Peter Seewald: “Sự hiện đại của Đức Bênêđictô XVI làm tôi phấn khích”
la-croix.com, Camille Le Tallec, 2023-01-01
Peter Seewald, nhà báo, người viết tiểu sử của Đức Bênêđictô XVI sinh năm 1954 tại Bochum, Đức, ông gặp Joseph Ratzinger lần đầu tiên năm 1992 để viết cho tờ Süddeutsche Zeitung một chân dung về ngài. Ông đã xuất bản các sách phỏng vấn hồng y Ratzinger và đã viết quyển tiểu sử đồ sộ của giáo hoàng danh dự.
Đức Bênêđictô XVI tại Viện Bernardins, Paris, ngày 12 tháng 9 năm 2008. Theo nhà báo Peter Seewald, bài diễn văn của Đức Bênêđictô XVI, nhà trí thức vĩ đại, người có khả năng phân tích phi thường đã rất được chú ý. Alessia Giuliani/CPP/Ciric
La Croix: Đức Bênêđictô XVI đã dành cho ông nhiều cuộc phỏng vấn. Ông khám phá được gì nơi tính cách của ngài?
Peter Seewald: Trong cuộc phỏng vấn đầu tiên của chúng tôi, tôi đã rất ngạc nhiên: ngài không giống hình ảnh một “hồng y xe tăng” như báo chí mô tả, khắc khổ, gần như độc ác. Nhưng tôi đã gặp một người hiền lành, nhân hậu mà tính khiêm nhường có nguồn gốc từ thông điệp của Chúa Kitô. Ngài cầu nguyện rất nhiều và xin Chúa Thánh Thần giúp đỡ. Ở Joseph Ratzinger không có phù phiếm, không có kiêu ngạo. Ngài biết lắng nghe và hiểu người đối thoại của mình. Ngài như lò sưởi truyền hơi ấm, dẫn chúng ta đến với Chúa. Ngài là nhà trí thức vĩ đại, có khả năng phân tích phi thường, người biết cách mô tả đơn giản những điều phức tạp, đi rất xa trong lãnh vực trừu tượng mà vẫn giữ nguyên gốc rễ.
Ngài là thần học gia của người dân: luôn bảo vệ đức tin của những người đơn sơ, chống lại một loại tôn giáo lạnh lùng của các giáo sư. Ngài biết cách hòa giải những điều tiên quyết không thể hòa giải. Vì thế ngài cho thấy đức tin và lý trí sẽ mang đầy đủ ý nghĩa của chúng khi chúng được kết hợp với nhau: đức tin không có lý trí có thể trở thành dị giáo, và lý trí không có đức tin sẽ tự tước đi toàn bộ lĩnh vực tư tưởng. Về điều này, giáo sư Ratzinger được các sinh viên của ngài hết sức ngưỡng mộ. Cuối cùng, ngài có nhân cách của một nghệ sĩ. Xuất thân từ một gia đình nhạc sĩ, những bài diễn văn của ngài vừa hấp dẫn vừa mang nhạc tính. Nét đẹp của ngôn ngữ làm nổi bật tư tưởng của ngài. Ngài được cho là “Mozart của thần học”.
Còn mối quan hệ của ngài với các nhà báo?
Đã có rất nhiều thông tin sai lệch và hiểu lầm về ngài. Các phương tiện truyền thông thường mô tả ngài là người của giáo điều, người của quyền lực, những tính cách này xa lạ với con người của ngài. Ngài sẽ không bao giờ phàn nàn hay than thở về chuyện này, nhưng ngài chịu đựng nó.
Dĩ nhiên, khó xác định được Joseph Ratzinger. Ngài luôn giữ một khoảng cách nào đó với người khác. Đó là cách ngài tôn trọng người đối thoại của mình, không chiếm lấy họ. Và sau đó ngài có can đảm nói về những điều khó chịu và đặt vấn đề về những điều chắc chắn, điều này đã làm cho người đối diện ngài phải bối rối. Dù sao rất ít nhà báo cố gắng chú tâm đến ngài một cách trung thực. Ngài rất vui khi tôi hỏi ngài về thời thơ ấu, về tương quan của ngài với cha mẹ, về cuộc sống của ngài dưới thời Đức quốc xã, đó là một chuyện hiếm có. Ngài rất thích thảo luận và chân thành trả lời các câu hỏi của tôi. Ngài không bao giờ tìm cách sửa chữa những lời tuyên bố của ngài sau đó. Ngài cảm thấy các tuyên bố này nắm bắt sự thật lúc đó. Tôi nghĩ ngài là một trong những nhân vật bị hiểu lầm nhiều nhất trong thời đại chúng ta.
Ông nghĩ gì về triều giáo hoàng của ngài?
Là thần học gia, tôi nghĩ ngài là giáo hoàng vĩ đại nhất mọi thời. Di sản chính của ngài là tác phẩm về Chúa Giêsu Kitô, đã là tác phẩm kinh điển và nó sẽ tiếp tục như vậy. Không có giáo hoàng nào trước ngài đã viết về kitô học. Sát với Tin Mừng nhất có thể, ngài đặt Chúa Giêsu Kitô ở trọng tâm đời sống của người công giáo. Vì thế ngài củng cố các nguyên tắc cơ bản và đặt nền móng cho đức tin kitô trong thiên niên kỷ thứ ba.
Và triều giáo hoàng của ngài, phong phú về mặt thần học, cũng đã thay đổi Giáo hội và Giáo triều. Ngài đã mang lại đối thoại trong các Hội đồng Giám mục và tháo gỡ nhiều nút thắt… Không phải ngẫu nhiên mà những vụ bê bối được giấu kín lâu nay lại trồi lên trong 8 năm trị vì của ngài.
Ông sẽ nhớ gì về ngài?
Sự hiện đại của ngài luôn làm tôi phấn khích. Ngài không ngừng suy nghĩ, không ngừng đi tìm sự thật. Kể từ thời Đức quốc xã, ngài đã kinh hoàng trước những giả dối và những chuyện chống sự thật. Ngài có can đảm bảo vệ những ý tưởng khác với những ý tưởng thường được chấp nhận và làm những điều chưa từng thực hiện trước đây. Khi từ nhiệm, ngài là người đi trước. Lần đầu tiên, Giáo hội Công giáo có một giáo hoàng danh dự, hiện diện để nâng đỡ người kế vị. Do đó, ngài tạo một động lực mới, một điều kỳ diệu mới.
Marta An Nguyễn dịch
Bài đọc thêm: Phỏng vấn tổng giám mục Ganswein: Đức Bênêđictô XVI đã sống đời sống yêu mến Chúa đến cùng
