Làm sao có thể diễn tả được tâm trạng băn khoăn lo lắng của một bà mẹ có con tuổi vị thành niên, làm như những lời nói quen thuộc từ thuở lọt lòng bỗng một sáng một chiều trở thành xa lạ với nó, nói gì nó cũng không nghe. Đứng trước thái độ dửng dưng này, lý luận là chuyện hoài công.
Từ mấy tháng nay, tôi chuẩn bị quà sinh nhật 18 tuổi cho đứa con trai yêu quý, tôi soạn từng tấm hình của từng năm, từng biến cố, từng buổi lễ, từng kỷ niệm thân yêu của gia đình để gom vào một album, nhắc cho con nhớ các kỷ niệm đã ăn sâu vào tâm hồn, để từ đó giúp con bám rễ vào cuộc sống. Tôi chép lại các bài viết kể lại các biến cố đáng ghi nhớ của gia đình, chép lại các câu châm ngôn chỉ nam của tôi, chép lại một ít chuyện tinh hoa đời xưa, các kinh, các bài trích thâm sâu Thánh Kinh với hy vọng một ngày nào đó con tôi để đọc, chú con từ nhỏ đến lớn chưa đọc xong một quyển sách nào, ngoại trừ các sách trong chương trình học.
Tôi hy vọng qua các câu chuyện cổ học tinh hoa, chú rút tỉa được các bài học đạo đức khôn ngoan, các câu châm ngôn ngắn gọn gây tò mò để suy nghĩ thêm, các bài kinh để tối tối đi chơi về chẳng có gì làm, may ra cầm lên đọc, các bài Thánh Kinh may ra có Lời Chúa lọt vào căn phòng bề bộn. Nói là các bài kinh, các bài trích Thánh Kinh nghe cho oai, nhưng thật ra tôi chỉ chép lại kinh Tin Kính, kinh Lạy Cha, kinh Chúa Thánh Thần, kinh Hòa Bình của thánh Phanxicô, bài Điều đó không quan trọng của Mẹ Têrêxa, bài Thánh Vịnh số 22 Chúa chiên nhân lành, bài Tám mối phúc thật, bài tụng ca Tình yêu của thánh Phaolô. Chỉ chừng đó.
Năm nay ngày sinh nhật thứ 18 trùng với 10 năm ngày chồng tôi bị tai nạn xe hơi thập tử nhất sinh và cũng để tưởng niệm thầy Spénard, cha đỡ đầu của chú vừa qua đời. Tôi xin cha bề trên dòng Đa Minh đến nhà làm lễ tạ ơn. Buổi lễ chỉ trong vòng thân mật của gia đình: bố mẹ con cái. Thánh thư là bài Ca tụng tình yêu của thánh Phaolô, thánh vịnh là bài Chúa chiên nhân lành, Phúc âm là bài Người con hoang đàng trở về. Tôi những mong khi nghe các bài này, ơn Chúa sẽ xuống trên người nghe. Tôi vẫn tin các lời thánh có một sức mạnh siêu nhiên ban cho những ai có lòng thành. Sau buổi lễ là bữa cơm thân mật, mọi người ăn uống nói chuyện vui vẻ.
Và rồi cuộc sống bình nhật tiếp tục, tôi đi làm, con đi học, đi chơi, vẫn những câu trao đổi ngắn, con ăn chưa, con làm gì, con đi chơi đâu bây giờ…
Nhưng hôm nay, đã có chuyện lạ xảy ra…
Chú bé ra tay dọn phòng sạch sẽ, căn phòng xưa nay đã rất bề bộn, mất trật tự! Chú điện thoại nhờ cô chị qua giúp một tay. Thấy các con làm việc, tôi phụ một tay vì bình thường chú không cho tôi đụng vào bất cứ chuyện gì.
Trong phòng ngủ có một kệ đựng các ảnh tượng, các vật lưu niệm sau các chuyến du lịch, các quà tặng của bạn và hình các em bé Phi châu do chú bảo trợ và trao đổi thư từ. Chú nhờ tôi chùi sạch kệ, chú khiêng tất cả các vật này ra để một kệ khác ở phòng ngoài, chỉ giữ lại các hình các em bé Phi châu và để các quà tặng của mẹ nhân ngày sinh nhật lên kệ, bảo rằng con để trước mắt để lấy đọc cho dễ.
Tôi phải nén xúc động, xem như câu này là một câu bình thường, lúc đó tôi chỉ muốn hét vang: Tôi còn muốn gì nữa, ngôn ngữ nào cũng là ngôn ngữ, muốn con nói con thương mẹ, con nghe lời mẹ hay muốn con đem những lời mẹ nhắn nhủ để lên một chỗ trang trọng … Tôi còn muốn gì nữa!
Lòng tôi lịm đi nhưng cũng phải cố gắng xem như không có gì xảy ra, may thay tâm hồn tôi chùng xuống vì nghe các bài hát lãng mạn quen thuộc của Pháp, các bài Tâm hồn thi sĩ của Charles Trenet, các bài hát của cố ca sĩ Yves Montand. Hóa ra hai chị em cũng lưu trử các bài này trong máy tính, tôi tưởng chúng chê “nhà quê” không muốn nghe!
Tôi không hiểu vì sao lúc còn trẻ, đứng trước sự sống, con người lúc nào cũng muốn đốt cháy tất cả nhiên liệu: lái xe quá tốc độ, nếm thử các trái cấm, không cái gì có thể cưỡng lại năng lực sống điên cuồng đó. Cứ mỗi lần con lái xe là mỗi lần tôi lo lắng, lắm lúc tôi lại không dám ngồi bên cạnh chú, khuyên chú nên lái chầm chậm là chuyện chói tai, nhưng hôm nay có một tai nạn thảm khốc ở Canton de Lingwick, một thanh niên 18 tuổi uống rượu say, chở 5 người bạn đi chơi, xe rớt xuống sông, 5 người bạn chết, cậu sống sót, tôi khuyên con lái chầm chậm. Chú bảo: bữa nay con lái chậm rồi, con vừa bị cảnh sát phạt vì lái quá tốc độ!
Một món quà quý giá cho tôi nhân ngày con 18 tuổi!
Marta An Nguyễn
Montreal, 2001
