lavie.fr, Marie-Lucile Kubacki, Rôma, 2025-03-04
Tính đến ngày 20 tháng 2 năm 2025 Đức Phanxicô đã vào bệnh viện được 6 ngày, cơn sốt tin tức tại Phòng Báo chí Tòa Thánh, nơi đang có cuộc họp báo nói lên tình trạng nghiêm trọng của ngài. Khách mời là các Hồng y: Hồng y Tổng giám mục Marseille Jean-Marc Aveline, Hồng y Tổng giám mục Barcelona Joan Josep Omella, Tổng giám mục Bari Giuseppe Satriano, và Giám mục phụ trách quan hệ Địa Trung Hải Alexis Leproux. Mục đích sự hiện diện của họ: giới thiệu dự án Med 25, với tham vọng không nhỏ: tập hợp các người trẻ từ các nơi trong vùng Mare Nostrum để họ sẽ là những người bảo vệ hòa bình cho tương lai. Sẽ phải mất vài tháng để thực hiện dự án này. Thời gian dành cho phỏng vấn theo truyền thống sẽ bắt đầu và một số cánh tay đã giơ lên.
Những câu hỏi nảy sinh.
– Chúng ta có thể trình bày dự án này với Đức Phanxicô không?
– Chúng ta cảm thấy thế nào về việc ngài nằm bệnh viện và phản ứng của ban y tế của ngài?
– Chúng ta có nên nói về dự án này khi ngài ở bệnh viện không?
– Xin ngài cho chúng con biết một vài điều về bầu khí ngài cảm thấy ở Vatican, tất cả những tin đồn, suy đoán, tin tức giả mạo đang lan truyền về sức khỏe của ngài.
Hôm qua, một tài khoản trên Twitter đã đăng tin ngài ngưng hoạt động: ngài nói gì về sự lan truyền các tin giả mạo này, phản ứng của ngài như thế nào?
– Trong hoàn cảnh này, Giáo hội bị đình chỉ hay vẫn tiếp tục hoạt động?
– Trong các thông tin sai lệch đang lan truyền và khả năng phục hồi chậm, vấn đề vị trí đứng đầu Giáo hội và khả năng lãnh đạo của ngài có được đặt ra không?
– Trong một phỏng vấn với đài phát thanh Ý, Hồng y Ravasi cho biết, cũng như các hồng y, một cách nào đó ngài có thể nhận ra đề nghị từ nhiệm là một khả năng có thể, khả năng này có thể xảy ra không?”
Tóm lại, chỉ có một câu hỏi mở ra cho chủ đề của hội nghị, và Đức Hồng y Aveline kết thúc với nụ cười trên môi: “Tạ ơn Chúa Quan Phòng, vì nhờ mối quan tâm về sức khỏe của Giáo hoàng, các bạn ở đây và thấy được dự án Địa Trung Hải, dự án có liên quan nhiều đến sáng kiến của Giáo hoàng và rất quan trọng với nhiều người khi tình hình quốc tế buộc chúng ta phải thực hiện công việc xây dựng hòa bình, củng cố công lý và xây dựng tình huynh đệ.” Bối cảnh nói nhiều đến bầu khí sôi sục kỳ lạ ở Rôma kể từ khi Đức Phanxicô vào bệnh viện, đôi khi có một khoảng cách giữa cơn sốt truyền thông, đôi khi là câu hỏi ngài có từ nhiệm hay không, hoặc câu hỏi về các người có tiềm năng kế vị ngài, về cơ bản của người công giáo,chắc chắn họ quan tâm đến sức khỏe của Giáo hoàng, nhưng không thoải mái cho lắm khi bị cho như “chôn người đang sống”.
Tiếp tục khi Giáo hoàng ngừng lại?
Tin tức sôi sục về việc này đặt câu hỏi về chức năng thực hiện và cách chức năng này được bên ngoài thấy như thế nào. Câu hỏi được đặt ra: Giáo hội có tiếp tục hoạt động khi Giáo hoàng ngừng lại không? Huyền thoại giáo hoàng quyết định tất cả như kim tự tháp, mọi quyết định đều phụ thuộc vào người áo trắng khó đứng vững. Hồng y Omella của Hội đồng phụ trách cố vấn cho Đức Phanxicô, chủ trì cuộc họp báo giải thích: “Giáo hội đã hoạt động trong hơn 2000 năm. Các giáo hoàng thay đổi, các giám mục thuyên chuyển giáo phận, các linh mục thuyên chuyển giáo xứ, các cộng đồng thay đổi… và mọi người tiến lên. Nhưng Tin Mừng được giao phó cho toàn thể Giáo hội. Giáo hoàng cho chúng ta một hình ảnh tốt đẹp: người chăn chiên đôi khi đi trước, đôi khi đi giữa, đôi khi đi sau. Nhưng mọi người tiến bước dưới sự hướng dẫn của Chúa Thánh Thần.”
Đức Phanxicô luôn muốn đảo ngược kim tự tháp, không phải để xóa bỏ hệ thống cấp bậc và chức năng của thẩm quyền trong Giáo hội, nhưng để chúng ta hiểu, phục vụ dân Chúa, dân “khôn ngoan” được thúc đẩy bởi ý thức về đức tin, về ánh sáng. Đây chính là trọng tâm của cuộc cải cách công đồng: học hỏi từ sự khôn ngoan của dân Chúa. Vì thế ngài yêu thích lòng mộ đạo bình dân, thường xuyên tham vấn rộng rãi với giáo dân ở mỗi kỳ họp Thượng hội đồng.
Nhưng cũng cần xác định vai trò của Giáo hoàng trong lăng kính của Giám mục Rôma để tìm ra sự gắn kết đại kết mới. Nghịch lý hơn nữa, dưới triều của ngài, hình ảnh giáo hoàng được củng cố, nhờ vào vô số cuộc phỏng vấn, tiểu sử và tự truyện của ngài, cũng như các cuốn phim vinh danh ngài. Sự tập trung này tạo bất lợi cho các cơ quan trung gian, nơi các giám mục và hoạt động ngoại giao của Tòa Thánh được thực hiện qua Phủ Quốc vụ khanh. Tóm lại, sự kết tinh này được thể hiện ở đỉnh cao biểu tượng cho quyền lực của người kế nhiệm Thánh Phêrô, bảo đảm sự thống nhất cho những nỗ lực mà thế giới dành cho ngôn ngữ chính trị và tâm linh của mình, vào thời điểm chủ nghĩa đế quốc trỗi dậy và của một chế độ chính phủ mới đang tìm kiếm một thế giới ngày càng phức tạp hơn.
Điều cấm kỵ của việc từ nhiệm
Một tiết lộ khác được đưa ra trong giai đoạn đặc biệt này là điều cấm kỵ trong việc từ nhiệm gần như không còn. Hồng y người Ý Gianfranco Ravasi, khi trả lời một nhà báo về khả năng từ chức của Đức Phanxicô đã không bỏ lỡ cơ hội này, ngài đảm bảo Đức Phanxicô sẽ có thể tiếp tục làm việc, nhưng “ngài sẽ gặp khó khăn nghiêm trọng khi chu toàn nhiệm vụ”. Trong số những câu trả lời được lặp lại nhiều lần, đáng chú ý là câu trả lời của Hồng y trên đài phát thanh RTL Ý: “Tôi nghĩ ngài có thể làm được điều này, vì ngài là người rất quyết đoán trong các quyết định. Cho đến bây giờ, ngài vẫn quyết định tiếp tục các hoạt động của ngài, dù việc ngài đau đầu gối đã làm ngài thay đổi cách quan hệ với toàn thể cộng đồng tôn giáo trên thế giới. Ngài có câu nói hài hước nổi tiếng ‘chúng ta cai trị bằng cái đầu chứ không bằng đầu gối’. Vì vậy ngài luôn có khuynh hướng chiến đấu, phản ứng, đó là một lựa chọn hợp lý, vì ngài có khả năng đảm đương những chuyến đi trong điều kiện hoàn toàn khó khăn và thử thách, như các chuyến đi Châu Á vừa qua. Tuy nhiên ngài hiểu ngài ở trong tư thế không thể tiếp xúc trực tiếp như ngài mong muốn, sâu đậm và dứt khoát, như thế tôi nghĩ ngài có thể từ nhiệm. Ngài cũng cho biết năm 2013 khi mới được bầu, ngài đã viết một thư theo quy định đưa tận tay Bộ trưởng Ngoại giao thời đó, và đây là một hành động chính thức.”
Việc lên tiếng này, là điều không thể tưởng tượng trước khi Đức Bênêđíctô XVI từ nhiệm năm 2013, cho thấy từ nay vấn đề này đã có trong tâm thức tập thể. Như thế chúng ta đón nhận tinh thần này khi ngài tuyên bố triệu tập một công nghị “sắp tới” như ngài đã nói ngày 24 tháng 2. Sự kiện này được tổ chức để phê chuẩn các sắc lệnh phong thánh mà ngài ban hành cùng ngày, nhưng không tránh khỏi mọi người nghĩ ngài sẽ làm như Đức Bênêđíctô XVI: tuyên bố từ nhiệm trong công nghị này.
Dù giả thuyết ngài từ nhiệm khi tình trạng sức khỏe của ngài suy yếu vẫn còn dè dặt và chưa chắc chắn, nhưng từ ba tuần nay các quan sát viên Vatican sống trong cảm xúc giao động, họ nín thở theo dõi các bản tin nhiều khi rất ác độc.
Trong bối cảnh này, tin giả lan tràn nhanh hơn bao giờ hết. Ngoài những hình ảnh phóng chiếu và bầu khí đôi khi không trong sáng, những hình ảnh phóng chiếu và tin tức ác ý xa với sự thật, là giáo dân chúng ta nên đặt câu hỏi. Một thanh niên công giáo trẻ Pháp nói: “Những gì tôi thấy, đó là một người đã 88 tuổi, người đang chiến đấu để sống. Từ mọi nơi trên thế giới, tất cả đều sụp đổ nhưng có một Giáo hoàng kháng cự đến cùng. Ngài cho tôi hy vọng và hy vọng này là điều thế giới đang cần.”
Năm Thánh đã bắt đầu ba tháng nay, những gì quan trọng trong căn bệnh của ngài, như nhân vật Pháp Péguy đã viết: “Hy vọng là đức tính khó nhất trong các đức tính, vì tuyệt vọng chính là cám dỗ lớn nhất.”
Marta An Nguyễn dịch
Vẫn còn quá sớm để biết khi nào Đức Phanxicô về lại Nhà Thánh Marta
Sức khỏe của Đức Phanxicô: sau một đêm yên bình, ngài nghỉ ngơi
