Ronald Rolheiser, 14 Tháng Mười Hai 2015
Tôi cho rằng, không một thế hệ nào trong lịch sử lại cảm nghiệm nhiều thay đổi như chúng ta trong 60 năm qua. Thay đổi này không chỉ trong lĩnh vực khoa học, công nghệ, y học, du lịch và truyền thông, mà đặc biệt là trong cấu trúc xã hội, trong nền đạo đức chung của chúng ta nữa. Và có lẽ không ở đâu sự thay đổi này lai triệt để cho bằng trong cách chúng ta nhận thức về tình dục. Trong 70 năm qua, chúng ta đã chứng kiến 3 sự đảo chiều lớn trong cách hiểu vị trí của tình dục trong đời.
Trước hết, chúng ta đã tách rời khái niệm tình dục có liên kết luân lý với sinh sản. Với vài ngoại lệ, trước năm 1950, ít nhất là trong các khái niệm luân lý và sống đạo, tình dục được xem là có liên kết cơ cấu với sinh sản. Mối liên kết này không phải lúc nào cũng được tôn trọng, nhưng nó là một phần trong đạo đức chung của chúng ta. Mối liên kết này, trong khi vẫn được các giáo hội gìn giữ, thì lại bị phá vỡ trong nền văn hóa chúng ta, khoảng 60 năm trước rồi.
Và sự tách rời thứ hai còn triệt để hơn nữa. Cho đến thập niên 1960, nền văn hóa chúng ta gắn chặt tình dục với hôn nhân. Khái niệm này nghĩa là nơi hợp luân lý duy nhất cho tình dục là trong hôn nhân. Một lần nữa, tất nhiên không phải lúc nào điều này cũng được tôn trọng và có nhiều người có tình dục ngoài hôn nhân. Nhưng những việc làm như thế không được chấp nhận hay chúc lành về mặt luân lý và sống đạo. Người ta có quan hệ tình dục ngoài hôn nhân, nhưng không một ai đòi cho mình quyền đó. Đây là một điều mà bạn phải thấy làm tiếc. Cuộc cách mạng tình dục trong thập niên 1960 đã cắt lìa mối liên kết này. Tình dục, đã trở thành một bước tiến trong cuộc hẹn hò, và một kết quả từ việc này là ngày càng có nhiều người sống chung không cần kết hôn hoặc trước khi kết hôn, mà không thấy có bất kỳ vấn đề luân lý nào. Điều này càng thịnh hành hơn nữa thời này, khi tình dục ngoài hôn nhân có vẻ bình thường hơn là trong hôn nhân. Ngày càng nhiều người trẻ ngày nay thấy không cần phải thảo luận luân lý về chuyện này với cha mẹ hay giáo hội của mình nữa. Câu trả lời đầu môi của họ là: ‘Chúng con không suy nghĩ như ba mẹ.’ Đúng là không.
Nhưng sự đảo chiều trong đạo đức tình dục không chỉ dừng lại ở đó. Ngày nay, chúng ta ngày càng chứng kiến, ngay cả trong khuôn viên đại học và nhỏ hơn nữa, hiện tượng tình dục ‘qua đường’ khi tình dục tách rời một cách có chủ tâm tính toán khỏi tình yêu, cảm xúc, và gắn kết. Điều này đã tạo nên một sự đảo chiều triệt để nhất. Tình dục bây giờ bị tách rời khỏi tình yêu. Như Donna Freitas ghi nhận trong quyển ‘Mục đích của Tình dục’ [The end of Sex] ngày càng nhiều thanh niên đang có một quyết định có chủ tâm là trì hoãn tìm bạn đời, bởi đang bận lo cho sự nghiệp, và trong thời gian này, khoảng 10 hay 20 năm, họ muốn mình năng động về tình dục, nhưng sự năng động tình dục này không liên quan gì đến tình yêu, cảm xúc và gắn kết (tất cả những sự mà họ thấy ái ngại vì tốn thời gian, rối rắm, và cản đường học hành, công việc, vui chơi, và tự do.) Khái niệm này, đến tận cùng vẫn gắn tình dục với tình yêu và kết ước, nhưng trước đó thì phải tách rời chúng trong một thời gian cái đã. Đáng buồn là đặc nét này đang ăn rễ trong nhiều người trẻ thời nay. Tất nhiên một lần nữa, cũng như với các đảo chiều khác trong nhận thức về tình dục, điều này cũng đã từng có trước kia, với hiện tượng mại dâm và các quán bar độc thân chẳng hạn. Nhưng cho đến trước thời điểm này, không một ai dám nhận nó là lành mạnh.
Điều đặc biệt khiến chúng ta thấy phiền lòng không phải là bởi tình dục bị đặt ngoài một nền tảng Kitô giáo đã xác định, là hôn nhân. Con người đã đấu tranh với tình dục từ thưở khai thiên lập địa rồi. Điều khiến người ta lo ngại hơn, là việc điều này ngày càng được xem là bình thường, khi con cái chúng ta nhận định và tán dương điều này như một tiến bộ luân lý, một cuộc giải phóng khỏi mông muội, và đi kèm với nó là những phát biểu thiển cận về luân lý, cho rằng bất kỳ ai vẫn còn giữ quan niệm cũ về tình dục thì cần được khai sáng về tâm lý và luân lý. Ai là người phán xét ai đây?
Tôi có một điều muốn nói, và nói không mập mờ, rằng trong nền văn hóa của chúng ta, sự khắc nghiệt trong mối dây không thể khoan nhượng giữa tình dục và hôn nhân, đơn giản là một sai lầm. Nó cũng ngây thơ nữa.
Tôi từng dự một hội nghị về tình dục, nơi diễn giả chính, một thần học gia cho rằng giáo hội luôn luôn quá cứng nhắc về tình dục. Cô đúng về chuyện này. Chúng ta vẫn còn một quãng đường rất xa để tới được sự hòa hợp lành mạnh giữa tình dục và linh đạo. Tuy nhiên, cô hỏi tiếp: ‘Tại sao lại có tất cả những lo lắng này về tình dục? Có ai bị tổn thưởng vì nó chăng?’ Một thấu suốt nhẹ nhàng hơn sẽ nói lại câu trên rằng: ‘Ai chưa từng bị tổn thương vì nó?’ Lịch sử đầy những trái tim tan vỡ, gia đình tan vỡ, cuộc đời tan vỡ, cay đắng cả đời, giết người, và tự vẫn vì tình dục.
Phải thừa nhận rằng, Giáo hội của chúng ta, chưa bao giờ có được một thần học và linh đạo đủ thiết thực và lành mạnh cho tình dục, và tất cả mọi người khác, dù là thế tục hay tôn giáo cũng vậy. Tuy nhiên, những gì Giáo hội đem lại, là luân lý và đạo đức của mình, cho nền văn hóa chúng ta một lời cảnh báo quan trọng và đúng đắn: Đừng ngây thơ về sinh lực tình dục. Nó không phải lúc nào cũng thân thiện và nhẹ nhàng như bạn nghĩ đâu!
J.B. Thái Hòa chuyển dịch
