Hồng y Gerhard Müller tấn công Đức Phanxicô trong một quyển sách mới
lanacion.com.ar, Elisabetta Piqué, 2023-01-21
Hồng y Gerhard Müller đã có những lời chỉ trích mạnh mẽ và tố cáo sự tồn tại của “một vòng ma thuật thu hút xung quanh Nhà Thánh Marta tạo thành từ những người không được chuẩn bị từ quan điểm thần học”.
Đức Phanxicô và hồng y Gerhard Müller, năm 2014 / Andrew Medichini – AP
Còn vài tuần nữa là kỷ niệm 10 năm triều giáo hoàng Phanxicô, trong một suy tư luôn cho rằng có nhiều người đang chuẩn bị cho mật nghị bầu chọn người kế nhiệm ngài, một quyển sách mới của hồng y Gerhard Müller bảo thủ sẽ phát hành tuần tới.
Đây là một cuộc tấn công khác nhằm vào Đức Phanxicô sau quyển sách gây tranh cãi của tổng giám mục Georg Ganswein, thư ký riêng của Đức Bênêđictô XVI, và “bản ghi nhớ” nặc danh khắc nghiệt của cố hồng y George Pell được đưa ra sau cái chết đột ngột gần đây của ngài.
Quyển sách mới của hồng y Gerhard Müller
Hồng y Müller, thần học gia 75 tuổi, rất thân cận với Đức Joseph Ratzinger viết trong lời nói đầu quyển sách “Với tất cả thiện ý”: “Tôi chưa bao giờ hành động bất công với giáo hoàng Phanxicô và Chúa là nhân chứng. Do sự nghiêm ngặt của tôi, các phương tiện truyền thông đã xếp tôi vào danh sách hồng y chống lại triều giáo hoàng hiện tại, nhưng điều đó không đúng, đó là sai.” Tuy nhiên qua quyển sách này, hồng y Müller đã bắn những viên đạn nặng nề vào Đức Phanxicô. Và ngài báo động về sự nhầm lẫn học thuyết ngày càng tăng làm suy yếu Giáo hội công giáo.
Được học giả Vatican nổi tiếng người Ý Franca Giansoldati của báo la-mã Il Messaggero phỏng vấn, hồng y Müller, tổng giám mục giáo phận Regensburg, người đã được Đức Bênêđictô XVI đưa về Rôma năm 2012 để làm bộ trưởng Bộ Giáo lý Đức tin, ngài đã rất tổn thương khi Đức Phanxicô không gia hạn tiếp theo cho ngài năm 2017, sau 5 năm hoàn thành nhiệm vụ người “canh giữ” học thuyết.
Hồng y bảo thủ Gerhard Müller / Franco Origlia – Getty Images Europe
Trong quyển sách mà báo La Nación được đọc, hồng y kể: “Không thông báo hay giải thích trước, giáo hoàng nói với tôi: Anh đã hoàn thành nhiệm vụ của anh, tôi cám ơn anh về công việc của anh.” Trong thượng hội đồng về các thách thức gia đình, hồng y đã công khai lên tiếng phản đối với bất kỳ mục vụ nào mở ra liên quan đến các cặp vợ chồng ly dị và tái hôn hoặc đồng tính, hồng y hy vọng giáo hoàng sẽ hỗ trợ, nhưng thay vào đó, ngài bổ nhiệm ngay tu sĩ Dòng Tên người Tây Ban Nha Luis Ladaria thay thế hồng y.
Đức Phanxicô ngồi xe lăn đến cạnh quan tài của hồng y của hồng y George Pell, trong thánh lễ an táng tại Đền thờ Thánh Phêrô, ở Vatican ngày 14 tháng 1-2023 / VINCENZO PINTO – AFP
Hồng y Müller được Đức Phanxicô phong hồng y năm 2014, ngài rời chức vụ bộ trưởng bộ Giáo lý Đức tin và ở lại Rôma mà không có một chức vụ nào khác, ngài sống trong cùng căn hộ nơi Đức Joseph Ratzinger đã sống trong 20 năm, một căn hộ đầy các sách đủ loại, đủ ngôn ngữ và ngài dành thì giờ đi dự các hội nghị trên khắp thế giới. Cũng trong tòa nhà này, người bạn của ngài là hồng y người Úc Pell vừa qua đời, người đã được xem như một phát ngôn viên mới của mặt trận bảo thủ đối lập với Jorge Bergoglio.
Trong quyển sách, hồng y Müller cho biết ngài không phải là người duy nhất bị giáo hoàng cách chức ngay mà “không có lý do chính đáng”. Hồng y nói về các trường hợp khác và lấy làm tiếc “cách hoạt động này đã gây ra nhiều lo ngại ở Vatican trong những năm gần đây.” Trong đó có trường hợp của một giám mục người Ý không rõ danh tính, bị sa thải vì không đồng ý với các quy định chống Covid, một điều được cho là “hành động không thể hiểu nổi”.
Việc chấm dứt nhiệm vụ của hồng y ở bộ Giáo lý Đức tin – điều làm cho hồng y rất giận – vì có thể thần học gia Víctor Manuel Fernández, tổng giám mục La Plata, bạn thân của Đức Phanxicô đã có ảnh hưởng trên ngài, “đã nói chuyện cởi mở với ngài, yêu cầu ngài đuổi tôi vì tôi đã chỉnh sửa ngài, rõ ràng tôi tự cho là bề trên của ngài.”
Dù hồng y là bạn của nhà thần học Peru, Gustavo Gutiérrez cha đẻ của thần học giải phóng, nhưng hồng y cũng phê bình: “Có lẽ một số thần học gia mỹ-latinh không bao giờ hết mặc cảm tự ti, một mặc cảm khó che giấu, họ xem các nhà thần học châu Âu như những cái vỏ cũ, hơi trung cổ, đã nhuốm bụi thời gian và thậm chí là lỗi thời.”
Hồng y Bảo thủ Gerhard Müller / Franco Origlia – Getty Images Europe
Khi bình luận về các quyết định và bổ nhiệm khác, hồng Müller còn đi xa hơn, ngài tố cáo sự tồn tại của một vòng ma thuật thu hút xung quanh Nhà Thánh Marta tạo thành từ những người không được chuẩn bị từ quan điểm thần học. Dù ngài thừa nhận không thể nói đây là “chế độ độc tài” nhưng ngài tố cáo bầu khí nặng nề ở Vatican, trong đó các hồng y không thể phát biểu trong các công nghị, “bất kỳ ai nêu lên hoặc chỉ trích mang tính xây dựng thì bị buộc tội là chống đối và là kẻ thù của Đức Phanxicô.”
Hồng y nói về tông huấn Anh em hãy rao giảng Tin Mừng, Praedicate evangelium, tông huấn đã cải cách mạnh mẽ giáo triều Rôma, có hiệu lực từ năm ngoái. Theo hồng y, ngay cả tựa đề tông huấn cũng sai, “có ít sự hiện diện của các nhà thần học” và thuật ngữ dùng không nhất quán. Hồng y chỉ trích thượng hội đồng về tính đồng nghị hiện đang được tiến hành, mà hồng y Pell, bạn của ngài trong một ghi nhớ được tiết lộ sau khi ngài qua đời, cho rằng đây là một “cơn ác mộng thảm hại”.
Hồng y Müller nói: “Theo tôi, những gì diễn ra là phi-dân chủ hóa, thực tế là một tin lành hóa.”
Liên quan đến việc xử lý các vụ tai tiếng lạm dụng trong hàng giáo sĩ, hồng y cáo buộc Đức Phanxicô đã đối xử đặc biệt với giám mục người Argentina, Gustavo Zanchetta, ông đã bị kết án ở Argentina vì tội lạm dụng tình dục: “Giám mục Zanchetta đã hưởng đặc quyền là bạn của giáo hoàng.”
Cũng như tổng giám mục Georg Ganswein đã tiết lộ cách đây vài tuần, việc giới hạn thánh lễ theo nghi thức la-tinh cổ đã “làm tan nát” trái tim Đức Bênêđictô, hồng y Müller chỉ trích quyết định được đưa ra bằng một sắc lệnh vào tháng 7 năm 2021: “Quyết định này đã có tác động tiêu cực, điều đó thật bất ngờ và đối với những người theo chủ nghĩa truyền thống, họ như bị tát vào mặt. Việc cấm sử dụng hình thức phụng vụ này đã đào mồ, đã tạo đau đớn.”
Và như cố hồng y Pell trong “bản ghi nhớ”, hồng y Müller bênh vực hồng y Angelo Becciu, người đang bị tòa án Vatican truy tố về tội biển thủ: “Hồng y Becciu bị sỉ nhục và trừng phạt trước thế giới mà không có cơ hội để tự bảo vệ mình.”
Và như phe đối lập thường làm, họ chỉ trích việc nối lại quan hệ hữu nghị với Trung Quốc, thỏa thuận tạm thời được ký kết về việc bổ nhiệm các giám mục và trên hết là sự “thiếu minh bạch” về các vấn đề khác nhau.
Hồng y lấy làm tiếc: “Thật không may, một số quan điểm của Đức Phanxicô không phải lúc nào cũng rõ ràng và đã góp phần làm rối mù vấn đề. Chẳng hạn trước tổng thống Trump, ngài khẳng định việc xây bức tường ngăn cách giữa Mexico và Hoa Kỳ là không đúng với tinh thần kitô giáo. Rõ ràng là tất cả chúng ta đều đồng ý. Nhưng sau đó, Tổng thống Joe Biden, người ủng hộ mạnh mẽ việc phá thai, để tránh đụng độ trực tiếp với Nhà Trắng, ông đã được rước lễ. Đó là một mâu thuẫn.”
Dĩ nhiên quyển sách được viết trước khi Đức Bênêđictô XVI qua đời (31 tháng 12-2022), quyển sách cũng dành một chương để nói về sự chung sống chưa từng có giữa giáo hoàng đương nhiên và giáo hoàng nghỉ hưu. Hồng y Müller nói rõ ngài hoàn toàn không đồng ý với suy nghĩ một giáo hoàng từ nhiệm thành một giáo hoàng danh dự: “Tôi hy vọng trường hợp Đức Bênêđictô XVI là trường hợp cá nhân và ngoại lệ. Và vào thời điểm đó, tôi đã khuyên Đức Phanxicô không nên đi theo cùng con đường này, nhưng vì tính cách của ngài, rồi ngài sẽ luôn làm ngược lại những gì người khác khuyên.”
Phản ánh trung thực môi trường ở Rôma, nơi mọi người cố gắng định vị bản thân cho những gì sẽ đến, sớm hay muộn, trong lời nói đầu, học giả chuyên gia người Ý Franca Giansoldati nhấn mạnh tầm nhìn của hồng y Müller, người bảo vệ học thuyết, “dường như là chiếc la bàn để hiểu trên cơ sở nào mật nghị tiếp theo sẽ đi trong tương lai”.
Giuse Nguyễn Tùng Lâm dịch
Bài đọc thêm: Hồng y Müller và “trật tự thế giới mới”: một cuộc phỏng vấn bùng nổ
