Sức khỏe của Giáo hoàng: Vatican cố gắng minh bạch
Các bác sĩ họp báo về sức khỏe của Đức Phanxicô © Vatican Media
cath.ch, I.Media, 2025-02-26
Kể từ khi Đức Phanxicô vào bệnh viện Gemelli ngày 14 tháng 2, các suy đoán và tin tức giả mạo hoạt động mạnh. Máy camera liên tục túc trực trước bệnh viện Gemelli. Tòa Thánh loan bản tin y tế mỗi ngày hai lần, sáng và chiều.
Hãng tin Ý Rai News 24 cho biết Hồng y Quốc vụ khanh Pietro Parolin và Hồng y Gianfranco Ghirlanda, chuyên gia giáo luật, nhân vật chính trong cuộc cải cách đã vào bệnh viện Gemelli gặp Đức Phanxicô, một số người cho đây là dấu hiệu về khả năng từ nhiệm của ngài.
Một thông tin khác của báo Paris Match cho biết ngài sẽ được chuyển đến một bệnh viện khác trên đảo Tibhirine, gần Vatican hơn. Nhiều phương tiện truyền thông đưa tin Tòa Thánh xin các Hồng y trên thế giới chuẩn bị sẵn sàng về Rôma. Thông tin này chưa được xác nhận. Tối hôm qua một Hồng y không phải người Ý nói với hãng tin I.Media không ai liên lạc với ngài để cho biết tin Đức Phanxicô đã vào bệnh viện.
Tin tức giả mạo lan truyền
Các tin tức giả mạo khác cũng được lan truyền. Một trang web Ý đăng “theo nghi thức tang lễ được Đức Phanxicô đơn giản hóa, Giáo hoàng không thể chết ở bệnh viện Gemelli mà phải đưa về Vatican”, giả định khi ngài còn ở bệnh viện, ngài chưa hấp hối. Lập luận này giả tạo vì nghi thức tang lễ được ấn định khi đã có biên bản xác nhận cái chết của Giáo hoàng, biên bản này phải được thực hiện “tại nhà nguyện nơi Giáo hoàng thường trú”.
Những “hình ảnh giả mạo” về việc Đức Phanxicô nhập viện do trí tuệ nhân tạo làm được lan truyền trên các mạng khác. Các thông tin khác loan tin sức khỏe của ngài bị sa sút nhiều, có khi còn loan tin ngài sắp chết tạo các tranh cãi trên mạng Twitter.
Các tiền lệ dẫn đến dè chừngg
Thỉnh thoảng có tiếng thì thầm trong phòng báo chí Vatican hoặc bên ngoài: “Không ai nói cho chúng tôi biết gì.” Sự dè chừng của một số người được giải thích: Vatican không phải lúc nào cũng minh bạch. Tháng 3 năm 2023, Tòa Thánh thông báo Đức Phanxicô đang ở bệnh viện để kiểm tra thường kỳ nhưng sự thật ngài được đưa đi cấp cứu để chữa bệnh viêm phế quản nhiễm trùng. Thông tin sai lệch ngay từ đầu đã làm mất lòng tin của một số người. Một viên chức Vatican không đồng ý với sự che giấu này: “Nếu chúng ta nói dối chuyện này, chúng ta sẽ nói dối chuyện khác.” Che giấu là một sự việc nghiêm trọng.
Một cố gắng (hạn chế) trong thông tin chính thức
Lần này, Tòa Thánh đi bước trước: ngay từ ngày đầu nhập viện, lệnh đưa ra là phải để phòng báo chí mở cửa trong nhiều giờ, đây là sự việc bất thường. Bản tin y tế được loan báo đều đặn mỗi tối về tình trạng chẩn đoán, kết quả xét nghiệm – xấu hoặc tốt –, các thay đổi trong trị liệu, các cơn suy hô hấp, các quá trình chăm sóc đặc biệt. Hàng ngày bản tin không che giấu tình trạng sức khỏe của Đức Phanxicô là “nguy kịch” và chẩn đoán là “dè dặt”.
Đức Phanxicô thường không không thích nói về sức khỏe của ngài, nhưng từ khi vào bệnh viện Gemelli, ngài muốn minh bạch. Các bác sĩ khẳng định trong cuộc họp báo chiều thứ sáu: “Mọi thông tin chúng tôi công bố đều là sự thật, ngài yêu cầu minh bạch.”
Một quan sát viên uy tín ở Rôma cho biết: “Bộ Truyền thông đã cố gắng rất nhiều. Các cuộc họp báo khác rất nhiều so với thời của Đức Gioan-Phaolô II, ông Joaquín Navarro-Valls, phát ngôn viên của ngài phủ nhận ngài bị bệnh Parkinson trong khi ngài run rẩy trước mắt mọi người.
Một nhà báo làm việc ở Vatican lâu năm cho biết: “Có rất nhiều cố gắng trong lãnh vực truyền thông, các yếu tố công bố ngắn gọn và bệnh viện Gemelli không kiểm duyệt tin tức. Nhưng sự ngắn gọn, kiệm lời của một vài thông tin đã đặt vấn đề.”
Một thận trọng để bảo vệ Giáo hoàng
Nhà báo cho biết: “Sự thận trọng cũng là một cách để bảo vệ ngài, bảo đảm an ninh và tôn trọng đời sống riêng tư của ngài, vì tình trạng của ngài rất tế nhị.” Một chuyên gia khác cho biết, vì lý do này nên “các bản tin phải theo quy tắc và theo một đường lối đôi khi không tương ứng với sự minh bạch tuyệt đối.”
Marta An Nguyễn dịch
