Bài suy niệm của Hồng y Radcliffe: Thinh lặng và cầu nguyện để lắng nghe những câu hỏi phức tạp
Osservatoreromano.va, Lorena Leonardi, 2024-10-11
Trong phiên họp chiều thứ năm 10 tháng 10 tại Hội trường Phaolô VI, Hồng y Timothy Radcliffe phát biểu: “Nhiều người muốn Thượng Hội đồng đưa ra câu trả lời ngay lập tức – có hoặc không – về nhiều chủ đề khác nhau! Nhưng đây không phải là cách Giáo hội đi vào mầu nhiệm sâu xa của Tình yêu Thiên Chúa. Chắc chắn chúng ta không tránh được những câu hỏi rắc rối, nhưng chúng ta phải thinh lặng cầu nguyện và lắng nghe nhau để suy nghĩ về những câu hỏi này.”
Hồng y bắt đầu với câu chuyện Chúa chữa lành cho con gái của người phụ nữ thành Canaan: “Hôm nay chúng ta suy tư về các tiến trình qua đó Giáo hội được biến đổi, và về các con đường chúng ta phải đi, chúng ta bắt đầu với phép lạ chữa lành con gái của người phụ nữ thành Canaan. Khi Chúa Giêsu lui về miền Tia và Xiđôn, thì có người phụ nữ miền Canaan đi ra, bà kêu lên: ‘Xin Ngài dủ lòng thương tôi, con gái tôi bị quỷ ám khổ lắm!’ Nhưng Ngài không trả lời, các môn đệ đến gần xin Ngài chữa, Ngài nói: ‘Thầy chỉ được sai đến với những con chiên lạc của nhà Ítraen mà thôi. Bà quỳ gối xin Ngài: ‘Lạy Ngài, xin cứu giúp con!’ Ngài trả lời: ‘Không nên lấy bánh dành cho con cái mà ném cho cho chó con ăn.’ Bà thưa: ‘Thưa Ngài, đúng thế, nhưng chó con cũng được ăn những mảnh vụn trên bàn chủ rơi xuống.’ Khi đó Chúa Giêsu trả lời: ‘Thưa bà, lòng tin của bà mạnh thật. Bà muốn sao thì sẽ được vậy.’ Từ giờ đó, con gái bà được khỏi.”
Hồng y Radcliffe suy niệm: “Thoạt nhìn, khi nghe Chúa Giêsu so sánh bà mẹ thành Canaan với con chó thì thật khó nghe, nhưng nhờ đức tin mãnh liệt của bà, bà đã cứu được con bà. Trọng tâm câu chuyện là sự im lặng của Chúa Giêsu, Ngài không nói với bà một lời nào. Trong im lặng này, không phải là sự từ chối nhưng đó là căn nguyên của mọi lời cầu nguyện: Ngài lắng nghe người phụ nữ và lắng nghe Chúa Cha. Tương tự như vậy, Giáo hội đào sâu mầu nhiệm Tình yêu Thiên Chúa bằng cách tập trung vào các câu hỏi sâu đậm mà chúng ta không có câu trả lời ngay lập tức.”
Tại Công đồng Giêrusalem: Làm thế nào người ngoại có thể được nhận vào Giáo hội? Tại công đồng Nicée: làm sao chúng ta có thể khẳng định Chúa Giêsu là Thiên Chúa thật và là con người thật? Tại Công đồng Chalcédoine: làm sao Thiên Chúa thực sự có thể là một và Ba Ngôi?.
Hồng y Radcliffe nhận xét: “Sứ mệnh của chúng ta tại Thượng Hội đồng là sống với những câu hỏi phức tạp chứ không đi ra các câu hỏi này như các môn đệ. Những câu hỏi phức tạp ở đây là gì? Nếu người phụ nữ đến vì đứa con gái đang bệnh thì chắc chắn chúng ta phải đáp lại lời kêu gọi của tất cả những người cha, người mẹ trên thế giới có con của mình bị cuốn vào chiến tranh, bị mắc kẹt trong cảnh nghèo đói. Chúng ta không được bịt tai lại như các môn đệ thời đó”.
Và còn có những “câu hỏi sâu sắc” làm nền tảng cho nhiều cuộc thảo luận: “Làm thế nào đàn ông và đàn bà, được tạo dựng theo hình ảnh và giống Thiên Chúa, lại có thể bình đẳng nhưng lại khác nhau? Chúng ta không được né tránh vấn đề như các môn đệ, bằng cách phủ nhận sự bình đẳng hay khác biệt. Làm thế nào Giáo hội có thể là cộng đồng của những người đã được rửa tội, tất cả đều bình đẳng, nhưng lại là Thân thể của Chúa Kitô, với những vai trò và thứ bậc khác nhau?”.
Vì vậy, tại Thượng Hội đồng chúng ta đào sâu vào mầu nhiệm Tình yêu Thiên Chúa bằng cách sống với những câu hỏi này, cầu nguyện, lắng nghe nhau, ngày đêm suy nghĩ về những câu hỏi này để tìm câu trả lời.
Trở lại với người phụ nữ Canaan, ngài nhận xét: “Có vẻ ở một mức độ nào đó Chúa Giêsu đã xúc phạm khi so sánh hai mẹ con với những con chó. Tuy nhiên, Thánh Matêô trích đoạn Tin Mừng này từ Tin Mừng Thánh Máccô, trong đó người phụ nữ gốc Syro-Phoenician và những con vật này là những người bạn tốt nhất của dân chúng, những thành viên yêu quý của gia đình. Là tu sĩ Dòng Đa Minh, tôi hiểu – chúng tôi bị cho là “những chú chó của Chúa”, những chiếc gậy của Chúa!
Còn với người do thái, chó là loài vật ô uế không được phép vào nhà, nhưng Chúa Giêsu “cực kỳ sáng tạo, vượt qua giới hạn văn hóa của dân tộc, Ngài đã dùng hình ảnh người phụ nữ trong ngôi nhà có con chó giữ một vị trí đặc biệt để làm dụ ngôn, vì thế lời mời gọi là lắng nghe không phải để có câu trả lời nhưng để học hỏi: chúng ta mở trí tưởng tượng theo cách mới để trở thành nhà của Thiên Chúa, nơi có chỗ cho mọi người. Nếu không, như người Anh chúng tôi hay nói, chúng ta chỉ sắp xếp lại ghế ngồi trên tàu Titanic, con tàu đã trở thành biểu tượng bi thảm của những vụ đắm tàu”.
Như người phụ nữ Canaan, bà đã “bất chấp sự tiếp đón không niềm nở của các môn đệ, bà không bỏ cuộc, bà không bỏ đi”, lời kêu gọi của Hồng y Radcliffe gởi đến các thành viên Thượng Hội đồng là xin họ chọn “ở lại”: “Xin quý vị ở lại, dù khi hướng về Giáo hội quý vị thất vọng, dù Giáo hội của quý vị là gì đi nữa, xin quý vị ở lại. Xin quý vị cứ thắc mắc! Cùng nhau chúng ta sẽ khám phá ra ý Chúa.”
Giuse Nguyễn Tùng Lâm dịch
