Thông điệp Người đã yêu thương chúng ta là phương thuốc chữa mọi đau khổ, mọi thiếu thốn tình yêu
Theo ông Laurent Landete, thành viên của Thánh bộ Giáo dân, Gia đình và Sự sống, Viện trưởng Viện Bernardins, cựu giám đốc điều hành cộng đồng Emmanuel, Thông điệp Người đã yêu thương chúng ta giới thiệu linh đạo Thánh Tâm như một phương thuốc để chữa các căn bệnh thời đại.
la-croix.com, Marguerite de Lasa, 2024-10-25
Ảnh báo chí Công giáo/MAXPPP
Xin ông cho biết phản ứng của ông khi đọc thông điệp mới này của Đức Phanxicô?
Laurent Landete: Tôi đã biết linh đạo của Thánh Tâm Chúa Giêsu và tôi đã chờ thông điệp này từ 30 năm nay. Tôi thấy Thông điệp này rất hay vừa có chiều hướng vừa thiêng liêng vừa nhân văn sâu sắc lại vô cùng nên thơ. Tôi luôn ngạc nhiên khi thấy Đức Phanxicô luôn lấy văn chương hay thi ca để nói lên suy nghĩ của ngài.
Đoạn văn nói về những cử chỉ nhỏ nhặt của cuộc sống (số 20) – “làm người khác cười, vẽ lên cửa sổ, để những bài thơ trong hộp giày, ép hoa khô giữa các trang sách” đã có một tác động rất lớn. Ngài viết: “Tất cả những chi tiết nhỏ này không bao giờ có thể là một phần của các thuật toán, vì những chi tiết nhỏ này là sự dịu dàng chúng ta giữ ký ức của trái tim.” Đó là vẻ đẹp nổi bật và tinh tế. Trong mỗi đoạn của thông điệp, có một điều gì đó lôi kéo chúng ta hướng tới vẻ đẹp thiết yếu: vẻ đẹp của tâm hồn, trái tim con người.
“Dilexit nos”: vì sao Đức Phanxicô quan tâm đến Thánh Tâm Chúa Giêsu
Điều làm tôi ngạc nhiên nữa là cách ngài giải thích linh đạo Trái tim Chúa Kitô. Bắt đầu từ lời Chúa rồi đến Thánh Augustinô, Thánh Bênađô, Thánh I-Nhã, Thánh Vinh Sơn, Thánh Charles de Foucauld, Thánh Têrêxa Hài Đồng Giêsu… “Cor ad cor loquitur, trái tim nói với trái tim”, câu này của Thánh Newman có thể được dùng để đặt tên cho một Thông điệp khác. Vì thế chúng ta phải yêu thương và làm cho thế giới yêu thương để trái tim nói với trái tim.
Điều này mang ý nghĩa cụ thể nào?
Đó là lời nhắc về tầm quan trọng của cử chỉ, lời nói và nét bên ngoài. Đức Phanxicô nhắc đến các bà nội ngoại trong hoàn cảnh chiến tranh đã mất con cháu, đến những người vào cuối cuộc đời đã muốn chết. Làm cho thế giới trở nên yêu thương có nghĩa là làm cho thế giới trở nên nhạy cảm với những đau khổ, lo lắng và niềm vui của con người. Yêu là có khả năng phẫn nộ trước đau khổ và bất công, đồng thời trau dồi sức mạnh của cảm xúc.
Thông điệp về Trái Tim Chúa Giêsu: Đức Phanxicô mong “làm cho thế giới yêu thương”
Theo nghĩa này, Thông điệp này rất thời sự: giống như cách linh đạo Trái tim Chúa Giêsu của thời chủ nghĩa Giăng-xen khắc khổ ở thế kỷ 17, ngày nay chúng ta đang chứng kiến những hình thức của chủ nghĩa tân Giăng-xen làm cho Thiên Chúa trở thành một người từ xa, tách rời khỏi mọi cảm xúc. Trong khi Chúa ở rất gần. Xã hội chúng ta đi vào tiến trình phát triển trí tuệ nhân tạo. Nhưng không có gì giả tạo trong trí thông minh của trái tim! Vào thời điểm máy móc có một sức mạnh to lớn, một số người nghĩ rằng chúng sẽ thống trị con người, thì Đức Phanxicô nhắc nhở điều luôn tạo nên khác biệt chính là trái tim. Trong thế giới kỹ thuật số của chủ nghĩa duy lý trường kỳ này, linh đạo của trái tim Chúa Kitô có thể cứu nhân loại chúng ta khỏi những vết xe mòn mà chúng ta đang sa vào.
Bằng cách nào?
Tôi rất xúc động trước công thức này của Thánh Marguerite-Marie Alacoque được Đức Phanxicô trích dẫn: “Trả tình yêu lại cho tình yêu,” luôn tìm thêm một chút tình yêu của Thiên Chúa để chúng ta trở thành tác nhân của tình yêu. Có hai cách để yêu mến Chúa Kitô: nhìn lắng nghe lời Ngài và bắt chước Ngài. Linh đạo Thánh Tâm Chúa Giêsu nêu bật việc bắt chước các cử chỉ của Chúa Giêsu: rửa chân, chạm tay, chạm mắt. Và những lời: “Hãy trông cậy”, “Chúa Giêsu đang nhìn bạn.”
Các câu trích hay nhất của thông điệp Người đã yêu thương chúng ta
Ngày nay trên xe buýt, trên tàu điện ngầm chúng ta không nhìn nhau, không nói chuyện với nhau. Và sự đụng chạm lại càng phải tránh, chúng ta ở trong hình thức của một chủ nghĩa nghiêm khắc mới, chúng ta hoàn toàn tách mình ra khỏi mọi người, dù có cách đúng đắn để chạm vào, nắm tay người lớn tuổi, người đang đau khổ. Đức Phanxicô nhắc đến chuyện này một cách tượng hình khi ngài nói về Chúa Giêsu, Đấng nâng đỡ, Đấng chữa lành. Thông điệp này là phương thuốc chống đau khổ, kinh hoàng, thất bại trong tình yêu; là phương pháp điều trị chống lại sự siêu vật chất hóa thế giới. Đức Phanxicô xem tình yêu cũng là phương pháp điều trị y tế, tình yêu chữa lành trong thông điệp này.
Đây cũng là một phương thuốc cho Giáo hội?
Tôi nghĩ Thông điệp này là một bất ngờ thú vị. Trong thời điểm cực kỳ khó khăn này của Giáo hội, khi chúng ta choáng váng trước các vụ lạm dụng, trước những sỉ nhục do con người và thể chế gây ra, Đức Phanxicô mời gọi chúng ta canh tân tình yêu qua việc đền tạ. Thông điệp này mạnh vì chúng ta gần như bị hóa đá trước những gì chúng ta thấy, chúng ta không còn đi tới, không còn nói, không còn nhìn nhau. Và Đức Phanxicô nói với chúng ta một cách sâu sắc: “Hãy tiếp tục nói, nhìn và có những cử chỉ yêu thương nhẹ nhàng và quảng đại.”
Dilexit nos: “Đức Phanxicô muốn tóm tắt tinh thần triều của ngài qua Thông điệp Thánh Tâm”
Việc đền tạ sẽ vô nghĩa nếu chúng ta không nhận thức được mức độ nghiêm trọng của các lỗi lầm. Đi theo con đường đền tạ sẽ giúp chúng ta tin tưởng vào tình yêu cho đi và nhận lại. Việc đền tạ là “xây trên đống đổ nát”. Phải xây, vì chúng ta có khuynh hướng nhìn đống đổ nát và không muốn làm gì. Xây trên đống đổ nát là chuyện điên rồ, nhưng Thánh Têrêxa đã nói: “Sự điên rồ của tôi là hy vọng.” Sự điên rồ của Trái tim Chúa Kitô luôn là niềm hy vọng.
Giuse Nguyễn Tùng Lâm dịch
