premiere.fr, Frederic Foubert, 2016-11-23
Cuốn phim mới nhất của Martin Scorsese sẽ chỉ chiếu ở Pháp từ ngày 8 tháng 2-2017 sắp tới nhưng khán giả đã xem thử vài đoạn phim và họ nóng ruột được xem toàn bộ phim. Buổi ra mắt phim sẽ tổ chức ở Vatican ngày 29 tháng 11-2016. Sau đây là một số điểm về phim Im Lặng.
1. Đây là cuốn phim mà nhà đạo diễn Scorsese ấp ủ từ 30 năm nay
Ở Hollywood người ta thường gọi những trường hợp này là “dự án đam mê”. Một phim mà tác giả của nó ấp ủ trong nhiều năm, thậm chí cả hàng chục năm. Martin Scorsese có một vài phim như thế trong sự nghiệp của ông (Cám dỗ cuối cùng của Chúa Kitô, Băng đảng ở New York, La Dernière Tentation du Christ, Gangs of New York), các phim khác còn ở trong giai đoạn thai nghén (về Dean Martin hay Frank Sinatra), nhưng phim Im Lặng hẳn là phim thiết thân của ông. Vào cuối những năm 1980, nhà thực hiện biết được quyển sách của tác giả Nhật Shusaku Endo kể câu chuyện đau đớn của một nhóm các tu sĩ Dòng Tên tìm cách vào Nhật năm 1614 (giai thoại kể ông đã đọc sách này ở Nhật khi ông đang đóng phim Các giấc mơ, Rêves, của Akira Kurosawa) và ông đã mua ngay bản quyền sách này. Cuốn phim trở thành đề tài được ông nhắc đi nhắc lại gần như trong tất cả các cuộc phỏng vấn của mình, nhưng lại bị trì hoãn mãi. Đã có lúc, người ta nghĩ các diễn viên Daniel Day-Lewis, Benicio Del Toro, Gael Garcia Bernal sẽ đóng vai chính. Nhưng rốt cuộc là ba diễn viên Liam Neeson, Andrew Garfield, Adam Driver đảm trách để giấc mơ biến thành sự thật.
Nhà đạo diễn Martin Scorsese và Andrew Garfield
2. Đức Giáo hoàng sẽ (có thể) dự buổi chiếu đầu tiên
Trong vài ngày sắp tới ở Rôma, sẽ có một trong các buổi ra mắt phim hoành tráng của năm tại Vatican. Nhà đạo diễn Martin Scorsese sẽ giới thiệu phim Im Lặng với 400 tu sĩ Dòng Tên. Người ta thì thầm có thể Đức Giáo hoàng Dòng Tên cũng sẽ ở trong phòng chiếu… Nếu người ta không biết Đức Giáo hoàng thích loại phim nào, nhưng ít nhất cũng biết ngài thích phim La Strada của đạo diễn người Ý Fellini, như thế cùng một sở thích với Scorsese.
3. Scorsese quay phim “không công”
Mong muốn thực hiện tác phẩm đời mình, nhà đạo diễn trứ danh người Ý-Mỹ nhận quay không công phim Im Lặng. Với ngân khoản 47 triệu đô la, các diễn viên danh tiếng (của các phim The Amazing Spider-Man, Le Réveil de la Force hay Taken) cũng nhận lương tối thiểu. Trong bài báo về cuốn phim của tờ New York Times, diễn viên Neeson cho biết gần như tiền lương chẳng có gì.
4. Andrew Garfield đi tĩnh tâm thinh lặng bảy ngày
Vào thời phim Raging Bull, De Niro học đánh bốc và ăn bột nhão để tăng thêm 30 cân cho phù với nhân vật Jake LaMotta. Để đóng vai tôi tớ phục vụ Chúa trong thử thách, Andrew Garfield bỏ ra một năm để nghiên cứu tinh thần Dòng Tên, nhất là ‘chìm’ trong các bài tập linh thao của Thánh I-Nhã trước khi đi tĩnh tâm thinh lặng một tuần ở Pays de Galles.
5. Adam Driver mất 20 cân cho vai của mình
Cũng được thôi thúc như bạn đồng diễn Garfield của mình, Adam Driver mất 20 cân, ông theo chế độ kiêng khem được một nhà huấn luyện hướng dẫn trong bốn tháng rưỡi. Divie kể, trong khi quay cảnh cuối, đói bụng đã làm cho ông bị ảo giác. Cuốn phim được quay hầu hết ở Đài Loan, vừa xong phim, ông bay ngay về New York để bắt tay vào loạt phim Girls và để ăn bù.
Diễn viên Liam Neeson
Diễn viên Liam Neeson
6. Cuốn phim được nhà sản xuất Affranchis và Raging Bull thực hiện, và đó là một dấu hiệu rất tốt
Trong phần giới thiệu phim, như thường lệ người ta thấy các gương mặt quen thuộc của Scorsese: dựng phim luôn với người trung thành Thelma Schoonmaker, kịch bản là của bạn già Jay Cocks, nhà thiết kế lão thành Dante Ferreti, nhiếp ảnh gia Rodrigo Prieto… Nhưng trên tất cả là cuốn phim do nhà sản xuất nổi tiếng Irwin Winkler thực hiện. Người cả đời chỉ ghép tên mình vào bốn phim của Scorsese, nhưng không phải bất cứ phim nào: New York New York, Raging Bull, Les Affranchis, Le Loup de Wall Street. Gần như tất cả các tác phẩm lớn của Scoesese. Tên của ông trên phần giới thiệu phim Im Lặng là đã một điềm lành!
7. Quyển tiểu thuyết của Shusaku Endo đã đưa lên màn hình
Năm 1971, trong một phim của Masahiro Shinoda, cũng mang tên Im Lặng (ấn bản tiếng Anh là Chinmoku), đã được chọn để đi tranh giải ở Liên hoan phim Cannes năm 72 và đã làm cho tiểu thuyết của Endo được nhiều người biết đến, thời đó ở Nhật sách đã bán được 800 000 cuốn. Văn hào Graham Greene khen đây là “một trong những tiểu thuyết hay của thời đại chúng ta.”
Trong lúc chờ đợi xem phim, đọc quyển sách này không phải là… dễ, vì độc giả sẽ đứng trước sự im lặng của Chúa trong các thử thách nhiều khi quá sức chịu đựng của con người.
Giuse Nguyễn Tùng Lâm chuyển dịch
Giới thiệu phim: https://www.youtube.com/watch?v=Jd62qWOlr2Y
