Kính thiên văn của Vatican ở Arizona được điều khiển từ Rôma
cath.ch, I.Media, 2024-07-04
Ngày thứ năm 4 tháng 7, Đài thiên văn Vatican công bố kính thiên văn Công nghệ tân tiến của Vatican (VATT) đặt tại Arizona hiện được trang bị hệ thống điều khiển tự động mới, để có thể điều khiển từ Rôma.
Hiện nay hệ thống đang trong giai đoạn thử nghiệm và có thể hoạt động theo hai cách. Phương thức “truyền thống” được đơn giản hóa: các nhà thiên văn không còn cần di chuyển để bật và tắt các hệ thống con của kính theo cách thủ công nữa; việc tập trung quang học VATT nhanh hơn.
Thêm vào đó là phương thức “từ xa” sẽ cho phép 15 nhà thiên văn Dòng Tên của Đài thiên văn, kể cả các nhà khoa học có trụ sở tại Rôma, điều khiển và làm việc với kính thiên văn mà không cần phải đến tại chỗ.
Đài thiên văn Vatican có hệ thống robot hóa mới cho kính thiên văn do công ty ProjectSoft HK của Séc sản xuất và có tên là “Don” để vinh danh Donald Martin Alstadt (1921-2007), cựu chủ tịch của Công ty đa quốc gia Lord. Bà góa phụ Alstadt đã quyên góp cho dự án này.
“Don” sẽ cho phép điều khiển trạm thời tiết, vòm kính thiên văn và cửa chớp khe vòm, hệ thống dầu cho ổ trục thủy lực của giá đỡ và hệ thống làm mát của gương chính. Vì thế kính viễn vọng của các giáo hoàng có một tương lai robot “đầy hứa hẹn”.
Các khó khăn trong quá trình cài đặt
Gương của kính viễn vọng VATT có đường kính 1,8 mét, đây là chiếc gương đầu tiên được sản xuất bằng công nghệ đúc quay mang tính cách mạng, được sử dụng để sản xuất kính thiên văn lớn nhất thế giới, đã được thành lập cách đây hơn 30 năm. Kính viễn vọng ở trong khu phức hợp vật lý thiên văn Thomas J. Bannan, Arizona, nơi Vatican mở trung tâm nghiên cứu thứ hai năm 1981, sau Castel Gandolfo, để thoát khỏi ô nhiễm ánh sáng ở châu Âu.
VATT được cải tiến với công nghệ “Don”, cho phép hướng kính thiên văn với độ chính xác 3 giây cung – tương ứng với kích thước của một viên bi đặt trong một sân vận động lớn – và theo dõi các thiên thể trong 20 phút mà không cần hướng dẫn. Đài quan sát cho biết, việc khai triển hệ thống mới không phải là không có khó khăn, các kỹ thuật viên đã phải đối diện với những cơn bão tuyết trái mùa vào tháng 3 và tháng 4.
Kế thừa lịch sử lâu dài của thiên văn học, Đài thiên văn Vatican có từ thế kỷ 16 và tiếp tục thích ứng với tiến bộ khoa học.
Giuse Nguyễn Tùng Lâm dịch
