Bênêđictô XVI, giáo hoàng của đức tin trưởng thành của chúng ta
Đức Bênêđictô tại Paris ngày 13 tháng 9 năm 2008.
fr.aleteia.org, Louis Manaranche, 2023-01-03
Louis Manaranche, giáo sư lịch sử, đồng trách nhiệm phụ trách Viện quan sát Hiện đại tại Học viện Bernardins, ông thuộc thế hệ Bênêđictô XVI. Ông bày tỏ lòng kính trọng với giáo hoàng đã làm cho ông bước vào một đức tin trưởng thành, phủi khỏi các tranh cãi trong quá khứ và được nuôi dưỡng bằng lý trí.
Thế hệ của tôi biết Đức Gioan Phaolô II khi ngài đã lớn tuổi và bệnh tật, tuy nhìn thấy ngài là người khổng lồ nhưng những năm tháng vinh quang của ngài đã ở đàng sau chúng tôi. Tuy vậy vẫn còn trước mắt chúng tôi và của cả thế giới, tấm gương phi thường về sự ổn định và phẩm giá cao cả của ngài trong đau khổ. Việc Joseph Ratzinger lên ngôi Thánh Phêrô trùng hợp với việc chúng tôi bước vào tuổi trưởng thành; đó cũng là lối vào đức tin trưởng thành của chúng tôi. Đến sau kỷ nguyên vĩ đại của “Lễ Ngũ Tuần Mới”, trong đó có rất nhiều điều hóa ra lại là sự lừa dối nặng nề, không để nhiệt tình bị suy sụp, chúng tôi cần trở về với trọng tâm rao giảng kitô giáo. Về điểm này, với nhiều người trong chúng tôi, thông điệp Thiên Chúa là tình yêu, Deus Caritas est của Đức Bênêđictô là bước khởi đầu khám phá ra chiều sâu của giáo huấn huấn quyền.
Được nuôi dưỡng trong thông điệp thường được dùng như tư liệu trong các nhóm Even, nhóm tuyên úy, các phiên họp và các cuộc hành hương, chúng tôi yêu thích giáo huấn của giáo hoàng này với một suy nghĩ rõ ràng và đòi hỏi cao. Thông điệp Về niềm hy vọng kitô giáo Spe Salvi và Bác ái trong Chân lý Caritas in Veritate củng cố chúng tôi trong sự hiểu biết và thực hành các nhân đức thần học, còn trong tư cách là thần học gia, Joseph Ratzinger cho chúng tôi chiêm ngưỡng hình ảnh của chính Chúa Giêsu thành Nazareth với con mắt của đức tin và lý trí (Lời và Im Lặng, 2012 ).
Một niềm tin được nuôi dưỡng bằng lý trí
Qua những văn bản này cũng như rất nhiều bài diễn văn mang tính quyết định như các diễn văn ở đại học Regensburg, ở Viện Bernardins, đáng tiếc là ở Sapienza các bài diễn văn của ngài chưa bao giờ được công bố, chúng tôi đo lường được đến thế nào triều giáo hoàng này đã mời gọi chúng tôi đến với một đức tin được nuôi dưỡng sâu sắc bởi lý trí để luôn vững vàng trong cuộc sống, trong thế giới tục hóa, không hòa giải hay cứng nhắc.
Đức tin và lý trí đã được bảo tồn theo đúng thứ tự và sự ăn khớp của chúng, với chúng tôi, giáo huấn Giáo hội như được phủi khỏi lớp bụi của những tranh cãi của các thế hệ gần đây.
Theo một nghĩa nào đó, Đức Bênêđíctô XVI dường như đã viết, với mức độ của bậc thầy và với sự trong sáng đáng kể, phần kết luận của thế kỷ 19 và 20 ở châu Âu trong mối liên hệ của họ với đức tin kitô giáo được đánh dấu bởi chủ nghĩa hiện đại và chủ nghĩa chính thống. Đức tin và lý trí đã được bảo tồn theo đúng thứ tự và sự ăn khớp của chúng, với chúng tôi, giáo huấn Giáo hội như được phủi khỏi lớp bụi của những tranh cãi của các thế hệ gần đây và chính phụng vụ đã chỉ ra hơi thở mới này. Mục đích của nó không phải để tự nói với chúng ta, cũng không phải để thử nghiệm những cách thể hiện đức tin, nhưng để neo chặt chúng ta vào Mầu nhiệm Chúa Kitô bằng cách rút ra từ đó kho tàng, sống động và đổi mới, mà Giáo hội đã kiên nhẫn đón nhận và uốn nắn. Những Ngày Thế Giới Trẻ của Đức Bênêđictô XVI và đặc biệt là những Ngày ở Madrid đã hân hoan tập hợp những đặc điểm nổi bật này của ngài. Kiên định trong đức tin, Firmes en la fe, chúng tôi đã hát bằng tiếng Tây Ban Nha, nhưng tốt hơn vẫn là im lặng trước Thánh Thể đã làm cho tất cả những ai tham dự không thể nào quên được buổi canh thức bão táp này.
Ở đúng vị trí của minh
Về thực chất, đây có phải là điềm báo trước về sự từ chức của ngài sắp tới không đây? Khác xa với hình ảnh giáo hoàng chuyên chế mà chúng ta muốn gán cho ngài, giáo hoàng, ít uy quyền hơn bao giờ hết, biết cách giữ im lặng và bước sang một bên, tin chắc rằng Vị Mục tử duy nhất của Giáo hội sẽ tiếp tục lãnh đạo Giáo hội mà Chúa Thánh Thần sẽ khơi dậy nơi con người với nghị lực không hề suy giảm để đáp ứng những thách thức của thế kỷ 21. Khi làm như vậy, ngài đã đặt hình ảnh của giáo hoàng trở lại đúng vị trí của mình và điều này chắc chắn sẽ tác động vĩnh viễn đến mối quan hệ của chúng tôi với giáo hoàng. Người phục vụ cho sự hiệp nhất của Giáo hội, người củng cố anh em của mình bằng lời nói và hành động, chỉ là đi qua… Stat Crux! Do đó, nếu bây giờ là lúc để tạ ơn cuộc đời khai sáng và dạy dỗ có một không hai này, thì không có chỗ cho một hoài niệm hay than thở. Chính vì Chúa Kitô, Đấng không qua đi, mà sự gắn bó của chúng ta phải ra đi. Về điểm này và không giảm thiểu sự khác biệt về phong cách và tông điệu giữa hai người, triều giáo hoàng của Đức Bênêđictô XVI đã chuẩn bị cho chúng ta lắng nghe lời kêu gọi của Đức Phanxicô để đi đến các vùng ngoại vi. Chúng ta sẽ có một người cầu bàu ở đây!
Giuse Nguyễn Tùng Lâm dịch
