêô kéo dài ngày nghỉ hè của ngài thêm hai ngày, ngài sẽ rời Castel Gandolfo ngày 22 tháng 7 thay vì ngày 20 tháng 7. Ngài sẽ về lại đây từ ngày 15 đến ngày 17 tháng 8 để dự lễ Ferragosto của Ý.
Đức Phanxicô nổi tiếng vì ngài không đi nghỉ hè ở Castel Gandolfo, nơi có khí hậu mát mẻ chỉ cách Rôma một giờ lái xe, nơi nghỉ hè của gần như hầu hết các giáo hoàng kể từ năm 1626, ngài đã làm cho người dân ở đây kinh ngạc; sau đó, ngài đã biến biệt thự của giáo hoàng thành bảo tàng được các chủ nhân các cửa hàng địa phương cho biết họ được hưởng lợi của việc này. Năm nay, Đức Lêô chọn nghỉ ở một biệt thự nhỏ hơn, tách biệt khỏi khu đất dành cho khách du lịch trong ngôi làng ven hồ.
Nhưng “nghỉ hè” của Đức Lêô cũng giống như nghỉ hè của Đức Phanxicô ở Rôma: một nghỉ hè làm việc! Kể từ khi Đức Lêô bắt đầu nghỉ hè ngày 6 tháng 7, ngài đã cử hành một thánh lễ ngoài trời với ý chỉ Chăm sóc Tạo vật, một thánh lễ ở một đồn cảnh sát Ý và đến thăm một tu viện dòng Thánh Clara Khó Nghèo gần đó, ngài nói chuyện với các bạn trẻ ở giáo xứ Castel Gandolfo, gặp một nhóm đối thoại Công giáo-Chính thống Hoa Kỳ và có một cuộc điện đàm với Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu. Bề trên tổng quyền Dòng Âugustinô, Dòng của Đức Lêô, trong một phỏng vấn với báo Il Messaggero cho biết Đức Lêô sẽ dùng những ngày nghỉ hè của ngài để viết thông điệp đầu tiên trong đó ngài đề cập đến các chủ đề ngài thường đưa ra trong những ngày đầu triều của ngài: hòa bình, thống nhất và trí tuệ nhân tạo.
Giáo hoàng làm gì để giải trí?
Đức Lêô nói với các giáo dân trẻ tại Castel Gandolfo, kể từ khi ngài lãnh đạo Giáo hội công giáo, ngài không có nhiều thì giờ để nghỉ ngơi, nhưng ngài đã hé lộ một số việc ngài sẽ làm trong thời gian rảnh rỗi của ngài, ngài hứa sẽ chơi một trận bóng rổ với họ; ngài cũng cho biết ngài sẽ chơi quần vợt với họ khi… rảnh, theo người đã tặng ngài chiếc mũ tennis tại sự kiện và đã nói chuyện với các phóng viên sau đó. Ngài đã chơi quần vợt tại sân Dòng Augustinô ở bên ngoài Vatican với linh mục-thư ký của ngài sau khi được bầu. Vatican xác nhận một sân tennis đang được làm ở Castel Gandolfo trước chuyến thăm của Giáo hoàng.
Theo lời kể của Bề trên Tổng quyền Dòng Âugustinô, sở thích của ngài là chơi piano – gần đây ngài đã chơi một bản “không dễ” của nhạc sĩ Béla Bartók cho một nhạc trưởng dàn nhạc giao hưởng đến thăm Vatican. Theo những người bạn của ngài nói với trang America, họ cho biết ngài thích đi du lịch đường dài và có kiến thức sâu rộng về xe hơi. Ngài thường sửa xe cho giáo dân ở Peru, đôi khi ngài theo hướng dẫn trên YouTube.
Đức Phanxicô là người yêu âm nhạc: ngài có bộ sưu tập khoảng 2.000 đĩa CD, phần lớn là nhạc cổ điển, nhưng ngài cũng có 25 album của ca sĩ Mỹ Elvis Presley. Ngài mê nhạc tango Argentina. Nhưng cách Đức Phanxicô thích nhất là dành thì giờ rảnh rỗi của ngài cho mọi người: Bạn bè đến gặp riêng ngài vào buổi chiều, và ngài nổi tiếng khi chọn sống ở Nhà Thánh Marta để tránh sự cô lập của Dinh Tông Tòa, nơi các giáo hoàng khác thường sống.
Đức Bênêđíctô XVI cũng chơi piano, nhà soạn nhạc yêu thích của ngài là Mozart. Ngài nổi tiếng yêu mèo, khi còn là hồng y, ngài thường cho các con mèo hoang ở vườn Vatican ăn và khi nghỉ hưu, ngài dành thì giờ nhiều hơn cho các con mèo. Trong một quyển sách phỏng vấn, Đức Phanxicô nhớ lại cảnh ngài nhìn thấy Hồng y Ratzinger đi về nhà, xung quanh là những chú mèo, ngài nói: “Tôi nghĩ ngài biết tiếng của các con mèo.”
Đức Bênêđíctô XVI có bằng lái trực thăng, mặc dù ngài không có bằng lái xe, đôi khi ngài lái trực thăng của giáo hoàng đi Castel Gandolfo, chuyến đi khoảng 15 phút.
Tháng 8 và phần lớn tháng 9, Đức Bênêđíctô XVI thường ở Castel Gandolfo, và cũng như Đức Lêô và Đức Phanxicô, nghỉ hè của ngài là nghỉ hè làm việc! Nhưng tháng 7 năm 2005, 2006 và 2009, ngài đã nghỉ ngơi thực sự ở căn nhà gỗ của Dòng Salêdiêng ở Las Combes, Ý, một thị trấn dưới chân dãy Alps. Thánh Gioan Phaolô II cũng có lịch nghỉ hè ở Las Combes và Castel Gandolfo trong 10 năm (1989-1999); trong những năm đầu triều, ngài thường bí mật đi bộ đường dài đến nhiều địa điểm trên dãy Alps. Các vệ sĩ của ngài nhớ lại họ đã kiệt sức khi cố gắng theo kịp ngài.
Giống như Đức Lêô, Đức Gioan-Phaolô II rất năng động; ngoài việc đi bộ đường dài trên dãy Alps, ngài còn thích trượt tuyết, chèo thuyền kayak và bơi lội. Ngài bị chỉ trích vì đã xây một hồ bơi ở Castel Gandolfo vào đầu triều; khi bị chất vấn về chi phí, ngài nói đùa ‘chi phí này ít hơn chi phí cho một mật nghị’. Năm 1978 ngài được bầu, ngài đã dự hai mật nghị hồng y: lần đầu là của Đức Gioan-Phaolô I, qua đời sau 33 ngày tại vị – góp phần cho các hồng y muốn bầu một giáo hoàng có sức khỏe tốt. Mật nghị thứ nhì là của ngài.
Hồ bơi được chuẩn bị cho chuyến đi của Đức Lêô năm nay
Không phải lúc nào các giáo hoàng cũng được nghỉ yên, Đức Gioan-Phaolô II đã bị các tay săn ảnh rình chụp ngài trong bộ áo tắm. Các bức ảnh đã là tiêu đề quốc tế sau một nỗ lực bất thành của Vatican nhằm ngăn chặn việc công bố ảnh.
Giữa các ngày nghỉ, Đức Lêô sẽ về Vatican để dự Năm Thánh Giới Trẻ, được tổ chức từ ngày 28 tháng 7 đến ngày 3 tháng 8, sự kiện sẽ thu hút hàng ngàn người trẻ về Rôma. Sau kỳ nghỉ, ngài có một số cuộc hẹn tại Vatican và sẽ đi Thổ Nhĩ Kỳ vào cuối tháng 11.
Lịch sử lâu đời
Tọa lạc tại vùng đồi Alban ngoại ô Rôma, từ hàng ngàn năm nay, Castel Gandolfo là nơi nghỉ lý tưởng của các giáo hoàng để tránh cái nóng oi bức của mùa hè Rôma. Là vùng đất nông nghiệp trù phú, những ngọn đồi xung quanh Castel Gandolfo là vườn nho và nhà máy rượu vang. Hoàng đế La-mã Domitian đã có căn biệt thự xa hoa nhất của ông bên bờ Hồ Albano tại đây.
Dinh Tông tòa hiện tại ở Castel Gandolfo được Giáo hoàng Urbanô VIII xây năm 1626, năm tới sẽ kỷ niệm 400 năm ngày thành lập.
Trong nhiều thập kỷ xung đột với nhà nước thế tục Ý sau cuộc cách mạng Risorgimento vào thế kỷ 19, thống nhất nước Ý ngày nay, Castel Gandolfo đã bị bỏ hoang: Không có giáo hoàng nào đến đây từ năm 1870 đến năm 1929. Sau khi Hiệp ước Lateran được ký kết năm 1929, chính thức hóa quan hệ giữa Cộng hòa Ý và Giáo hội Công giáo, các giáo hoàng bắt đầu dùng địa điểm này cho các kỳ nghỉ và hội họp trở lại.
Năm 1938, Giáo hoàng Piô XI (và Quốc vụ khanh Eugenio Pacelli, Giáo hoàng Piô XII tương lai) đã ở 6 tháng tại Castel Gandolfo để tránh bất kỳ sự hợp tác hoặc xung đột nào với nhà độc tài Ý Benito Mussolini hoặc vị khách của ông ở Rôma vào tháng 5 năm để tránh tham dự các lễ kỷ niệm phát xít lớn: Adolf Hitler.
Giáo hoàng Piô XI cũng đã chuyển Đài thiên văn Vatican từ Vườn Vatican đến Castel Gandolfo, và làm một kính viễn vọng mới cho đài thiên văn trên nóc Dinh Tông tòa. Trụ sở của đài thiên văn và một trong hai địa điểm chính (địa điểm còn lại ở Tucson, Arizona) vẫn còn ở đó cho đến ngày nay.
Trong Thế chiến II, Castel Gandolfo (cả thị trấn và Dinh Tông tòa) là nơi trú ẩn cho hơn 12.000 người dân chạy trốn khỏi Rôma, bao gồm hàng trăm người Do Thái La-mã. Các bản tin sau đó cho biết có hơn 40 trẻ em đã được sinh ra trong các căn hộ của giáo hoàng tại Castel Gandolfo, nơi được dùng làm nhà trẻ. Một cuộc không kích của quân Đồng minh năm 1944 đã giết chết hơn 500 người tị nạn trong Dinh Tông tòa.
Qua nhiều thế kỷ, nhiều giáo hoàng đã sống những ngày cuối đời ở Castel Gandolfo, hai giáo hoàng thời hiện đại đã qua đời tại đó: Giáo hoàng Piô XII qua đời ngày 9 tháng 10 năm 1958, và Giáo hoàng Phaolô VI qua đời ngày 6 tháng 8 năm 1978.
Giuse Nguyễn Tùng Lâm dịch
Đức Lêô trao đổi với phi hành gia Buzz Aldrin
Cuộc gọi của Đức Lêô với phi hành gia Buzz Aldrin đã trở thành lời cầu nguyện
