Đức Bênêđictô XVI: Năm câu hỏi chung quanh quyển sách gây tranh cãi dữ dội
lefigaro.fr, Jean-Marie Guénois, 2020-01-14
Ngày thứ tư 15-1, quyển sách Từ sâu thẳm tâm hồn chúng tôi do Đức Bênêđictô XVI và Hồng y Sarah viết sẽ được phát hành, quyển sách đã gây tranh cãi về bối cảnh thực hiện.
Cuộc tranh cãi nảy sinh ra như thế nào?
Chiều thứ hai 13-1, từ Rôma, một nhà báo người Anh của tạp chí America Dòng Tên viết trên tài khoản Twitter của mình: “Đức Bênêđictô XVI không phải là đồng tác giả với hồng y Sarah trong quyển sách nói về chức linh mục và bậc sống độc thân ”.
Nhà báo cho biết sẽ nhanh chóng đăng một bài, nhưng một giờ sau ông giải thích, ban biên tập xin ông bổ túc thêm thông tin vì thế ông sẽ không đăng ngay được. Tuy nhiên ông xác nhận đây là nguồn tin “thân cận” với giáo hoàng danh dự. Thực tế là thông tin chưa chính xác nhưng đã được loan ra. Một thông tin khác không chính xác cũng được lưu hành rất nhanh: Đức Bênêđictô XVI chỉ viết một bài ngắn “bảy trang” chứ không phải một quyển sách. Kiểm chứng lại, đó là một bài ngắn đã từng có của giáo hoàng danh dự. Đây là dự án nhằm “giới thiệu phương pháp luận” mà cuối cùng ngài bỏ để viết lời nói đầu đã được đăng.
Quyển sách này là giả?
Báo Le Figaro đã đăng độc quyền một số trích đoạn quyển sách, và đã kiểm chứng với Đức Giám mục Georg Gänswein, thư ký riêng và là người tín cẩn của Đức Bênêđictô XVI, giám mục xác nhận tính xác thực của bản thảo: “Chúng tôi đã kiểm chứng bản dịch với nguyên bản tiếng Đức, ngay cả một dấu phết cũng không thay đổi, bản văn 100% của Đức Bênêđictô XVI”. Quyển sách gồm lời nói đầu, một bài của Đức Bênêđictô XVI, một bài của hồng y Sarah và một lời kết luận. Ngược với những gì đã được viết, Giám mục Mgr Gänswein xác nhận Đức Bênêđictô XVI biết toàn bộ sẽ được xuất bản dưới hình thức một quyển sách vì ngài đã đọc các bằng chứng.
Có vấn đề về cơ bản không?
Việc loan báo quyển sách đã có tác dụng như một quả bom ở Rôma. Sự hung bạo chống Đức Bênêđictô XVI đã chứng minh điều này vào ngày thứ hai. Vì hai lý do: giáo hoàng danh dự đi ra khỏi lời hứa thinh lặng của mình; ngài bảo vệ một vấn đề cực kỳ nhạy cảm, bậc sống độc thân của linh mục, chỉ hai tháng sau Thượng hội đồng Amazon bỏ phiếu đề nghị đặt lại vấn đề này. Và Đức Phanxicô đã không được thông báo về sáng kiến này. Một vài người cho đây là chiến tranh giữa hai giáo hoàng. Nhưng đây không phải là vấn đề, thần học và giáo hội học của tác phẩm nhằm góp phần vào cuộc thảo luận. Thêm nữa lại được làm trong tinh thần “hiếu thảo vâng phục” với Đức Phanxicô. Đứng trước quy mô toàn cầu và trước cú sốc, các áp lực vì thế được biểu hiện ở Vatican. Mà trong môi trường giáo sĩ, vâng lời là đức tính chính yếu.
Hậu quả là gì?
Nhà xuất bản đã in và sẽ phát hành như đã in. Nhưng Đức Giám mục Georg Gänswein xác nhận với báo Figaro rằng hai yếu tố sẽ được sửa trong các lần tái bản và trong các ấn bản nước ngoài. Bìa sẽ không để hai tác giả chung nhưng sẽ là: “Hồng y Sarah với sự hợp tác của Đức Bênêđictô XVI”. Về vấn đề này, các thông tin sai đã lan ra ngày thứ ba, cho rằng tên của Đức Bênêđictô XVI sẽ được “rút ra” khỏi trang bìa, nhưng chiều thứ ba Đức Giám mục Gänswein đã viết cho báo Figaro phủ nhận tin này. Sửa đổi thứ nhì: lời nói đầu và lời kết luận sẽ không được đồng ký như ấn bản đầu tiên, nhưng sẽ là: “Được viết bởi hồng y Sarah, Đức Bênêđictô XVI đã đọc và phê duyệt”. Đức Giám mục Gänswein xác nhận với báo Figaro: “Mục đích là để đừng nghĩ quyển sách này được viết bốn tay trong khi Đức Bênêđictô XVI chỉ đóng góp phần nhỏ của mình”.
Điều gì cầu nguyện giữ lại?
Các văn bản chính của quyển sách vẫn giữ nguyên. Rằng sức mạnh và sức lôi cuốn các phân tích của Đức Bênêđictô XVI vẫn nguyên vẹn, rằng các lực chống đối trong giáo hội cũng vẫn còn rất mạnh. Rằng Đức Bênêđictô XVI cũng như hồng y Sarah, là các nhà thần học và thiêng liêng, đã không đo lường tầm mức “chính trị” giáo hội trong sáng kiến này và các ngài phải đi lui trên lãnh vực này để không đi vào trong một loại giáo huấn song song. Trong ấn bản mới, sự đóng góp của Đức Bênêđictô XVI sẽ giảm nhưng vẫn còn. Và cuộc thảo luận về bậc sống độc thân của linh mục sẽ kết tụ gay go trong các tháng sắp tới.
Giuse Nguyễn Tùng Lâm dịch
Xin đọc thêm: Tuần lễ hiệp nhất người công giáo
Câu chuyện hiểu lầm về quyển sách “Từ sâu thẳm tâm hồn chúng tôi”
Sách về bậc sống độc thân của linh mục: Đức Giám mục Gänswein lên tiếng
Bậc sống độc thân linh mục: Đức Bênêđictô XVI ra khỏi im lặng
