Lời khuyên khôn ngoan của Denzel Washington cho Will Smith sau cái tát của ông

Lời khuyên khôn ngoan của Denzel Washington cho Will Smith sau cái tát của ông

fr.aleteia.org, Cerith Gardiner, 2022-03-29

Lễ trao giải Oscar lần thứ 94 ngày chúa nhật 27 tháng 3 đánh dấu bằng cái tát vũ bão của Will Smith vào mặt diễn viên hài Chris Rock, người đã pha trò về việc cắt tóc của vợ ông. Bạn của Will Smith, diễn viên Denzel Washington đã cho ông một số lời khuyên khôn ngoan…

Lễ trao giải Oscar chúa nhật vừa qua đã bị gián đoạn do sự can thiệp hung bạo của Will Smith với diễn viên hài Chris Rock. Nam diễn viên Will Smith đã tát mạnh vào mặt Chris Rock vì ông này đã nói đùa về việc cắt tóc của vợ ông, bà Jada Pinkett. Bà Pinkett bị chứng rụng tóc, ông Rock hỏi liệu bà có định đóng phim GI Jane 2 hay không (tập đầu cuốn phim do nữ diễn viên Demi Moore đóng, khi vào quân đội đã phải cạo tóc).

Nhưng ít khán giả theo dõi những gì xảy ra sau cảnh hung bạo này. Will Smith được các diễn viên Bradley Cooper, Tyler Perry và Denzel Washington cố vấn và nâng đỡ như. Trong bài phát biểu của ông sau khi nhận giải Nam diễn viên chính xuất sắc cho cuốn phim The Williams Method của ông, Will Smith đã rơi nước mắt và xin lỗi. Và chính khi đó, ông kể lại những lời nói mạnh mẽ của Denzel Washington:

Như Denzel Washington đã nói với tôi vài phút trước, khi bạn đang ở trên đỉnh cao là lúc bạn gặp nguy hiểm nhất, đó là lúc Ác quỷ nắm lấy bạn.

Ông nhắc lại: “Tôi biết mình làm nghề của mình, mình phải chịu đựng được những trò đùa, tin đồn, dối trá. Khi mình là diễn viên, mình phải có khả năng xử lý nếu có người không tôn trọng mình.” Sau đó ông xin lỗi Chris Rock và tất cả quan khách hiện diện.

Đây không phải là lần đầu tiên Denzel Washington có lời khuyên thấm đậm đức tin. Là con trai của một mục sư tin lành và là người tín hữu kitô sốt sắng, ông nói trong một cuộc phỏng vấn năm 2017, “hãy cầu nguyện cho những người trẻ tuổi”. “Tôi cầu nguyện cho thế hệ của bạn, (những người sinh trong những năm 2000). Các bạn phải chia sẻ đức tin của mình mà không sợ hãi, không xấu hổ, thế hệ trẻ biết làm điều này.”

Giuse Nguyễn Tùng Lâm dịch

Denzel Washington: “Các bạn trẻ, hãy cho Chúa chỗ đầu tiên”

Denzel Washington kêu gọi người trẻ đừng xấu hổ khi chia sẻ đức tin của mình trên các trang mạng xã hội

 

Sau đây là bài của Tiến sĩ Nguyen Phuong Mai trên Facebook của cô về câu chuyện này. Chúng tôi xin giới thiệu đến quý độc giả.

Will Smith đáng thương hay đáng giận

Cái tát của Will Smith ở Oscar là cơ hội để chúng ta hiểu thêm về các khuôn mẫu giới và sự mất can bằng trong quyền được bảo vệ danh dự.

Nguồn: Minh Hồng cho Vietcetera

Mấy ngày qua, dường như tất cả chúng ta đều đang nói về việc Will Smith đã tát cho Chis Rock một cú trời giáng ra sao trong lễ trao giải Oscar, một trong những sự kiện lớn của làng giải trí thế giới, trước hàng trăm quan khách, trước màn hình TV với hàng trăm ngàn con mắt dõi theo.

Hai nữ chiến binh: Jane và Jada

Tất cả bắt đầu từ một câu đùa của Chris. Anh so sánh cái đầu trọc của Jada – vợ Smith – với cái đầu trọc của diễn viên chính trong “G.I Jane”.

Trong bộ phim này, Demi Moore vào vai cô gái đầu tiên của lịch sử đào tạo lính đặc nhiệm. Cô tự cạo trọc đầu, vượt qua muôn vàn khó khăn thử thách và sự kỳ thị trên thao trường, bất chấp việc nhiều sĩ quan chỉ huy cố tình không muốn cô thành công. Jane không những vượt qua giới hạn thể chất của phụ nữ để đứng ngang bằng với các đồng đội nam, cô thậm chí còn không bị loại như phần lớn các thí sinh đàn ông khác. Cô trụ lại đến cuối đợt huấn luyện khổ cực và hoàn thành một điệp vụ giải cứu nguy hiểm.

Nguồn: Variety

Với Jada Pinkett-Smith, từ năm 2018, cô bị một căn bệnh rụng tóc có tên là alopecia. Chứng bệnh này xảy ra với khoảng hơn 140 triệu người trên thế giới. Cũng chỉ gần đây, cô mới có đủ dũng cảm để chia sẻ công khai về điều này. Là một ca sĩ và diễn viên, vẻ ngoài vô cùng quan trọng. Vậy nên khi thấy tóc mình dần rụng thành từng mảng, Jada và gia đình đã trải qua những ngày tháng khó khăn, “cả cơ thể run rẩy trong sợ hãi” – như lời cô tâm sự.

Vào tháng 7 năm 2021, Jada đã đủ mạnh mẽ để đăng bức ảnh mình với cái đầu trọc lốc lên Instagram. Cô không còn trốn tránh căn bệnh của mình mà tìm cách chấp nhận nó như một phần của cuộc sống. Tại sự kiện Critics Choice Awards, cô thậm chí kiêu hãnh mang trên cái đầu trần trụi của mình một chiếc vòng kim cương lấp lánh.

Khi tổn thương của kẻ khác bị mang ra làm trò đùa

Cả hai người phụ nữ trên, Jane and Jada, đều là những chiến binh kiên cường trong cuộc chiến khốc liệt của mình. Họ mạnh mẽ, kiêu hãnh, không chịu lùi bước. Có lẽ chính vì thế mà có người cho rằng Chris Rock đã “tôn vinh” Jada khi ví cô với Jane và đùa rằng: “Jada, tôi mến cô vô cùng. Tôi mong chờ được xem G.I Jane phần 2”.

Tuy nhiên, việc so sánh trở nên khập khiễng khi ta nhìn sâu hơn vào nguyên nhân của cái đầu không tóc. Jane tự nguyện cạo trọc đầu, tự nguyện hy sinh những đặc điểm nữ tính của mình để có thể sống mái trong cuộc chiến chứng tỏ bản thân.

Trong khi đó, Jada là nạn nhân của một căn bệnh cô không hề mong muốn. Sự nữ tính của cô đã bị bệnh tật lấy đi không hề thương tiếc. Việc Jada chấp nhận, công khai, trân trọng, thậm chí tôn vinh cái đầu trọc không đồng nghĩa với việc cái đầu trọc ấy đã trở thành một phần bình thường của cuộc sống đến mức để có thể đùa vui.

Nói cách khác, điều Jane “từ bỏ” chính là điều Jada “đánh mất”. Jane có lựa chọn và biết cái giá mà mình phải trả. Jada không có lựa chọn nào, không được quyền trả giá. Cô chỉ có thể nhìn sự nữ tính của mình bị bệnh tật cướp đoạt khỏi tay.

Nguồn: The New York Times

Chính vì thế, mang kẻ khác ra để pha trò là một hành động đầy bất trắc. Ta có thể giả vờ khập khiễng để trêu chọc một người bạn vấp chân, nhưng sẽ thật kém duyên và thiếu nhạy cảm khi trêu một người gãy chân hay bị liệt. Đó chính là lý do tại sao bạn trai tôi tinh quái bảo rằng, anh muốn xem những người đang cười rất to kia phải xin lỗi (tất nhiên là anh chỉ đùa thôi, và chúng tôi giải thích rằng tôi bị ngã ván trượt).

Như vậy, mỗi người quanh ta rất có thể là một chiến binh với những cuộc vật lộn và những vết thương mà ta không hề hay biết. Đó chính là lý do tại sao bodyshaming thực sự gây tổn thương sâu sắc. Đằng sau những “khiếm khuyết” GIỐNG NHAU là những nỗi đau KHÁC NHAU.

Thậm chí cả khi nỗi đau giống nhau thì mỗi người cũng có một NGƯỠNG chịu đau khác nhau. Với người này thì trêu béo một chút cũng không sao, nhưng với kẻ khác thì bị đùa cợt với cái sự béo ấy không khác gì dìm họ xuống bùn đen ngay sau khi họ mới vật lộn tự cứu mình thoát khỏi một trận chết đuối. Đối với họ, sự đùa cợt ấy không vui mà chính là một dạng bạo lực tinh thần.

Dường như Chris Rock không hề biết Jada bị bệnh. Câu chuyện của anh cho thấy sự thách thức trong nghề nghiệp của các nghệ sĩ diễn hài. Họ phải tìm hiểu kỹ những nhân vật họ muốn đùa cợt. Họ phải cực kỳ khéo léo và thông minh để những câu đùa của mình không đi quá giới hạn, để người bị trêu không thể giận, để tức lắm mà vẫn cứ phải cười. “Danh hài” khác với “chú hề” ở khả năng chuyên nghiệp trong việc nhìn ra lằn ranh mong manh ấy.

Khi danh dự phụ nữ được đàn ông đòi lại bằng bạo lực, và vẫn tiếp tục như thế

Danh dự là một dạng thước đo giá trị của con người. Chính vì vậy, từ xa xưa chúng ta đã luôn tìm cách bảo vệ và chuộc lại danh dự đã mất, đôi khi bằng những cái giá rất đắt, thậm chí bằng chính mạng sống của mình. Ví dụ điển hình là các cuộc song đấu (duel), nơi bạo lực được đẩy đến tận cùng với cái chết của một trong hai đối thủ. Danh dự quan trọng đến mức ta sẵn sàng trả giá cả sinh mạng để danh dự ấy được phục hồi.

Trong lịch sử, kẻ có quyền cũng như nghĩa vụ phải bảo vệ danh dự bằng hình thức song đấu hầu như là đàn ông. Tại nhiều nền văn hóa, phụ nữ phục hồi danh dự bằng cái chết của chính mình, trong khi đàn ông phục hồi danh dự bằng cách phải giết chết kẻ khác.

Dựa trên một câu chuyện có thật, bộ phim “The Last Duel” (Cuộc song đấu cuối cùng} – mô tả một vụ án hiếp dâm xảy ra vào thế kỷ 14 trong tầng lớp quý tộc Pháp. Khi biết vợ mình bị một điền chủ tên là Le Gris hãm hại, hiệp sĩ Carrouges đã thách đấu với hắn. Cuộc tỷ thí trở thành tâm điểm thời sự đến mức hoàng gia Pháp phải sắp xếp lịch để nhà vua (không giấu nổi vẻ háo hức) có thể trực tiếp xem trận đấu.

Vào ngày diễn ra sự kiện, nàng Marguerite bước chân lên một đài cao dựng ở giữa đấu trường. Nàng nhìn xuống phía dưới, nơi chồng mình theo nghi lễ cúi đầu xin được lấy lại danh dự cho vợ. Bề ngoài kiêu hãnh nhưng bên trong run sợ, Marguerite chỉ vừa mới được chồng mình cho biết rằng, mạng sống của nàng phụ thuộc vào kết quả của cuộc tỷ thí. Nếu chồng nàng thua cuộc và chết dưới bàn tay của đối thủ, Marguerite đương nhiên trở thành kẻ vu khống. Chân nàng đã bị còng sẵn rồi. Nàng sẽ bị lột quần áo, chiếc đài cao nơi nàng đứng sẽ ngay lập tức được châm lửa trở thành giàn thiêu.

Liệu Jada có muốn danh dự của cô được bồi hoàn bằng phương pháp như vậy? Nguồn Variety

Trong câu chuyện của Marguerite, danh dự và mạng sống của nàng phụ thuộc vào sức mạnh của người chồng trên đấu trường tỉ thí.

Thời xa xưa, phụ nữ là tài sản của người chồng. Khi phụ nữ mất danh dự, nỗi đau ấy là nỗi đau của người chồng. Danh dự của họ chính là danh dự của người chồng và phải do người chồng bảo vệ. Khi Marguerite giàn giụa nước mắt nói với chồng về việc bị cưỡng hiếp, hiệp sĩ Carrouges đã phẫn uất gào lên: “Tại sao hắn ta lại làm nhục TÔI?”

May thay, trong xã hội văn minh, phụ nữ hoàn toàn có thể tự bảo vệ danh dự của mình. Và danh dự cũng không nhất thiết phải được chuộc lại bằng bạo lực.

Jada rất có thể cảm thấy tự hào vì có một người chồng sẵn sàng bất chấp tất cả để thẳng tay xử lý kẻ khiến cô buồn lòng. Nhiều phụ nữ ủng hộ Smith vì họ muốn người đàn ông của mình chứng tỏ tình yêu bằng cách sẵn sàng tẩn nhau với kẻ khác. Phụ nữ tuy đã bình đẳng hơn và mạnh mẽ hơn, nhưng điều đó không ngăn cản một vài người vẫn muốn đàn ông thay mình “hành đạo”.

Điều này thoạt nghe có lý. Nhưng diễn ngôn “bạo lực nhân danh tình yêu” luôn là một con dao hai lưỡi.

Khi bạo lực không còn là GIẢI PHÁP mà trở thành CÔNG CỤ để giao tiếp, người tiếp nhận nó vừa có thể là kẻ ta muốn hạ nhục, vừa có thể là chính bản thân chúng ta. Nếu con dao được dùng như một công cụ để làm việc, ta phải cẩn thận kẻo có ngày đứt tay. Ta có thể kém may mắn, trở thành kẻ bị mắc ở vùng giao nhau giữa bạo lực đường phố và bạo lực gia đình. Đó là lý do nhà thơ người Ireland Brendan Behan từng nói: “Khi hai người đàn ông đánh nhau vì phụ nữ, họ chỉ muốn đánh nhau chứ không chắc đã muốn người phụ nữ”.

Cuối cùng, ta cũng có thể suy luận ngược lại và đặt câu hỏi rằng, chứng kiến cách hành xử của chồng, liệu Jada có muốn danh dự của cô được bồi hoàn bằng phương pháp như vậy không? Nếu có cơ hội làm lại, cô sẽ chọn phản ứng ra sao thay vì dùng bạo lực? Nếu trở thành một yếu tố chủ động trong câu chuyện này, thay vì một nhân vật im lặng đứng giữa hai người đàn ông thay mặt cô “song đấu”, liệu cô có cách giải quyết tốt hơn?

Khuôn mẫu giới “đàn ông là người bảo vệ”

Phải khẳng định việc Will Smith bảo vệ và bênh vực vợ mình là hoàn toàn chính đáng. Đó là điều chúng ta có trách nhiệm phải thể hiện cho những người thân yêu trong cuộc đời. Điều đáng nói ở đây là bênh vực và bảo vệ ĐẾN MỨC NÀO và NHƯ THẾ NÀO.

Trong hầu hết trường hợp, bạo lực chỉ được chấp nhận khi TỰ VỆ. Chính vì vậy, tổ chức giải Oscar đã tuyên bố, và hầu hết những người nổi tiếng khi bình luận về câu chuyện này đều khẳng định Will Smith đã sai khi dùng bạo lực. Bản thân anh cũng đã xin lỗi Chris Rock về hành động thiếu kiềm chế của mình và nói rằng anh vô cùng xấu hổ.

Trong bài diễn văn phát biểu nhận tượng vàng Oscar ngay sau cú tát trời giáng, Smith nói rằng nhân vật ông bố mà anh vào vai (cha đẻ của hai ngôi sao quần vợt đỉnh cao Venus và Serena Williams) là một người “bảo vệ gia đình mình một cách quyết liệt”. Dễ nhận thấy anh đã dùng hình ảnh này để giải thích cho hành động của mình. Anh chỉ là một người chồng, một người cha đang cố sức bảo vệ danh dự của những người thân yêu.

Câu đùa của Chris Rock thoạt đầu khiến Smith phải bật cười. Tuy nhiên, chứng kiến sự khó chịu của vợ mình, anh mới bước lên sân khấu để đánh Chris. Cú tát đó có lẽ không phải do anh thấy ngay từ đầu là câu đùa quá đáng, mà là do VỢ anh thấy nó quá đáng. Cũng có thể, cú tát đó một phần vì anh cảm thấy mình đã sai khi cười.

Việc Smith cảm thấy có nghĩa vụ phải bảo vệ vợ mình là chính đáng, nhưng giải pháp mà anh lựa chọn trong cơn giận giữ lại là một biểu hiện của tính nam độc hại. Thay vì dùng những cách khác nhau như đùa lại cho chết, mỉa mai, phê phán, thậm chí có thể chửi lại, kêu gọi tẩy chay, hoặc cao tay hơn là lên sân khấu lợi dụng cơ hội đó để tuyên truyền nhận thức về căn bệnh của vợ và yêu cầu Chris xin lỗi… anh chọn một giải pháp mà nó sẽ quay lại GÂY HẠI cho chính bản thân anh.

Nguồn: The New York Times

Những tính nam như “bạo lực” hay “mạnh mẽ” có thể trở nên độc hại khi nó gây hại cho chính người nam. Với Will Smith, như lời của bậc đàn anh gạo cội Denzel Washington đã nói, sự gây hại đó mang hình hài của một con “quỷ dữ” tìm đến đúng vào “thời khắc hoàng kim” của cuộc đời Smith. Con “quỷ” ấy khiến đêm chiến thắng của anh có những khoảnh khắc trông giống như chiến bại.

Vinh quang của anh với tượng vàng Oscar danh giá bị lu mờ. Không mấy ai nói về tài năng của anh mà chỉ thấy người ta bàn về hành động của anh sai it hay sai nhiều. Oscar đã lập ủy ban điều tra chính thức. Anh có thể bị tẩy chay. Bài phát biểu của anh cũng bị coi là một sự bao biện cho việc dùng bạo lực nhân danh tình yêu. Thậm chí chính nhân vật người cha Richard Williams ngoài đời mà anh đã nhắc tên để lý giải cho hành động của mình cũng lên tiếng phản đối. Trong lời xin lỗi với Chris Rock, Will Smith phải thừa nhận rằng “tình yêu không có chỗ dành cho bạo lực”.

Thử phán đoán xa hơn, từ góc nhìn tâm lý, cả hai vợ chồng Will Smith cũng có thể còn là nạn nhân của bất ổn sức khỏe tinh thần. Anh và vợ hẳn đã phải chịu đựng nhiều thương tổn với căn bệnh của Jada và việc mối quan hệ của họ bị đưa ra đùa cợt trên báo chí từ nhiều năm qua.

Nhất là khi Chris Rock làm điều này không phải lần đầu tiên. Năm 2016, Jada không đi dự Oscar để phản đối sự thiếu vắng các khuôn mặt da màu trong danh sách đề cử. Chris lúc đó đã đùa rằng Jada không đến bởi cô không được mời, rằng cô tẩy chay Oscar thì cũng giống như anh tẩy chay những cái quần chíp của ca sĩ Rihanna vậy, nó chẳng liên quan, vì ơ kìa, “ai mời?”.

Rất có thể những áp lực đó đã khiến Smith bật nút một cách bạo lực ngay trước hàng trăm nghìn ánh mắt theo dõi như vậy. Chúng ta không nên quên rằng đàn ông vốn bị áp lực không được bộc lộ tình cảm, bộc lộ sự yếu đuối. Sự chèn ép, đè nén ấy khiến nhiều đàn ông nhìn như những kẻ cục tính. Tất cả những điều đó đóng góp vào bức tranh ảm đạm về sức khỏe tinh thần của đàn ông, góp phần trở thành một nguyên do lớn khiến tỷ lệ đàn ông tự sát luôn cao gấp 2-4 lần phụ nữ ở hầu như mọi quốc gia trên thế giới.

Tại sao vẫn có người ủng hộ Will Smith?

Thay vì Smith, ta hãy cùng mở một góc nhìn rộng hơn, vượt hẳn ra ngoài lăng kính giới, bằng cách làm quen với Cyrell.

Cyrell xuất hiện trong mùa 4 của chương trình truyền hình thực tế Úc “Cưới ngay từ ánh nhìn đầu tiên” (Marriage at the first sight). Cô nổi tiếng vì sự bộc trực, nóng nảy, dữ dội, quyết liệt, sẵn sàng ăn thua, sẵn sàng quyết chiến tới cùng. Vì thế, biệt danh của cô là Cyclone Cyrell, tức là Cyrell “bão tố”.

Một bài báo của Úc khi đó đã chạy tít như sau: “Thật khó làm chồng Cyrell, nhưng cô là người bạn mà chúng ta ai cũng thầm khao khát”.

Sự “khao khát” ấy có lẽ bởi bất kể là ai, nam hay nữ, chúng ta vẫn luôn là những con người mong mỏi được yêu thương và bảo vệ. Có thể ta không hề muốn làm Cyrell, nhưng lại muốn có bên mình một Cyrell không bao giờ bỏ rơi bạn bè, sẵn sàng xù lông giương móng với kẻ làm ta tổn thương.

Nếu ủng hộ Will Smith, hãy tự hỏi rằng, đặt vào địa vị và hoàn cảnh của anh ấy, trước con mắt của hàng triệu người xem như vậy, ta thực lòng có muốn làm thế hay không? | Nguồn: Unsplash

Cũng có thể, Cyrell là hình ảnh mà có những lúc ta muốn mình chỉ cần hô “biến” là thành. Để trong khoảng khắc ấy, ta có thể vượt qua những giới hạn dường như đang trở nên chật chội của các giá trị văn minh, để có thể bỏ qua bản lĩnh mà nghe lời bản năng, để có thể xông lên theo tiếng gọi của nơi hoang dã, xả tràn uất ức của những lần từng bị bắt nạt, thoải mái cào cắn kẻ chết dằm kia cho hả giận.

Nếu đúng thế thật, thì câu hỏi là, liệu ta có chắc mình sẽ không bao giờ bodyshame một ai? Nếu ta chót lỡ bodyshame, liệu ta có chấp nhận chính mình sẽ bị ăn đập để kẻ kia hả giận? Nếu không, thì có phải ta chỉ là đang muốn Cyrell trả thù cho những ẩn ức mình từng gánh chịu? Và cú tát của Smith thực ra nói nhiều về “cái đầu trọc” của chính ta hơn là của vợ anh ấy?

Cũng có thể, Cyrell là hình ảnh mà ta có lúc đã từng. Ta “bị quỷ dữ” viếng thăm và gọi tên. Trong cơn bấn loạn, ta đã dùng bạo lực làm công cụ giao tiếp, nhân danh tình yêu mà xuống tay làm điều ngu ngốc, thậm chí với chính người mình yêu thương. Cyrell khiến một phần tội lỗi ấy như được biện minh, dù chỉ là sự biện minh yếu ớt.

Chính vì thế, để biết mình thực sự nghĩ thế nào về cái tát của Will Smith, ta không nên hỏi “anh ấy đúng hay sai”. Sự an toàn của một kẻ quan sát, đứng ở ngoài phán xét chưa chắc đã nói lên những giá trị gốc rễ của bản thân mỗi chúng ta.

Nếu ủng hộ Will Smith, hãy tự hỏi rằng, đặt mình vào địa vị và hoàn cảnh của anh ấy, trước con mắt của hàng triệu người xem như vậy, ta thực lòng có MUỐN làm thế hay không?