Khi nào ‘vị thánh thiên niên kỷ’ Carlo Acutis được phong thánh khi chưa có tân giáo hoàng
americamagazine.org, Connor Hartigan, 2025-04-24
Ngày 27 tháng 2 năm 2025, khi Đức Phanxicô đang ở bệnh viện Gemelli để điều trị bệnh viêm phổi, giáo dân đặt nến cầu nguyện với các hình ảnh tôn giáo dưới chân tượng Thánh Gioan Phaolô II, trong đó có cả ảnh của Chân phước Carlo Acutis.
Trong chương trình, ngày 27 tháng 4 là ngày phong thánh cho Chân phước Carlo Acutis, rất nhiều giáo dân đã lên chương trình để đi dự và bây giờ họ đi dự tang lễ của Đức Phanxicô, ngài qua đời ngày thứ hai Phục sinh 21 tháng 4. Vatican thông báo hoãn ngày phong thánh Chân phước Carlo Acutis vì phải chờ Tân giáo hoàng được bầu lên mới phong thánh được.
Văn phòng Báo chí Tòa thánh ra thông báo cùng ngày: “Sau khi Đức Phanxicô qua đời, chúng tôi xin thông báo Thánh lễ và Nghi thức phong thánh cho Chân phước Carlo Acutis dự kiến ngày chúa nhật Phục sinh hay còn gọi là Chúa Nhật Lòng Chúa Thương Xót nhân dịp Năm Thánh dành cho Thanh thiếu niên sẽ bị tạm hoãn.”
Vatican xem phong thánh là một việc bất khả ngộ, chỉ có giáo hoàng mới có thể thực hiện, vì vậy tiến trình phong thánh sẽ tạm dừng cho đến khi kết thúc mật nghị bầu tân giáo hoàng, một tiến trình dự kiến sẽ mất vài tuần.
Vì chưa rõ thời gian bầu tân giáo hoàng nhanh hay chậm, Vatican chưa công bố ngày tổ chức lại Thánh lễ phong thánh cho Chân phước Carlo Acutis.
Trong lúc Giáo hội đau buồn trước sự ra đi của Đức Phanxicô, nhưng việc hoãn phong thánh cũng làm một số giáo dân buồn. Điều này đặt ra một câu hỏi quan trọng: Vì sao chỉ có giáo hoàng mới có thể phong thánh?
Khi tuyên bố một người là thánh, Giáo hội không chỉ nêu bật người đó là tấm gương của một đời sống đức hạnh anh hùng và là gương sáng cho các người khác, nhưng còn xác tín linh hồn người đó đang ở trên thiên đàng, hiệp nhất với Thiên Chúa. Để khẳng định điều này, Giáo hội phải dựa vào thẩm quyền thần học cao nhất và đảm bảo tránh mọi sai sót. Với người công giáo, thẩm quyền và bảo đảm này nằm ở Giáo hoàng mà theo tín lý về sự bất khả ngộ, được Thiên Chúa giữ gìn để khỏi lầm lạc khi tuyên bố các vấn đề đức tin và luân lý.
Bách khoa toàn thư Công giáo năm 1907 được biên soạn sau Công đồng Vatican I trích lời Thánh Thánh Tôma Aquinô để làm rõ vai trò bất khả ngộ trong việc phong thánh: “Trong Quodlibet IX, a.16, Thánh Tôma viết: ‘Vì việc tôn kính các thánh cũng là một hình thức tuyên xưng đức tin, có nghĩa tin vào vinh quang các thánh nên chúng ta phải tin cách sốt sắng trong vấn đề này, phán quyết của Giáo hội cũng không thể sai lầm.’ Những lời này, được các học giả đồng thuận, đều ủng hộ quan điểm phong thánh là hành động bất khả ngộ và vì thế chỉ có giáo hoàng mới có quyền thực hiện. Trong thời gian trống tòa, Giáo hội không thể cử hành lễ phong thánh.
Ngược lại, phong chân phước không phải là hành động bất khả ngộ và vì thế có thể được các giáo sĩ khác chủ sự, nhưng vẫn cần sự đồng ý của Giáo hoàng. Như Bách khoa toàn thư Công giáo giải thích, việc phong chân phước là “cho phép tôn kính” người đã khuất, chứ không chắc chắn khẳng định về sự thánh thiện hay phần rỗi của họ.
Ví dụ, Chân phước Carlo Acutis đã được Hồng y Agostino Vallini phong chân phước năm 2020 tại Assisi. Cũng vậy, Óscar Romero được phong thánh ở Rôma, nhưng trước đó đã được Hồng y Angelo Amato phong chân phước ở El Salvador, quê hương của ngài.
Đức Phanxicô theo sát tiến trình phong thánh cho Carlo Acutis. Tháng 5 năm 2024, ngài công nhận Carlo Acutis đã hoàn tất điều kiện hai phép lạ để được phong thánh. Lúc đó, ngài nói về Carlo: “Carlo không an phận trong sự thụ động thoải mái, nhưng Carlo biết nhìn ra nhu cầu thời đại trong những người yếu đuối nhất, Carlo đã thấy khuôn mặt của Đức Kitô. Chứng tá của Carlo cho người trẻ ngày nay thấy: hạnh phúc đích thực là đặt Chúa lên trên hết và phục vụ Ngài nơi người anh em thấp bé nhất.”
Tuy ngày phong thánh của Acutis phải hoãn lại, nhưng cuối tuần này, giáo dân hành hương về Rôma sẽ có nhiều sự kiện thiêng liêng để dự tang lễ của Đức Phanxicô, sẽ được tổ chức ngày thứ bảy 26 tháng 4. Bộ Truyền giáo của Vatican vẫn tổ chức Năm Thánh dành cho Thanh thiếu niên trùng với ngày dự định phong thánh với hơn 80.000 bạn trẻ từ khắp thế giới về tham dự. Dù không còn Thánh lễ phong thánh, nhưng các sinh hoạt Năm Thánh vẫn diễn ra, chủ yếu hành hương qua Cửa Thánh tại Đền thờ Thánh Phêrô.
Têrêxa Trần Tuyết Hiền dịch
