Chuyến đi đảo Corse của Đức Phanxicô tạo nhiều đụng chạm
lemonde.fr, Claire Gatinois, Paul Ortoli và Robin Richardot, 2024-11-09
Dự kiến Đức Phanxicô sẽ đến đảo Corse ngày 14 và 15 tháng 12, nhưng ngài không đến Paris để dự lễ khai trương Nhà thờ Đức Bà một tuần trước đó. Đủ để người đứng đầu nước Pháp buồn lòng. Trong khi chờ thông báo chính thức về chuyến đi, thành phố Ajaccio đang chuẩn bị đón ngài, chủ đề được bàn tán ở cuộc họp khoáng đại của Hội đồng Giám mục Pháp ở Lộ Đức (từ 5 đến 10 tháng 11) và ở các hành lang của Điện Elysée. Điều chắc chắn, Đức Phanxicô sẽ đến Ajaccio, đảo Corse ngày 14 và 15 tháng 12. Ngài dự hội nghị “Lòng mộ đạo bình dân ở Địa Trung Hải”. Đây là chuyến đi thứ ba của ngài đến Pháp, năm 2014 ngài đi Strasbourg, năm 2023 ngài đi Marseille và năm nay ngài đi đảo Corse, nơi chưa có giáo hoàng nào đến thăm. Đủ để mọi người hào hứng? Chưa chắc.
Đã có một chút nghi ngờ về chuyến đi này, một nguồn tin thân cận Vatican cho biết: “Chúng tôi chờ thông báo chính thức, nhất là chương trình, vì kinh nghiệm cho biết, cho đến khi có thông báo chính thức, mọi thứ đều có thể xảy ra và không có gì được cho là chắc chắn”. Tình trạng sức khỏe của Đức Phanxicô, 87 tuổi vẫn là một yếu tố quan trọng. Thành phố Ajaccio, giáo phận không chính thức xác nhận tin Đức Phanxicô đến đây, nhưng tất cả đã chuẩn bị sẵn sàng. Một người thân cận với Hồng y François-Xavier Bustillo, giám mục giáo phận Ajaccio từ năm 2021 cho biết: “Nếu tôi là bạn, tôi sẽ mua vé máy bay ngay!”
Hồng y Bustillo là người chủ chốt của chuyến đi này, ngài có một quan hệ đặc biệt với Đức Phanxicô. Trong công nghị phong hồng y ngày 30 tháng 9 năm 2023, ngài đi Rôma với 800 giáo dân trên ba máy bay thuê đặc biệt cho dịp này. Hai người đi trong đoàn cho biết: “Đức Phanxicô rất ấn tượng khi có một phái đoàn đông đi theo Hồng y như vậy. Ngài nói với hồng y Bustillo: ‘Anh đi với cả giáo dân của anh sao?’”
Đức Phanxicô và Hồng y François-Xavier Bustillo
Kể từ đó, ý tưởng tổ chức chuyến đi của Đức Phanxicô đến đảo Corse ra đời. Mùa hè vừa qua, nhân viên an ninh Vatican đã đến đảo, tạo sợi dây liên lạc đầu tiên. Theo một số nguồn tin, các nhóm từ Vatican và Điện Elysée sẽ đến đảo tuần lễ 11 tháng 11 để kiểm tra an ninh trước khi có thông báo chính thức của Hồng y Bustillo ngày 16 tháng 11.
“Chỉ một ngày thôi”
Ông Alexandre Farina, phụ tá thị trưởng xác nhận: “Chúng tôi nghiêm túc nghiên cứu và nếu được xác nhận, chúng tôi sẽ họp hàng ngày để suy nghĩ về cách tổ chức. Vì sẽ chỉ còn một tháng nữa thôi.” Một nhân viên ẩn danh cho biết: “Hiện tại, ngài dự kiến chỉ đến ngày 15 tháng 12 tại Ajaccio”. Ngài sẽ dự ngày thứ hai hội nghị và đến thành phố cổ Genoa để dâng thánh lễ ở Casone vào buổi chiều.
Dù chuyến đi này được người dân đảo Corse hân hoan nhưng việc ngài không đi Paris để tham dự ngày mở cửa Nhà thờ Đức Bà sau vụ cháy Nhà thờ năm 2019 đã làm cho Tổng thống Emmanuel Macron buồn lòng. Trên chuyến bay từ Á Châu về Rôma tháng 9 vừa qua, ngài xác nhận: “Tôi sẽ không đi Paris.”
Câu hỏi được đặt ra: “Trong suy nghĩ của Đức Phanxicô, đảo Corse có thực sự là nước Pháp không?” Một nguồn tin Vatican phân tích: “Chuyến đi này phù với tinh thần các chuyến tông du của ngài ở Châu Âu, ngài luôn ưu tiên các quốc gia nhỏ và những nơi giáp ranh, ngài cho rằng như thế sẽ hữu ích hơn. Đảo Corse là một phần của nước Pháp, nhưng nó cũng là hòn đảo ở Địa Trung Hải, nơi các Giáo hội trong lưu vực rộng lớn này có một vai trò quan trọng và không may nơi này lại là ngôi mộ của nhiều người di cư”, người di cư là mối quan tâm lớn của Đức Phanxicô. Logic này đã làm cho Đức Phanxicô lên tiếng vào tháng 8 năm 2023: “Tôi sẽ đến Marseille, nhưng không đến Pháp.”
“Một điều rất tích cực cho đảo Corse”
Không có gì đáng ngạc nhiên khi Đức Phanxicô ưu tiên cho hội nghị về tôn giáo đại chúng hơn là việc mở cửa Nhà thờ Đức Bà huy hoàng. Ông François Mabille, nhà nghiên cứu tại Viện Quan hệ Quốc tế và Chiến lược, chuyên gia về ngoại giao giáo hoàng nhận định: “Điều này tương ứng với một trong những ưu tiên triều của ngài, nói lên sự quan tâm đặc biệt của ngài với lòng mộ đạo bình dân. Với Marseille, ngài đã mong muốn thể hiện quyền tối thượng của tôn giáo đối với chính trị. Đó là cách để nói quân bài tôn giáo của ngài thay thế quân bài chính trị.”
Ở Lộ Đức, Hồng y Bustillo trình bày chi tiết về sáng kiến này với các giám mục ngày thứ năm 7 tháng 11 vì hầu hết các giám mục sẽ có mặt tại Nhà thờ Đức Bà Paris, nhiều giám mục sẽ không đến đảo Corse vì lịch trình quá chặt chẽ. Thông báo có thể làm bất bình, nhưng bây giờ là lúc xoa dịu. Một Giám mục địa phương ẩn danh cho biết: “Thật đáng tiếc khi mọi thứ bị mắc kẹt vì ngày tháng, nhưng đó là một điều rất tốt cho đảo Corse. Nếu chúng tôi là Giám mục của Ajaccio và có thể mời giáo hoàng đến nhà thì tất cả chúng tôi sẽ làm điều tương tự.”
Giuse Nguyễn Tùng Lâm dịch
Đức Phanxicô đến đảo Corse, vùng đất của lòng mộ đạo bình dân
Chuyến đi của Đức Phanxicô đến đảo Corse tạo căng thẳng trong Giáo hội Pháp
