Canada: Tìm thấy hơn 700 ngôi mộ ẩn danh gần một trường nội trú của người bản địa
Chưa đầy một tháng sau khi khám phá hài cốt của 215 trẻ em ở bên ngoài một trường nội trú cũ của người bản địa ở Kamloops, tỉnh bang British Columbia, bây giờ hàng trăm ngôi mộ vô danh được tìm thấy trong khuôn viên nghĩa trang của một trường ở tỉnh bang Saskatchewan. Một chấn động mới cho đất nước Canada.
la-croix.com, Alexis Gacon, Montréal 2021-06-25
Cánh đồng gần trường nội trú cũ ở Marieval nơi Quốc gia thứ nhất Cowessess tìm thấy 751 ngôi mộ ẩn danh. EyePress qua AFP
Ông Cadmus Delorme, Thủ lĩnh của Quốc gia thứ nhất ở Cowessess trình bày qua màn hình cho các nhà báo, ông cho thấy vùng đất bao la nơi có hàng trăm lá cờ được trồng. Từ ngày 2 tháng 6, cộng đồng của ông đã tiến hành nghiên cứu để tìm hiểu xem liệu nghĩa trang của trường nội trú Marieval cũ có chứa xương cốt của những người bản địa đã mất tích trong thời gian các học sinh ở đây hay không. Những cái chết không bao giờ được ghi nhận. Ra-đa đã tìm thấy 751 ngôi mộ không được nhắc đến, những ngôi mộ không tên.
Vì công cụ ra-đa có thể có sai số nên ông Delorme ước tính trên thực tế có ít nhất 600 thi thể vô danh nằm trong lòng đất. Ông nói, một số ngôi mộ được cho là của trẻ em, nhưng người lớn cũng được chôn cất tại đây. Ông không loại trừ khả năng những ngôi mộ này đã được nhận diện, trước khi tên tuổi của họ bị xóa vào những năm 1960.
Một trường nội trú đã hoạt động trong một thế kỷ
Trường nội trú Marieval đã hoạt động gần thế kỷ. Bắt đầu vào năm 1898, đầu tiên trường được một cơ sở công giáo điều hành, sau đó được Chính phủ Canada tiếp quản từ năm 1969 đến năm 1987, trước khi Quốc gia thứ nhất tiếp quản cho đến năm 1997. Ông Delorme giải thích: “Trường nội trú (…) đã để lại dấu ấn sâu đậm trong chúng tôi. Dù bây giờ, ngay cả thế hệ không đến trường nội trú cũng cảm thấy mình bị tác động.”
Từ thế kỷ 19 cho đến những năm 1960, tại các trường nội trú này, trẻ em thổ dân bị chia cắt khỏi gia đình để hòa nhập vào nền văn hóa thống trị của nước Canada. Phần lớn các trường được các nhà dòng công giáo điều hành dưới quyền của chính phủ liên bang, nhưng cũng do các cơ sở tôn giáo khác như tin lành, anh giáo hay cơ đốc giáo điều hành. Nhiều trẻ em đã bị lạm dụng, ngược đãi và bị xúc phạm ở đó. Theo số liệu của một ủy ban liên bang, trong số 150.000 trẻ em học ở các trường nội trú, có 6.000 trẻ em đã qua đời trong thời gian này.
Theo ông Bobby Cameron, chủ tịch Liên bang các quốc gia bản địa cho biết, nhiều khám phá tương tự sẽ có thể được tìm thấy trong những ngày sắp tới ở tỉnh bang Sasktchewan. Theo ông, những gì đã xảy ra ở trường nội trú là một “tội ác chống nhân loại.”
Về phần mình, ông Marc Miller, Bộ trưởng Bộ Dịch vụ Bản địa Canada đã lên tiếng khi phát hiện 215 hài cốt trẻ em ở trường Kamloops, ngoại ô một trường nội trú cũ ở tỉnh bang British Columbia, vào đầu tháng 6: “Đây chỉ là đỉnh bên ngoài của một tảng băng.”
“Đau đớn và chấn thương (…), nước Canada chịu trách nhiệm”
Thủ tướng Justin Trudeau chia sẻ nỗi đau của ông với Quốc gia đầu tiên Cowessess: “Lẽ ra không một em bé nào bị tách khỏi gia đình, khỏi cộng đồng của của các em, bị tước đoạt ngôn ngữ, văn hóa và bản sắc của các em. (…) Lẽ ra, không một em bé nào phải sống những giây phút cuối cùng ở nơi mà các em đã sống trong sợ hãi, không được gặp lại người thân yêu của mình (…) ”.
Sau đó, thêm một lần nữa, ông đưa ra phần trách nhiệm của đất nước: “Những nỗi đau và tổn thương mà quý vị cảm nhận. Canada phải chịu trách nhiệm.” Đất nước Canada “phải nhận biết sự thật này, học hỏi từ quá khứ của chúng ta và tiến trên con đường hòa giải chung. Như thế chúng ta sẽ xây dựng một tương lai tốt đẹp hơn.”
Trên truyền hình công cộng của Canada, Bà Marion Buller, cựu ủy viên chính của Ủy ban điều tra quốc gia về phụ nữ bản địa bị mất tích và bị sát hại, đã công kích thái độ này: “Đó là lời tuyên bố hay ho. Một hỗn hợp của sự đồng cảm và cảm thông, nhưng nó không hành động.” Bà đặc biệt yêu cầu Thủ tướng Justin Trudeau làm những gì cần thiết để đảm bảo, tất cả các tài liệu liên quan đến các trường nội trú đã phải được công khai.
Cụ thể, Ottawa sẽ có ngân phí để giúp người dân bản địa tăng cường việc khai quật. Cho đến nay, hơn 27 triệu Canada đã được chi dùng. Ông thủ lãnh Cadmus Delorme muốn có phương tiện để xây dựng một tượng đài tưởng nhớ các nạn nhân của các trường nội trú và ghi tên những người đã mất tích ở Marieval. Ông lấy làm tiếc: “Không phải tất cả các tên đều đúng.”
Marta An Nguyễn dịch
Bài đọc thêm: Thủ tướng Canada thừa nhận “chắc chắn” đã có trọng tội trong các trường nội trú của người bản địa
Ở Canada, Giáo hội công giáo không thể “xóa một mạch 200 năm lịch sử”
