Những bức thư từ Kiev: thư thứ 31 của linh mục Đa Minh Jaroslav Krawiec từ trung tâm cuộc chiến
cath.ch, Jaroslav Krawiec, 2022-12-05
Jaroslav Krawiec linh mục Dòng Đa Minh, người gốc Ba Lan, cha ở tu viện Mẹ Thiên Chúa ở trung tâm Kyiv. Kể từ ngày 26 tháng 2 năm 2022, cha thường xuyên gởi về báo Công giáo Thụy Sĩ các câu chuyện “ghi nhận từ Ukraine.”
Đại sứ Ba Lan tại Ukraine Bartosz Cichocki (trái) tham gia phân phát lương thực cứu trợ cùng các tình nguyện viên của Nhà Thánh Martinô ở Izium | © Jaroslaw Krawiec
Ngày thứ bảy 3 tháng 12, Nga cho biết họ sẽ không chấp nhận mức trần giá dầu của họ. Vì thế Matxcova đang phản ứng lại thỏa thuận đạt được giữa Liên minh Âu châu, các nước G7 và Úc về việc thành lập một cơ chế như vậy để hạn chế các phương tiện tài trợ cho cuộc xâm lược Ukraine của Matxcova. Kiev lo ngại các cuộc tấn công ở quy mô lớn hơn nữa vào cơ sở hạ tầng năng lượng của họ.
Anh chị em thân mến,
Một lần nữa cha Misha, các tình nguyện viên Thánh Martinô và tôi đến Izium và Balakliya, miền đông đất nước. Lần này ông Bartosz Cichocki, đại sứ Ba Lan tại Ukraine cùng tham gia với chúng tôi. Ông là một trong những nhà ngoại giao đã không rời chức vụ ở Kiev khi bắt đầu chiến tranh. Ông và vợ là bà Monika giúp đỡ rất nhiều trong các hoạt động trợ giúp, kể cả nhà Thánh Martinô của chúng tôi ở Fastiv. Chúng tôi đã đi đường ba ngày.
Khi xuống xe buýt, ông và chúng tôi phân phát viện trợ ngay cho người nghèo. Trẻ em ở ngôi làng nhỏ Kunje, bên ngoài Izium, ngạc nhiên trước những món đồ chơi, băng tay phản quang và ba lô. Người dân ở đây sống rất giản dị nên những món quà đầy màu sắc dành cho trẻ em đã mang niềm vui đến cho họ và phá tan đi sự xám xịt của cuộc sống. Mọi người tụ tập đông ở cửa hàng trung tâm ngôi làng, nơi chúng tôi phân phát viện trợ nhân đạo. Tôi nghĩ cha Krzysztof, bề trên của Korbielów, người mê xe và mô tô nổi tiếng sẽ rất vui khi cha thấy bảo tàng sống của ngành công nghiệp xe ở đây. Nhiều chiếc xe đến nhận giúp đỡ có từ thời… Liên Xô.
Chuyển từ tay này sang tay khác những túi thực phẩm nặng 5 kílô thật mệt mỏi, nhưng thật khó để tìm ra cách tốt hơn để dỡ đồ đạc từ xe xuống. Công việc này mang ý nghĩa sâu xa hơn. Trao từ tay này sang tay khác luôn là cuộc gặp với người khác, những người chúng ta nhận được từ họ và những người chúng ta cho đi. Đó là minh họa đơn giản lời Thánh Phaolô: “Anh em có gì mà anh em không nhận lãnh?” (1Cr 4,7). Trong thông điệp cuối cùng nhân Ngày Người Nghèo, Đức Phanxicô cũng đã khéo léo bày tỏ điều mà nhiều người trong chúng ta đã trải qua từ khi bắt đầu cuộc chiến: “Trước mặt người nghèo, chúng ta không hùng biện. Chúng ta xắn tay áo và làm những gì chúng ta tin, bằng cách tham gia trực tiếp. Không thể ủy thác cho bất kỳ ai”.
Trẻ em đi cùng cha mẹ đến trung tâm phân phát thực phẩm ở Kunje | © Jaroslaw Krawiec
Đó là lý do vì sao khi nghĩ đến các tình nguyện viên và các anh chị em Đa Minh, tôi xác tín sâu xa chúng tôi may mắn khi được sống ở cuối của chuỗi công việc tốt lành. Thật vậy, đằng sau mỗi bao lương thực, thuốc men, quần áo ấm hay máy phát điện đến với người nghèo là công sức, thời gian, tiền bạc và sự tham gia của rất nhiều người thiện tâm. Chúng tôi rất biết ơn về tất cả những điều này! Không có anh chị em, chúng tôi không tồn tại.
Ngôi trường bị người Nga bỏ lại trong đống đổ nát
Trước chiến tranh, Kunje có một khu trường học rộng lớn gồm các trường cấp ba, cấp hai, tiểu học và mẫu giáo. Thật không may, tòa nhà bị Nga ném bom ngay đầu cuộc chiến. Từ đó, cho đến giữa tháng 9, lực lượng chiếm đóng đã dùng nó làm doanh trại. Bây giờ chúng là đống đổ nát. Trẻ em các làng xung quanh không có nơi nào để đến trường.
Cha Misha rất xúc động khi gặp một phụ nữ ở Izium. “Nhiệt độ trong nhà của bà gần như không khi nào lên tới 3 độ. Tôi không muốn nghe bất cứ ai phàn nàn họ lạnh ở Fastiv!”
Trên đường trở về từ oblast Kharkiv (phân chia hành chính của một số quốc gia do sự tan rã của Liên Xô cũ bao gồm Nga, Belarus, Kazakhstan, Kyrgyzstan và Ukraine), tôi đến nhà ga để cô Ania xuống, cô thuộc nhóm tổ chức điều phối viện trợ nhân đạo Charytatywni ở Warsaw cho Ukraine. Cô sẽ đi chuyến tàu đêm về Ba Lan. Trên một trong những sân ga mà các phương tiện có thể dùng được, gần ba mươi xe cứu thương đang chờ đoàn tàu di tản để đón những người bị thương. Bây giờ là hình ảnh thường thấy ở ga Kiev. Tôi phải mất một thời gian mới làm quen được với hình ảnh này.
Người lính có một con mèo
Một người lính làm chúng tôi chú ý: anh cao to để râu quai nón, trên tay là chiếc ba lô với con mèo. Anh đi đứng khó khăn và rõ ràng là rất đau. Tôi nói chuyện với anh khi anh đứng trên thang cuốn. Anh trở về từ tiền tuyến, bị thương ở cả hai chân vì bốn mảnh đạn.
Người lính mang theo con mèo anh tìm thấy trong căn hầm ở Spirne, nơi anh ta vừa mới chiến đấu | © Jaroslaw Krawiec
Sau khi chào từ giã cô Ania, tôi nghĩ anh có thể cần tôi giúp. Dù sao thì tôi cũng không thể về nhà. Tôi đi bộ đến trước nhà ga trong hy vọng anh còn ở đó. Còn. Anh tên là Yuriy, anh đang ngồi ở trạm xe buýt. Tôi đề nghị chở anh đi. anh bằng lòng vì anh đã gọi taxi mà không thấy họ trả lời.
Yuriy bằng tuổi tôi. Anh đi xe lửa từ Kramatorsk đến, nơi anh được gởi ra chiến trường. Nhiều năm trước, anh đã làm việc ở Ba Lan và đánh giá Ba Lan rất cao. Anh nói một thứ tiếng Ba Lan kỳ lạ, pha trộn các từ tiếng Nga và tiếng Ukraine. Cấp trên cho anh nghỉ mười ngày. Tôi sợ anh không đủ thì giờ để chữa đôi chân nhưng tôi không nghe anh phàn nàn gì về chuyện này.
“Chết không phải là chuyện khổ nhất”
Tôi hỏi anh đời sống ở đó khó lắm không. Anh nói về sự chiếm đóng của Nga: “Cha biết đó, chết không phải là chuyện khổ nhất – điều kinh khủng là sống trong bấp bênh hoài”. Anh hy vọng và muốn tiếp tục chiến đấu cho một Ukraine tự do. “Cuối cùng thì tôi cũng tắm rửa sạch sẽ, và ngày mai tôi về nhà với vợ và ba con của tôi. Tôi đã không gặp gia đình một năm nay.” Tôi nói với anh, tôi biết ơn anh vô cùng về những gì anh làm cho chúng tôi trên chiến trường.
Trong xe, con mèo của anh thỉnh thoảng kêu meo meo. Tên nó là Mushka, anh cười giải thích giống như kính chiếu hậu của khẩu súng. Anh tìm thấy con mèo trong căn hầm ở Spirne, một ngôi làng nhỏ ở biên giới Luhansk và Donetsk, nơi anh chiến đấu gần đây. Anh nói: “Mushka không muốn theo người khác, nó chỉ đi theo tôi. Tôi không biết tôi đã cứu nó hay nó cứu tôi.” Con gái của anh gởi cho anh chiếc túi đặc biệt để đựng nó nên Mushka đã cùng “vị cứu tinh” của mình đi du lịch sang trọng về nhà mới.
Tôi theo dõi tin tức Kherson và tôi rất lo. Chúng tôi đã ở đó ba tuần trước. Thành phố chìm trong bóng tối thật buồn. Khi chúng tôi rời đi, chúng tôi còn thấy vài đốm ánh sáng rải rác, nhưng vài ngày qua người Nga đã phá hủy lưới điện. Tôi sẽ kể về Kherson trong lá thư tiếp theo.
Mở “các điểm kiên trì”
Chủ nhật tuần trước, sau gần 72 giờ, các láng giềng của chúng tôi ở Kyiv đã có điện trở lại. Cha Petro đã chụp tấm ảnh với lời giải thích: “Bức ảnh vui vẻ!” Việc bắn phá ồ ạt và lặp đi lặp lại các cơ sở hạ tầng chiến lược đã làm cho đời sống ở Ukraine mất ổn định. Nếu họ tiếp tục như vậy, cuộc sống ở thủ đô của Ukraine và nhiều nơi khác sẽ rất khó khăn.
Chính quyền mở những nơi để người dân có thể đến sưởi ấm và sạc điện thoại. Họ gọi chúng là “điểm kiên trì”. Thiếu điện là thiếu liên lạc nghiêm trọng: không ánh sáng, không Internet, điện thoại di động cũng không hoạt động. Vì lý do này, đến được Fastiv là một kỳ công.
Cha Petro gởi “Bức ảnh vui vẻ” của các tòa nhà trong vùng lân cận tu viện Đa Minh ở Kyiv sau 72 giờ không có điện | © Cha Petro
Dù bóng tối bên ngoài bao trùm toàn bộ Ukraine trong những ngày này, nhưng Ukraine vẫn không thiếu ánh sáng. Không thiếu những tia sáng và hy vọng trong những ngày này. Với tôi, một trong số hy vọng này là cuộc gặp của cha Marek, bề trên dòng ba Đa Minh ở Kyiv đã cùng nhóm từ Khmelnytskyi tổ chức, họ muốn là tu sĩ dòng ba của chúng tôi. Tôi hy vọng tình anh em của Kiev sẽ giúp họ thành lập một cộng đồng mới ở đó. Tất nhiên, sẽ cần thời gian và kiên nhẫn, nhưng nhiệt tình và cam kết đã có, tôi đã có thể chứng kiến tận mắt trong chuyến thăm tu viện mới ở Ukraine.
“Chiếc thang lên thiên đàng”
“Gởi những người bạn của tôi ở Ukraine”, đó là lời mở đầu thư của cha Alain, phụ tá bề trên Dòng gởi chúng tôi chúa nhật đầu tiên Mùa Vọng. Nhiều anh chị em tu sĩ và giáo dân Đa Minh đã có dịp gặp cha Alain (cha phụ trách vùng Tây Âu và Canada, Ba Lan, Teutonia, Thượng Đức, Áo) tại Ukraine và vẫn còn liên lạc với cha. Trong bức thư ngắn, cha Alain nhắc đến tác phẩm của nghệ sĩ người Áo Billi Thanner. Tác phẩm có tên “Chiếc thang lên thiên đàng” gần đây được thấy ở Vienna.
Một phần của thang nằm bên trong Nhà thờ Thánh Stephen; phần còn lại treo trên tháp phía nam. Cả hai phần của thang đều làm bằng nhôm với ánh đèn neon màu vàng vàng. Cha Alain viết: “Bước đầu tiên nằm trong nhà nguyện, cạnh nơi khách du lịch thường đi qua, mời gọi họ dừng lại, hướng suy nghĩ và ánh mắt của họ về một thực tại khác, bên ngoài những bức tường đá và thạch cao. Với các giáo dân đến cầu nguyện, tác phẩm nghệ thuật này đã hiện thực hóa và thắp sáng con đường cho những lời cầu nguyện của họ vươn lên Thiên Chúa.”
Người dân Kyiv trú ẩn trong tàu điện ngầm trong các cuộc không kích | © Jaroslaw Krawiec
Tôi nhận ra rằng cuộc chiến này đang dạy tôi lắng nghe và quan sát cẩn thận hơn. Đây thường là loại chú ý liên quan đến nguy hiểm. Gần đây, khi tôi đi bộ trên vỉa hè, tôi nghe tiếng nổ tên lửa ở đâu đó. Cùng với những người qua đường khác, tôi dừng lại, nhìn lên bầu trời. Trời yên bình và nhiều mây. Trên những con đường dẫn đến Izium hoặc Kherson, tôi nhìn kỹ hơn xuống phía trước chân mình, biết rằng có thể vẫn còn mìn ở đây.
Chiếc thang lên thiên đàng của Billy Thanner củng cố lời kêu gọi trong Mùa Vọng: nhìn lên với hy vọng và đức tin vào Chúa Kitô, cũng như chăm chú nhìn xuống nhiều hơn với anh chị em đang đau khổ. Thánh Tôma Aquinô đã dạy: “Lòng thương xót sinh ra từ sự thiếu thốn”. Đặc biệt là khi chúng ta bắt đầu xem nỗi khổ của người khác là của chính mình.
Với tấm lòng trân trọng và biết ơn của tôi cho tất cả giúp đỡ và hỗ trợ chúng tôi nhận được, và xin cầu nguyện cho chúng tôi.
Jarosław Krawiec OP,
Kiev, ngày 3 tháng 12, 8 giờ tối
Marta An Nguyễn dịch
