Phiên họp tái cơ cấu ở Vatican dành cho các giám mục Tây Ban Nha
Đức Phanxicô triệu tập 80 giám mục Tây Ban Nha ngày thứ ba 28 tháng 11 năm 2023 về Rôma. Cuộc họp này diễn ra sau chuyến đi tông tòa về hoạt động của các chủng viện và báo cáo của các đại biểu về bạo lực tình dục trong Giáo hội. Linh mục Dòng Tên Pierre de Charentenay, nguyên tổng biên tập tạp chí Dòng Tên Études phân tích.
lavie.fr, Cécile Mérieux, 2023-11-29
Đức Phanxicô gặp Hội đồng Giám mục Tây Ban Nha tại Vatican, ngày 28 tháng 11 năm 2023. VATICAN MEDIA/CATHOLIC PRESS
Sự kiện này đặc biệt đến mức mọi người mong chờ một kết quả tốt đẹp. Ngày thứ ba 28 tháng 11, Đức Phanxicô triệu tập các giám mục Tây Ban Nha về Rôma, sau cuộc điều tra giáo luật đầu năm 2023. Một triệu tập chưa từng có kể từ năm 2018, khi các giám mục Chi-lê phải đệ đơn từ chức vì đã quản lý quá kém của các vụ bạo lực tình dục trong Giáo hội.
Lệnh triệu tập hàng giám mục Tây Ban Nha được đưa ra một tháng sau khi có báo cáo do Nhà nước ủy quyền làm về các vụ bạo lực tình dục trong Giáo hội Tây Ban Nha ngày 27 tháng 10. Được xã hội dân sự đưa ra, Giáo hội Tây Ban Nha cũng là đối tượng của cuộc điều tra giáo luật đầu năm 2023 về các rối loạn quản lý trong các chủng viện.
Nhưng không có cú sấm sét nào ở Vatican sau cuộc triệu tập này: các đại diện của hội đồng giám mục, đứng đầu là tổng giám mục Juan José Omella giáo phận Barcelona và là chủ tịch Hội đồng Giám mục Tây Ban Nha, tỏ ra nhiệt tình sau cuộc gặp với giáo hoàng và Bộ Giáo sĩ. Theo họ, các cuộc thảo luận chỉ tập trung vào kế hoạch đào tạo các mục tử do Bộ Giáo sĩ đề nghị. Rõ ràng, điều này chưa đủ để gây ra biến động trong hàng giám mục Tây Ban Nha.
Phân tích của linh mục Dòng Tên Pierre de Charentenay, nguyên tổng biên tập tạp chí Dòng Tên Études.
Lệnh triệu tập này của giáo hoàng được hàng giám mục Tây Ban Nha đón nhận như thế nào?
Linh mục Dòng Tên Pierre de Charentenay. Đây đúng là một trận động đất, vì đây là một sự kiện rất nghiêm trọng cho tòa giám mục khi bị giáo hoàng triệu tập. Lệnh triệu tập được đưa ra sau cuộc điều tra giáo luật của giáo hoàng ủy nhiệm vào đầu năm 2023, trong đó nêu bật hoạt động có vấn đề trong các chủng viện. Giáo hoàng triệu tập tất cả các giám mục Tây Ban Nha vì tất cả họ đều liên quan.
Các vấn đề mà các chủng viện Tây Ban Nha gặp phải là gì?
Các vấn đề này rất đa dạng: số lượng các chủng viện, sự không cân xứng của chủng viện này với chủng viện kia, nội dung của chương trình học, việc tổ chức các chủng viện, việc chủng viện ở vùng biệt lập ở nông thôn, có nguy cơ chủng sinh sống biệt lập trong khu biệt cư.
Vấn đề của một số chủng viện là họ có một tầm nhìn thần học rất khép kín, không giảng dạy về khoa học nhân văn, về linh đạo, và rất ít về chăm sóc mục vụ, mặc dù việc giảng dạy phải mở ra những chiều kích khác hơn là chỉ nghiên cứu thần học.
Các chủng viện do Con đường Tân Dự tòng hoặc Opus Dei tổ chức là những nơi nơi biệt cư của chủ nghĩa bảo thủ, và chính điều này là điều giáo hoàng thường lên án: chủ nghĩa giáo sĩ trị. Các chủng viện phải được Hội đồng Giám mục Tây Ban Nha cải cách sâu đậm.
Giáo hội Tây Ban Nha phản ứng với báo cáo độc lập về bạo lực tình dục
Một chủ đề căng thẳng khác, ngày 27 tháng 10 năm 2023, báo cáo điều tra cấp nhà nước về bạo lực tình dục trong Giáo hội được công bố. Các nhà cầm quyền Giáo hội đã phản ứng như thế nào?
Báo cáo của các đại biểu đưa ra con số nạn nhân rất lớn: 200.000 nam nữ giáo dân bị bạo lực tình dục dưới tay các linh mục và 200.000 người từ nhân viên trong các cơ quan Giáo hội. Con số nạn nhân là từ phép ngoại suy, thống kê từ cuộc khảo sát được thực hiện trên 8.000 người và chúng không nêu rõ liệu những người đó có phải là nạn nhân của quấy rối, đụng chạm và ngay cả cưỡng hiếp hay không.
Tuy nhiên, số lượng nạn nhân rất đáng kể và trùng khớp với số lượng nạn nhân được ủy ban Ciase (Ủy ban Độc lập về các vụ Lạm dụng tình dục trong Giáo hội Pháp) tìm thấy trong báo cáo của ông Jean-Marc Sauvé tại Pháp. Đây là những cuộc điều tra khoa học, được các chuyên gia thực hiện. Các giám mục từ chối công nhận con số nạn nhân, họ chỉ trích phương pháp này nhưng không đưa ra bằng chứng ngược lại.
Một báo cáo chưa từng có nêu bật vấn đề bạo lực tình dục trong Giáo hội Tây Ban Nha
Tuy nhiên, tháng 3 năm 2022, hội đồng giám mục Tây Ban Nha đã yêu cầu một cuộc điều tra bên ngoài về vấn đề bạo lực tình dục trong Giáo hội. Cuộc điều tra này đi đến đâu?
Công ty luật chịu trách nhiệm thực hiện cuộc điều tra vẫn chưa đưa ra kết quả. Phương pháp của họ không rõ ràng. Lời kêu gọi làm chứng và nghiên cứu tại một số văn khố mở của một số giáo phận đưa ra những con số rất thấp. Ban đầu họ ghi nhận 220 trường hợp… điều này không đúng với thực tế.
Họ không thể đưa ra những con số thấp như vậy dựa trên phương pháp điều tra của riêng họ: đối diện với cuộc điều tra của các nghị sĩ, các giám mục không có gì để phản đối.
Điều gì đã thúc đẩy Giáo hội và chính phủ Tây Ban Nha xem xét lại chủ đề lạm dụng?
Năm 2018, một cuộc điều tra của báo El País cho rằng sẽ có hàng trăm nạn nhân trong Giáo hội, nhưng các giám mục không hề nhúc nhích. Năm 2021, báo cáo Ciase của Pháp làm sáng tỏ vấn đề nạn nhân của bạo lực tình dục trong Giáo hội. Hai yếu tố này làm gia tăng sức ép của dư luận Tây Ban Nha. Các giám mục không đề cập đến chủ đề này, các đại biểu quyết định hành động bằng cách yêu cầu một cuộc điều tra theo mô hình tương tự như của Ủy ban Ciase. Báo cáo đưa ra kết quả gần như tương tự.
Hội đồng Giám mục Tây Ban Nha nhờ một công ty luật độc lập kiểm toán hồ sơ lạm dụng
Lệnh triệu tập lần cuối như thế này có từ năm 2018, giáo hoàng yêu cầu tất cả các giám mục Chi-lê từ chức. Chúng ta có thể mong chờ một bối cảnh như vậy không?
Cuộc điều tra được thực hiện trong vài tuần ở Chi-lê cho thấy bạo lực tình dục rất phổ biến ở đó và nhiều giám mục đã che giấu tất cả. Ở Tây Ban Nha không giống như vậy. Các giám mục chậm thú nhận những sai trái của Giáo hội, nhưng họ cố gắng mở một cuộc điều tra. Dù không thỏa đáng nhưng cũng không phải là chủ đề để bị từ chức. Trên hết, mục đích chính của cuộc triệu tập này là yêu cầu các giám mục Tây Ban Nha nỗ lực cải cách các chủng viện. Điều này nêu bật những vấn đề cơ bản của một giáo hội từ lâu đã rất bảo thủ. Giáo hội Tây Ban Nha phải cởi mở hơn với thế giới hiện đại và không nên đứng trên ngọn đồi bảo vệ pháo đài của mình.
Giuse Nguyễn Tùng Lâm dịch
Vì sao Đức Phanxicô triệu tập tất cả các giám mục Tây Ban Nha về Rôma
