Những vụ tai tiếng mới sẽ tàn phá Giáo hội Pháp đến mức như thế nào?
Các giám mục Pháp tại Lộ Đức ngày 8 tháng 11 – 2022
lefigaro.fr, Jean-Marie Guénois, 2022-11-08
Những tiết lộ liên quan đến lạm dụng tình dục của các giám mục đã gây ra cú sốc điếng người sâu đậm bên trong và mất uy tín nặng nề bên ngoài.
Giáo hội Pháp đi vào vòng xoáy khủng hoảng khốc liệt. Trong ba tuần, ba vụ tai tiếng lạm dụng tình dục liên quan đến các giám mục, chứ không còn là các linh mục, đã tạo cú sốc điếng người bên trong, và mất uy tín nặng nề bên ngoài. Hiếm có lần nào Hội nghị Giám mục, kết thúc ngày 8 tháng 11 tại Lộ Đức, lại trải qua một trạng thái kinh ngạc như vậy.
Vụ tai tiếng đầu tiên: theo tòa giám mục giám mục Michel Santier, 75 tuổi, đã bị những lời thú nhận liên quan đến việc “nhìn trộm” lật tẩy. Lúc đó giám mục còn là linh mục. Những người xưng tội được mời cởi áo quần dần dần… Năm vụ cáo buộc tiếp theo. Giám mục xác nhận sự việc. Giáo hoàng chấp nhận đơn từ chức và được công bố tháng 6 năm 2020. Nhưng lý do thực sự đưa đến việc từ chức được cố tình che giấu.
Hồng y Ricard Giáo hội Pháp một lần nữa rơi vào tình trạng hỗn loạn
Vụ tai tiếng thứ hai: mang tính tập thể. Một số giám mục quan trọng, bắt đầu là giám mục Dominique Blanchet, 56 tuổi, người kế nhiệm giám mục Santier ở giáo phận Créteil và là phó chủ tịch Hội đồng Giám mục Pháp đã “dần dần được thông báo” về lý do thực sự làm giám mục Santier từ chức. Nhưng họ cố tình đồng ý để giám mục Santier đồng tế trong hai thánh lễ quan trọng năm 2022: tháng 1 trong lễ nhậm chức của giám mục kế nhiệm Blanchet; tháng tư trong Lễ Dầu quy tụ tất cả các linh mục giáo phận và các giáo dân tích cực dấn thân trong giáo phận. Và không nói gì cho các tu sĩ và giáo dân biết… Một khi vụ việc được tiết lộ, ai cũng cảm thấy mình “bị lừa dối, bị phản bội, bị khinh thường”.
Sơ Véronique Margron: “Cảm giác bị phản bội thật mãnh liệt”
Vụ tai tiếng thứ ba: một vụ gần như không thể tưởng tượng lại có thật. Hồng y Jean-Pierre Ricard, hiện đã về hưu, hai lần được bầu làm chủ tịch Hội đồng Giám mục Pháp (2001-2008), 78 tuổi, cựu tổng giám mục giáo phận Bordeaux, ngày thứ hai 7 tháng 11 xác nhận khi còn là linh mục đã có hành vi “đáng trách với một bé gái 14 tuổi” cách đây 35 năm. Được viết dưới áp lực của một báo cáo và chúng ta vừa biết vào ngày thứ ba 8 tháng 11.
Thêm vào loạt tai tiếng này là thông tin vụng về ngày thứ hai 7 tháng 11 của tòa giám mục về “số lượng” các giám mục “được đề cập”: khoảng một tá “trường hợp”. Điều này đã làm cho báo chí giựt tít lớn và khuấy động sự nhầm lẫn. Trên thực tế, ba giám mục đã bị truy tố vì không tố cáo một linh mục lạm dụng: giám mục Pierre Pican bị kết án năm 2001 và đã qua đời, giám mục André Fort bị kết án năm 2018, hồng y Philippe Barbarin được tha năm 2020. Và tám giám mục đã bị buộc tội về những sự việc liên quan khi họ còn là linh mục. Trong số tám trường hợp này, ba trường hợp đang điều tra, năm trường hợp đã khởi kiện, một số vẫn trong quá trình xử lý. Một trong số họ, giám mục Hervé Gaschignard đã được miễn tố năm 2017.
Làm thế nào để phân tích vụ sụt lở tuyết này? Đầu tiên phải loại hiệu ứng bão hòa. Sự tập trung các tin ngày thứ hai 7 tháng 11 như trận động đất vì những vụ tai tiếng đã âm ỉ trong nhiều thập kỷ. Sau đó, nên nhớ các “giám mục” này liên hệ đến những việc họ làm khi còn linh mục và họ đã được chọn trong số các linh mục, không kể đến các vụ giám mục bao che các linh mục lạm dụng. Cũng nên lưu ý, phần lớn các sự việc xảy ra từ những năm 1970 và 1980, thời kỳ cao điểm các vụ ấu dâm.
Chúng ta rút ra bài học nào ở đây? Đó là câu hỏi cơ bản, nhưng ít được giải quyết, về cân bằng tình cảm và tình dục của những người tự nguyện độc thân vẫn đang được đặt ra. Một số giữ bậc sống độc thân rất tốt, một số không. Chưa xử lý hiệu quả những trường hợp ở hốc tường này. Chúng ta có thể tin điều này kể từ báo cáo của ủy ban Ciase về lạm dụng tình dục tháng 10 năm 2021. Nhưng văn hóa giữ bí mật là kiên cường: tháng 11 năm 2021, ở Lộ Đức, ban lãnh đạo Hội đồng Giám mục Pháp đã quỳ gối hứa minh bạch, điều đó chứng minh qua vụ Santier, con đường vẫn còn dài. Bởi vì thất bại là tập thể: Vatican đã làm chậm việc công bố vụ tai tiếng này, nhưng ở Pháp, một số người đứng đầu đã biết. Họ im lặng.
Vụ giám mục Santier: im lặng là lạm dụng lòng tin
Giám mục chủ tịch Hội đồng Giám mục Pháp Éric de Moulins de Beaufort đã thực sự sửa đổi vào ngày thứ ba ở Lộ Đức, nhưng ai sẽ là người nghe? Đây chắc chắn là câu hỏi nghiêm túc nhất với thể chế vốn không những dựa trên đức tin mà còn dựa trên uy tín đạo đức. Về điểm này, và hơn cả vụ Santier, hậu quả của việc xác nhận công khai của hồng y Ricard hứa hẹn sẽ tàn khốc và lâu dài.
Giuse Nguyễn Tùng Lâm dịch
