Giáo hoàng còn sống nhưng đàn kền kền đã bắt đầu bay lượn trên trời
Một hồng y ẩn danh phê bình gay gắt triều giáo hoàng Phanxicô là “chuyên quyền” và “khó hiểu về mặt đạo đức”, còn các linh mục và chủng sinh trẻ Tây Ban Nha thì cầu nguyện cho giáo hoàng “lên thiên đàng càng sớm càng tốt”.
international.la-croix.com, Robert Mickens, 2024-03-02
Quý vị có biết Giáo hội công giáo hiện nay “bị rạn nứt hơn bao giờ hết trong lịch sử gần đây” không? Và quý vị có nhận ra tất cả những chuyện này chỉ là lỗi của một người là Đức Phanxicô không?
Tuyên bố trên được đưa ra vào tuần trước trong một tấn công mới nhất nhằm vào giáo hoàng 87 tuổi, một tuyên bố được viết (tất nhiên là ẩn danh!) của một tâm hồn dũng cảm nào đó được cho là một trong những hồng y của Giáo hội. Không ai trong Hồng y đoàn 15 tuổi, nhưng chỉ có người nào đó ở tuổi này mới có thể không biết và không liên quan đến “lịch sử gần đây” của đạo công giáo để đưa ra một khẳng định như vậy.
Mọi mũi tên dồn về cố hồng y Pell
Tài liệu mới mang tựa đề “Vatican ngày mai”, ngày 29 tháng 2 được đăng trực tuyến bằng năm thứ tiếng trên trang tin tức công giáo bảo thủ Ý có phiên bản tiếng Anh “Daily Compass”, La bàn hàng ngày. Tác giả ẩn đằng sau bút hiệu “Demos II”. Họ khẳng định mục đích của họ là “xây dựng trên những phản ánh nguyên bản” được “Demos” xuất bản lần đầu hai năm trước, một hồng y dũng cảm khác đã ngụy trang danh tính thực của mình. Và đó là hồng y George Pell, được tiết lộ sau cái chết của ngài. Nhưng mô tả những gì ông viết là “những suy ngẫm”, thì cũng giống như xem việc Vladimir Putin xâm lược Ukraine là thực hiện sứ mệnh gìn giữ hòa bình.
Cuộc tấn công bằng lời của hồng y Pell với Đức Phanxicô là diễn văn tuyên bố trên “Vatican Today” (Vatican hôm nay). Trong danh sách dài những lời bất bình, nhiều trong số này là cá nhân, hồng y chỉ trích triều giáo hoàng hiện nay là một “thảm họa”, thúc đẩy “dị giáo” và khuyến khích “Giáo hội công giáo theo chủ nghĩa tự do tin lành”. Hồng y quá cố người Úc nhấn mạnh, người kế vị Đức Phanxicô phải “khôi phục lại sự bình thường, khôi phục lại giáo lý trong đức tin và đạo đức, khôi phục lại sự tôn trọng luật pháp”. Đúng vậy, đó là tuyên ngôn cho mật nghị tiếp theo và cảnh báo Giáo hội sẽ không chống trả được với “những đe dọa về tinh thần và giáo lý” nếu các hồng y không bầu ra một giáo hoàng theo chủ nghĩa truyền thống hơn. Đó là nền tảng mà Demos II cho biết và nhóm của họ đang cố gắng xây dựng…
Trong tài liệu của họ, ngay từ đầu Demos II thừa nhận: “Rõ ràng triều Đức Phanxicô nhấn mạnh trên lòng trắc ẩn với những người yếu thế, đến gần với người nghèo và người bị gạt ra ngoài lề xã hội, quan tâm đến phẩm giá của công trình sáng tạo và các vấn đề môi trường phát sinh từ đó, cũng như nỗ lực để đồng hành với những người đau khổ và bị xa lánh trong gánh nặng của họ.”
Nhưng đây là đánh giá tích cực duy nhất họ dành cho triều giáo hoàng đã kéo dài gần 11 năm, đưa Giáo hội vào con đường cải cách rất cần thiết. Một chương trình không dựa trên những nỗ lực thiển cận và thất bại nhằm hồi sinh một mô hình lấy châu Âu đang sụp đổ làm trọng tâm, nhưng dựa trên việc đọc lại và “cầu nguyện lại” (phân định) những yêu cầu cấp tiến của Tin Mừng trước những gì có thể xảy ra ở một trong những thời kỳ thay đổi lớn nhất trong lịch sử loài người.
Ai thực sự có lỗi khi làm suy yếu chứng từ của Giáo hội?
Demos II tập trung phần “đóng góp” còn lại vào các cuộc thảo luận rõ ràng hiện đang diễn ra liên quan đến mật nghị tiếp theo về “những thiếu sót” của Đức Phanxicô, mà họ cho là “phong cách quản trị chuyên quyền, đôi khi có vẻ thù hận; một bất cẩn trong các vấn đề pháp luật; không khoan dung đối với những bất đồng thậm chí mang tính tôn trọng; và – nghiêm trọng nhất – một khuôn mẫu mơ hồ trong các vấn đề đức tin và luân lý làm giáo dân hoang mang”. Vị hồng y ẩn danh này nói sự mơ hồ này đang làm suy yếu “niềm tin vào Lời Chúa”, điều này “làm suy yếu chứng tá Tin Mừng”. Đây hoàn toàn là lỗi của giáo hoàng hiện tại.
Hàng triệu triệu người trên khắp thế giới, và họ không chỉ là người công giáo, họ sẽ kịch liệt phản đối. Họ sẽ nói nhờ giáo hoàng này mà chứng tá Tin Mừng của Giáo hội đã thực sự được củng cố và các tín hữu kitô đang trở nên tin tưởng hơn bao giờ hết vào Lời Chúa, đặc biệt là vào Tin Mừng của Chúa Giêsu Kitô. Cuộc đời và chứng tá triệt để của giáo hoàng, bất chấp những thất bại cá nhân và những điểm mù, đã làm cho Giáo hội trở thành “người bạn”, “người tháp tùng”, “người đồng hành” thực sự của toàn thể nhân loại vào thời điểm đầy nguy hiểm của lịch sử. Bất chấp tội lỗi của chính mình, điều mà ngài sẵn sàng thừa nhận, ngài đã giúp khôi phục hình ảnh của một Giáo hội bị mất uy tín trầm trọng do lạm dụng tình dục, do che đậy, do nỗi ám ảnh của nhiều giám mục dường như mắc phải khi thực thi quyền lực trước công chúng và trên lương tâm cá nhân, bằng những liên minh đáng ngờ mà một số người công giáo đã thiết lập với các nhà lãnh đạo chính trị khó ưa ở nhiều nơi trên thế giới.
Rõ ràng, có những người khác trong Giáo hội đã đồng ý với bản tuyên bố của hồng y Pell hai năm trước (Mùa Chay năm 2022) và hiện đang được tài liệu Demos II cổ vũ. Không thể phủ nhận nhiều người trong số họ là chủng sinh và linh mục trẻ, như một nhóm ở Tây Ban Nha gần đây đã công khai mong muốn sẽ sớm có một giáo hoàng mới. Khi bắt đầu chương trình tụ họp hàng tuần trên YouTube có tên ‘Phòng thánh Vendée’. Một tụ họp của các linh mục chống-cách mạng, một trong các tu sĩ trẻ (mặc áo chùng dĩ nhiên) nói: “Tôi cầu nguyện rất nhiều cho giáo hoàng để ngài lên thiên đàng càng sớm càng tốt.” Năm linh mục còn lại, những người nói tiếng Tây Ban Nha từ các quốc gia khác nhau đã cười nhạo các bình luận.
Giáo hoàng truyền giáo triệt để nhất
Đức Phanxicô đã làm những người bảo thủ và theo chủ nghĩa truyền thống trong hàng giáo sĩ, cũng như các giáo dân cổ vũ cho loại giáo sĩ trị này bực mình. Họ cho rằng họ bị xúc phạm, bị tấn công cá nhân, bị nhắm làm mục tiêu một cách bất công. Nhưng đó cũng là những nhà chức trách tôn giáo mà Chúa Giêsu Nadarét thường thách thức và khiển trách, vì họ là những người đạo đức giả. Vậy mà chúng ta gọi thông điệp của ngài là Tin Mừng, dù chúng ta thường khó tuân theo. Nên vì vậy cần phải nhắc lại, Đức Phanxicô có lẽ là một trong những vị giáo hoàng truyền giáo triệt để nhất mà Giáo hội từng có. Nếu có một người công giáo nào trong số chúng ta, hoặc bất kỳ ai khác trên thế giới này, đôi khi họ không cảm thấy mình bị thách thức hay bực mình vì ngài, hoặc bị vạch mặt cho là đạo đức giả, thì đúng là người đó đã không chú ý đến.
Đúng vậy, đôi khi Giáo hội chúng ta gặp khó khăn và thường cảm thấy hơi lạc lõng và mất phương hướng khi cố gắng nhận ra điều mà Chúa Thánh Thần mời gọi chúng ta trở thành trong thế giới đang thay đổi nhanh chóng này. Nhưng con đường duy nhất là tiến về phía trước. Chúng ta sẽ tiếp tục đấu tranh và phạm sai lầm. Không phải lúc nào chúng ta cũng làm đúng. Nhưng chúng ta nên nói rõ, giáo hoàng Phanxicô không phải là vấn đề. Ngược lại, ngài là một phần rất quan trọng của giải pháp.
Giuse Nguyễn Tùng Lâm dịch
