Giáo hội châu Phi từ chối chúc lành cho các cặp đồng tính
cath.ch, I.Media, 2024-01-11
Theo hồng y Fridolin Ambongo, Fiducia supplicans có nguy cơ tạo ra “nhầm lẫn” | © Truyền thông Vatican
Ngày thứ năm 11 tháng 1-2024, hồng y Fridolin Ambongo, tổng giám mục giáo phận Kinshasa và là chủ tịch Hội đồng Giám mục Châu Mỹ Latinh cho biết: “Việc chúc phúc cho các cặp đồng tính do Fiducia supplicans đề xuất sẽ không thể thực hiện được ở châu Phi.” Tuyên bố của ngài tóm tắt quan điểm của tất cả các hội đồng giám mục châu Phi, “đã nhận được sự đồng ý” của Đức Phanxicô và hồng y Fernández, bộ trưởng bộ Giáo lý Đức tin.
Trong thông điệp phiên bản tiếng Anh và tiếng Pháp, hồng y Ambongo cho biết một “làn sóng chấn động” được cảm nhận ở lục địa châu Phi sau khi công bố Fiducia supplicans cho phép ban phép lành không theo nghi thức cho các cặp vợ chồng “trong hoàn cảnh trái luật” vào ngày 18 tháng 12. Để đáp lại Rôma, các giám mục đồng lên tiếng: “Chúng tôi, các giám mục châu Phi, không xem việc châu Phi chúc phúc cho các kết hợp đồng tính hoặc các cặp đồng giới là điều thích hợp”.
Không “làm mờ định nghĩa về hôn nhân”
Đưa ra nguy cơ “nhầm lẫn” và “mâu thuẫn trực tiếp” với văn hóa của các cộng đồng châu Phi, hồng y Ambongo đi đến kết luận “các phép lành ngoài phụng vụ được đề xuất trong tuyên bố Fiducia supplicans không thể thực hiện ở châu Phi mà không gặp tai tiếng”.
Văn bản lục địa cho rằng ngôn ngữ của tuyên bố Fiducia supplicans “vẫn còn quá tinh tế để người bình thường có thể hiểu được”. Hơn nữa, hồng y Fernández đã nhiều lần khẳng định, những người xin chúc phúc không cần phải biện minh cho bất kỳ sự kết hợp bất hợp pháp nào, nhưng các mục tử châu Phi vặn lại, “rất khó thuyết phục những người cùng giới sống trong một kết hợp ổn định mà họ không đòi hỏi tính hợp pháp về tình trạng của chính họ”.
Các giám mục châu Phi nhắc lại “sự hiệp thông” của họ với giáo hoàng. Thừa nhận rằng giáo lý của Giáo hội về hôn nhân và gia đình vẫn không thay đổi trong Fiducia supplicans, tuy nhiên họ đánh giá “các nghi thức và lời cầu nguyện có thể làm mờ đi định nghĩa về hôn nhân […] bị cho là không thể chấp nhận được”.
Lên án đồng tính
Các giáo sĩ châu Phi được khuyến khích “chăm sóc mục vụ nồng nhiệt” và đối xử tôn trọng và có phẩm giá với người đồng tính, nhưng các giám mục viết sự kết hợp của họ “trái với ý muốn của Thiên Chúa” và “không nên được chấp thuận trong bất kỳ hoàn cảnh nào”. Trong một lập luận được đưa ra, họ dựa vào Sách Giáo lý của Giáo hội công giáo trong đó mô tả các hành vi đồng tính là “rối loạn về bản chất”, hoặc dựa vào Cựu Ước, trong đó đồng tính “bị cho là điều ghê tởm”.
Dưới ngòi bút của hồng y Ambongo, các giám mục cũng đề cập đến “bối cảnh văn hóa ở châu Phi”, nơi các kết hợp đồng giới “bị cho là trái ngược với các chuẩn mực văn hóa và về bản chất là xấu”. Để bác bỏ văn bản, các giám mục châu Phi đã lợi dụng luật dân sự của quốc gia cấm đồng tính – đây là trường hợp của Zambia – thì bản tổng hợp châu Phi không đưa ra lập luận lập pháp này.
Thừa nhận “các phương thức áp dụng khác nhau”?
Tóm lại, việc đào sâu Fiducia supplicans đã được một số quốc gia dự kiến, đặc biệt là về “sự phong phú của các chúc phúc tự phát trong việc chăm sóc mục vụ bình dân”, mà không liên kết chúng với các cặp vợ chồng trong các tình huống bất hợp lệ. Hồng y Ambongo, người thân cận với Đức Phanxicô và là thành viên Hội đồng Hồng y, cho biết: “Sứ mạng của lòng thương xót của Giáo hội đi ngược với tinh thần thế giới”. Ngài kêu gọi “các cộng đồng kitô giáo đừng để mình bị lung lay” và chống lại “sự thuộc địa hóa về văn hóa”.
Ngày 4 tháng 1, bộ Giáo lý Đức tin công bố một thông cáo báo chí nhằm “làm rõ việc tiếp nhận” văn bản. Rôma thừa nhận việc thực thi có thể “thừa nhận các phương thức áp dụng khác nhau” tùy thuộc vào bối cảnh địa phương, “nhưng không phải là sự phủ định hoàn toàn hoặc dứt khoát”.
Giuse Nguyễn Tùng Lâm dịch
