Đức Lêô XIV kêu gọi bảo vệ phẩm giá trẻ vị thành niên trước sự phát triển của trí tuệ nhân tạo
vaticannews.va, Myriam Sandouno, Vatican, 2025-11-13
Sáng thứ năm 13 tháng 11, Đức Lêô lên tiếng trong bài phát biểu trước các người tham dự hội nghị về “Phẩm giá của trẻ em và thanh thiếu niên trong thời trí tuệ nhân tạo”: “Việc sử dụng trí tuệ nhân tạo đặt ra những câu hỏi đạo đức quan trọng, đặc biệt khi nói đến việc bảo vệ trẻ vị thành niên.” Ngài kêu gọi các chính phủ và các tổ chức quốc tế “xây dựng và thực hiện các chính sách bảo vệ phẩm giá của trẻ vị thành niên trong thời A.I. Trẻ em đặc biệt dễ bị các thuật toán trí tuệ nhân tạo thao túng, ảnh hưởng đến quyết định và sở thích của các em.” Đức Lêô nhấn mạnh đến nhu cầu thiết yếu của các cha mẹ và nhà giáo nhận thức được những động lực này, phát triển các công cụ để giám sát và kiểm soát tương tác của trẻ em với các thiết bị công nghệ.
Bảo vệ và tôn trọng nhân phẩm trẻ vị thành niên
Trong thời trí tuệ nhân tạo này, ngài đã gởi một thông điệp thiết thực đến tất cả mọi người. Tiếp đón những người tham dự hội nghị tập trung vào chủ đề “Phẩm giá của Trẻ em và Thanh thiếu niên trong Thời đại Trí tuệ Nhân tạo” diễn ra ngày thứ tư 12 tháng 11, tại Phủ Thủ tướng Vatican, Đức Lêô nhấn mạnh: “A.I. đang biến đổi nhiều khía cạnh trong cuộc sống hàng ngày của chúng ta: giáo dục, giải trí và an toàn của trẻ vị thành niên. Việc sử dụng trí tuệ nhân tạo đặt ra những câu hỏi đạo đức quan trọng, đặc biệt liên quan đến việc bảo vệ và tôn trọng nhân phẩm trẻ vị thành niên. Các chính phủ và các tổ chức quốc tế đối diện với trách nhiệm của họ: Xây dựng và thực hiện các chính sách bảo vệ nhân phẩm trẻ vị thành niên trong thời A.I.”
Quy tắc Đạo đức
Trong buổi tiếp kiến, Đức Lêô đưa ra một số đề xuất: “Soạn thảo và thực thi các quy tắc đạo đức là rất quan trọng nhưng chưa đủ. Chúng ta cần tiến hành công tác giáo dục hàng ngày và nhất quán, do chính những người lớn được đào tạo dẫn dắt, được các mạng lưới liên minh giáo dục hỗ trợ. Trong khuôn khổ của một quá trình tìm hiểu, các rủi ro của việc dùng trí tuệ nhân tạo và tiếp cận sớm, không có giới hạn hoặc không kiểm soát, có thể gây ra cho các mối quan hệ và sự phát triển của trẻ vị thành niên.”
Theo ngài, chỉ bằng cách khám phá các rủi ro và hậu quả của chúng đối với cuộc sống cá nhân và xã hội của trẻ vị thành niên, chúng ta mới có thể hỗ trợ trong cách tiếp cận công nghệ số, từ đó củng cố khả năng đưa ra những lựa chọn có trách nhiệm với bản thân và người khác: “Đây đã là một bài tập quan trọng trong việc bảo tồn tính độc đáo và các mối quan hệ giữa con người. Để làm được như vậy, chúng ta cần phải hướng tới các điều kiện đảm bảo sự tôn trọng phẩm giá như một giá trị cơ bản. Chỉ thông qua cách tiếp cận mang tính giáo dục, đạo đức và có trách nhiệm, chúng ta mới có thể đảm bảo trí tuệ nhân tạo là đồng minh trong sự tăng trưởng và phát triển của trẻ em, chứ không phải là mối đe dọa.”
Ơn gọi của người lớn, “Những người thợ thủ công giáo dục”
Lưu ý việc “bảo vệ phẩm giá trẻ vị thành niên thông qua giáo dục kỹ thuật số vẫn là điều không thể thay thế”, Đức Lêô nhắc lại thông điệp của Đức Phanxicô nhân dịp một dự án bảo vệ do ba hiệp hội Công giáo lớn Ý thúc đẩy: “Người lớn cần khám phá lại ơn gọi của mình là ‘người thợ thủ công giáo dục’ và nỗ lực trung thành với ơn gọi đó.”
Kết thúc bài phát biểu, Đức Lêô XIV chúc các tham dự viên “một hội nghị thành công tốt đẹp, giúp thiết lập nền tảng vững chắc để cùng nhau tiếp tục phục vụ trẻ em, thanh thiếu niên và toàn thể cộng đồng Giáo hội và dân sự”.
Giuse Nguyễn Tùng Lâm dịch
Vatican sẽ ban hành một văn kiện mới về chế độ đa thê ở Châu Phi
