20-10-2018 nước Pháp kỷ niệm 10 năm ngày Xơ Emmanuelle qua đời. Xơ sống gần trọn thế kỷ 16-11-1908 – 20-10-2018 và dành hết thì giờ, công sức của mình để mang lại tương lai cho những người đi bươi rác ở Ai Cập.
Chúng tôi xin giới thiệu xơ Emmanuelle, nhân vật ngoại hạng, người có cá tính phi thường đã thay đổi cuộc sống của những người khốn khổ nhất. Công việc của xơ hiện nay được tiếp tục qua Hiệp hội ASMAE, Trợ giúp y tế-sức khỏe cho tuổi thơ, một Hiệp hội từ thiện giúp đỡ cho rất nhiều nơi trên thế giới.
1908: 16-11-1908 Madeleine Cinquin ra đời ở Bỉ. Thân sinh của xơ người Pháp, mẹ người Bỉ. Gia đình khá giả.
1914: Thân phụ xơ đưa xơ và người em đi tắm biển. Ông bị chết đuối trước mặt xơ. Ngày hôm đó, xơ bắt đầu ý thức cái mong manh của đời sống con người. Xơ mới 6 tuổi. Khi nghe tin cha chết, mẹ xơ thốt lên “Lạy Mẹ Maria, mẹ đầy ân phước!” (Ave Maria gratiae plena).
1918: Khi chuẩn bị rước lễ lần đầu, xơ được học giáo lý với một linh mụcở trường, ông dạy cho xơ biết Chúa là Chúa của tình thương. Sau đó, xơ nhận được phần thưởng là một quyển sách nói về cuộc đời truyền giáo ở Phi châu, quyển sách viết theo kiểu hồi đó, người da Đen ăn thịt người, người da Trắng giúp cải hóa. Quyển sách để lại một ấn tượng sâu đậm trong đầu xơ.
1931: Xơ khấn dòng Đức Bà Sion, Notre-Dame-de-Sion. Lựa chọn một lần rồi thôi. Hết mặc áo điệu, hết đi chơi với con trai, hết lo thiếu tiền, hết tất cả những màu mè bên ngoài.
1933: Xơ học triết ở Istanbul. Say sưa tìm hiểu các tôn giáo, khát vọng hiểu cho được Thiên Chúa qua các tôn giáo, Hồi giáo, Do Thái giáo, Phât giáo; không một tôn giáo nào trả lời được. Đến cuối năm 1960, khi ở Tunisie và theo lớp hàm thụ triết của đại học Sorbonne, xơ khám phá triết gia Blaise Pascal: «Không có một bằng chứng nào xác định tuyệt đối có sự hiện diện của Chúa. Hoặc không tin thì sẽ khổ; hoặc tin có Chúa, nếu lầm thì cũng chẳng mất gì.» Từ đó xơ không đặt vấn đề có Chúa hay không có Chúa mà chỉ một mực tin vào Chúa.
1938: Mẹ Elvira, bề trên ở Istanbul là người hiểu xơ. Bà giúp xơ lúc nào cũng thấy khía cạnh tích cực nơi người và việc. Mỗi lần xơ gặp khó khăn, bà giúp xơ giải quyết vấn đề. Năm 1938 bà chết vì lên cơn tim. Cái chết của bà là cú sốc khủng khiếp đối với xơ.
1965: Xơ dạy triết ở Istanbul, Tunisie, Alexandrie. Xơ dạy các nữ sinh con nhà giàu và xơ bị sốc khi họ dửng dưng với người nghèo. Xơ không chịu được cái dửng dưng, khinh bỉ này nên xin bề trên đổi xơ đến dạy ở một trường cho các học sinh nghèo. Xơ bị từ chối và xơ xém bỏ dòng. Sau đó thì nhà dòng chấp nhận. Có một học sinh nghèo đến lớp không có gì ăn, em tên là Magda. Xơ đến nhà em, thấy gia đình 8 người sống thiếu thốn cùng cực. Xơ xin nhà dòng ban ngày đi dạy, ban tối về nhà em ở để giúp con cái họ học hành và số tiền thay vì dùng nuôi xơ ở nhà dòng thì xơ trợ giúp thêm cho gia đình em Magda sinh sống. Nhờ công đồng Vatican II xơ mới về nhà em ở được. Đó là vụ tai tiếng lớn, nhưng đây chính là những năm hạnh phúc nhất trong cuộc đời đi dạy của xơ.
1971: Xơ 62 tuổi, có thể về nghỉ hưu ở Pháp nhưng xơ xin ở lại Ai Cập để sống bên cạnh những người đi bươi rác. Xơ sống trong căn lều với họ, ăn đậu với họ, sống với bùn lầy nước đọng rác rến lều bều, với chó, mèo, heo, gà, gián, chuột, chí rận giống họ. Ngày đầu tiên ở trong căn lều với người nghèo, xơ cảm thấy mình được phỉ nguyện hoàn toàn.
1974: 11-02-1974, một thanh niên trẻ bị ba người bạn thân giết, chỉ vì uống rượu xong, cãi cọ tầm phào, rút dao đâm nhau. Xơ ý thức mình phải có nhiệm vụ đưa họ thoát ra cảnh khốn cùng. Phải có nơi giải trí, sân đá banh, trung tâm huấn nghệ, câu lạc bộ thể thao. Xơ bắt đầu nghĩ đến chuyện về Âu châu quyên tiền thực hiện các công trình xã hội; giúp cac em bé gái có công ăn việc làm để tránh mười tháng sinh con một lần.
1977: Xơ gặp xơ Sara. Xơ Sara – cùng với mẹ Elvira và mẹ Marie-Alphonse – là một trong những phụ nữ đáng kể trong cuộc đời của xơ. Xơ đến gặp xơ Sara ở nhà dòng Giáo Hội Chính Thống, khi xơ tới thì thấy xơ Sara đang chùi cầu thang, xơ nghĩ đã gặp đúng người. Xơ Sara dạy xơ thêm tiếng Ai-Cập. Xơ Sara là người kế nhiêm các công việc của xơ ở Ai-Cập.
1980: Thành lập Hiệp hội ASMAE, Trợ giúp y tế-sức khỏe cho tuổi thơ (Aide socio-médicale à l’enfance). Các công việc giáo dục và y tế cần rất nhiều tiền. Xơ bắt đầu đi Âu Châu để quyên tiền.
1993: 85 tuổi, xơ về nghỉ hưu ở Pháp. Có ba điểm làm xơ bị sốc khi trở về châu Âu sau 60 năm xa châu. Thứ nhất một châu Âu không còn điểm chuẩn, thứ hai người Pháp ủ rủ u buồn quá, thứ ba là tình trạng xuống tinh thần ở khắp Âu châu.
2008: 20-10-2008 xơ qua đời ở Pháp, thọ 99 tuổi.
Các sách của xơ:
Đức tin của người đi bươi rác – La foi du chiffonnier. 1988
Một đời sống với người nghèo – Une Vie avec les pauvres. 1993
Thiên Đàng, là nơi người khác – Le Paradis, c’est les autres. 1995
Chúa Giêsu như tôi được biết – Jésus tel que je connais. 1996
Yalla! Các người trẻ hãy tiến lên! Yalla! En avant les jeunes! 1997
Tràng hạt mân côi – Les Mots du rosaire. 2001
Các phong phú của nghèo khó – La richessse de la pauvrete. 2001ù
Bà bươi rác với những người bươi rác – Chiffonnière avec les chiffonnier. 2002
Sống để làm gì? Vivre, à quoi ça sert? 2004
Một người nghèo đã kêu và Chúa nghe họ – Un pauvre a crié, Le Seigneur l’écoute. 2005
Và còn rất nhiều nữa…
Marta An Nguyễn dịch
