Báo cáo Sauvé: “Chấp nhận ‘tính cách hệ thống’ là một lỗi lớn của các giám mục Pháp
rcf.fr, Thomas Cauchebrais, 2021-12-08
Báo cáo Sauvé, “chấp nhận ‘tính cách hệ thống’ là một lỗi lớn của các giám mục Pháp: Chỉ trích nghiêm khắc của triết gia Pierre Manent
Ngày 25 tháng 11, báo La Croix đăng tin 8 nhà trí thức của Học viện Công giáo Pháp, trong đó có triết gia Pierre Manent, đã gởi cho Đức Phanxicô một văn bản rất phê phán về báo cáo Ciase (báo cáo của Ủy ban Độc lập về các vụ Lạm dụng tình dục trong Giáo hội Pháp)
Nhân dịp đi qua Angers, triết gia Manent trả lời phỏng vấn Đài Công giáo Pháp, RCF Anjou. Pierre Manent © CC
Vì sao ông muốn thực hiện một nghiên cứu quan trọng về báo cáo của ủy ban Sauvé?
Triết gia Pierre Manent: Tôi muốn xác nhận chính xác báo cáo phê bình này, chúng tôi là những tác giả duy nhất. Chúng tôi là 8 thành viên của Học viện Công giáo, những người không những là thành viên của Học viện, nhưng chúng tôi là thầy giáo, giáo sư, nhà trí thức công giáo đã bị sốc rất nặng trước các điều khoản của báo cáo và những người không “nhượng bộ” trước sự khẩn cấp phải trả lời. Quả thực, không thể để dư luận chịu búa rìu của báo cáo này đưa ra. Báo cáo không thể tách rời khỏi các điều kiện thông báo và phần tiếp theo dành cho nó. 48 giờ trước khi báo cáo được công bố, các phương tiện truyền thông đã chỉ nói về chuyện này và cho biết, Giáo hội sẽ bị dìm trong cơn sóng thần với những tiết lộ về tai ương của nạn ấu dâm. Bản báo cáo đã không thực sự gởi cho chủ tịch Hội đồng Giám mục Pháp (CEF) nhưng gởi cho dư luận quần chúng. […] CEF không có thời gian để đọc nội dung của báo cáo này do chính họ yêu cầu. Vì vậy, trong vài ngày, họ bị choáng váng bởi con số khổng lồ, mà mọi người dùng để cọng thêm vào thực tế của sự kiện đã được chứng minh, vì thế chúng tôi quyết định bước lên diễn đàn để nói “Chú ý, báo cáo này không phải như quý vị nghĩ” và chúng tôi triển khai các chỉ trích của chúng tôi.
Lời chỉ trích chính của ông là về con số 330.000 nạn nhân. Vì sao?
Con số này là con số tạo vấn đề vì chúng tôi thấy rõ các con số trong tài liệu (nạn nhân, thủ phạm, địa điểm và ngày tháng được biết) ít hơn nhiều so với con số 330.000 nạn nhân được công bố. Chúng tôi kéo sự chú ý trên sự việc, con số này là con số có được sau các thống kê theo phép ngoại suy mỏng manh và không phù hợp với loại hành động mà chúng ta muốn kiểm. Chúng tôi tuyệt đối không tranh cãi gì về mức độ nghiêm trọng và lan rộng của nạn ấu dâm trong Giáo hội, nhưng chúng tôi cho rằng, đây là một cách rất xấu để áp đảo dư luận bằng một con số được cho là tổng hợp hiện tượng đáng trách này. Chúng ta không thể nói với dư luận một con số khi chúng ta tuyệt đối không cho họ biết cách con số này đã được triển khai như thế nào. Và tôi muốn nói thêm, chúng ta cũng không thể dựa trên cơ sở con số này để làm tê liệt Giáo hội và áp đặt lên Giáo hội những khuyến nghị cải cách, mà dưới mắt dư luận, con số không đứng vững.
Nhưng chính từ những con số này mà ông Jean-Marc Sauvé nêu bật trách nhiệm “tính cách hệ thống” của Giáo hội. Ông giải thích chữ “hệ thống” này như thế nào?
Trước hết, chúng ta biết rõ việc quy tội tập thể không phải là công lý. Những người trách nhiệm, đó là những thủ phạm. Đây là những giáo sĩ tội phạm và có thể là giám mục, những người mù quáng và có thể đã thụ động khi đối mặt với nạn ấu dâm. Vì thế không được nhầm lẫn giữa một thành viên của một tổ chức và toàn thể tổ chức này.
Tôi xin quay lại với khái niệm “tính cách hệ thống”. Đây là một đề xuất cực kỳ nghiêm túc! “Hệ thống” có nghĩa là gì? Hệ thống có nghĩa là chính cấu trúc của tổ chức là nguyên nhân. Hậu quả là gì? Đầu tiên, các thành viên cá nhân, có nghĩa là các thủ phạm thực sự, được miễn tội vì lỗi của tổ chức. Mặt khác, nếu hệ thống có tội, điều này có nghĩa là việc cải cách hệ thống không thể đến từ chính tổ chức.
Bằng cách chấp nhận tai họa ấu dâm được xem là tai họa “có hệ thống” của Giáo hội, các giám mục của chúng ta chấp nhận họ được tuyên bố là không thích ứng để cải tổ Giáo hội. Do đó, một số khuyến nghị quan trọng nhất của Ủy ban Ciase đặt Giáo hội dưới sự giám hộ của các tổ chức và hiệp hội, những tổ chức không có một trách nhiệm dân sự hoặc giáo hội nhưng lại được nhờ để cải tổ Giáo hội.
Đó là điều nghiêm trọng nhất trong việc chấp nhận thuật ngữ “tính cách hệ thống”. Tôi xin lặp lại, việc các giám mục chấp nhận tính từ này là một lỗi lớn.
Sơ Véronique Margron, chủ tịch của Hội đồng nam nữ Tu sĩ Pháp đã trả lời chỉ trích của ông trên báo La Croix: “Cho dù tin loan ra ước tính có 200.000 nạn nhân chứ không phải 300.000 hay 400.000, điều đó không thay đổi bất cứ chuyện gì… Chiều kích hệ thống là do thực tế những kẻ tấn công hoặc đã tấn công trong ba mươi, thậm chí bốn mươi năm mà họ được cấp trên bao che, đôi khi chính cấp trên là đồng lõa”. Câu trả lời của ông là gì?
Đó là cách lý luận lạ kỳ. Một con số được xem là mấu chốt của báo cáo, và khi con số này bị tranh chấp, thì lại trả lời con số này không quan trọng! Nếu con số này không quan trọng, tại sao lại công bố con số này? Báo cáo này không cho chúng ta biết gì. Hiện tượng ấu dâm trong Giáo hội đã được biết ít nhất từ 15 năm nay.
Báo cáo này dàn dựng vụ bê bối có thực, thành một biện minh cho một cuộc tấn công chủ ý vào Giáo hội của một ủy ban không có một tính hợp pháp nào.
Ủy ban này tuyên bố cải tổ chức năng linh mục với tư cách nào? Vì, để dùng ngôn ngữ ngày nay, cuộc cải cách vĩ đại mà nó hứa hẹn là việc giải cấu trúc linh mục công giáo. Họ đụng đến bí tích … xưng tội… Họ khuyên đọc Tin Mừng theo cách như vậy… như thế họ can thiệp vào chính đời sống của Giáo Hội! […] Tôi lặp lại, đâu là tính hợp pháp của ủy ban này, không tự thể hiện (đúng danh hiệu) công giáo nhưng lại đề xuất một cuộc cải tổ toàn bộ Giáo hội công giáo, như thế có nghĩa là gì?
Dù sao đây là cũng là lời buộc tội rất nghiêm trọng mà ông đưa ra. Ông muốn nói xa gần ông Jean-Marc Sauvé và ủy ban của ông dùng phương tiện này để làm tổn thương Giáo hội hơn nữa phải không?
Không, tôi không nói ý định đằng sau việc này là để làm hại Giáo hội. Tôi không phán xét ý định của người khác.
Tôi chỉ quan sát, một ủy ban, được ủy nhiệm để thông báo về mức độ của tai họa, đã thực hiện công việc này bằng cách cung cấp rất nhiều thông tin hợp lệ. Nhưng lại đưa ra các phép ngoại suy nguy hiểm và sau đó dùng cớ này để đề xuất cải cách. Điều này vượt quá nhiệm vụ của họ. Nhưng, Hội đồng Giám mục điếng người trước con số, đã bất cẩn khi đồng ý. […]
Giuse Nguyễn Tùng Lâm dịch
