Báo L’Osservatore Romano: Lạm dụng tình dục trong các dòng nữ
cath.ch, Jacques Berset, 2020-01-27
Đức Hồng y João Braz de Aviz, Bộ trường bộ Đời sống Thánh Hiến và các Hiệp hội Đời sống Tông đồ tuyên bố: “Các lạm dụng tình dục và lạm dụng quyền lực đã xảy ra và vẫn còn xảy ra ở các dòng nữ và cần được xử lý minh bạch và dám làm”.
Trang phụ trương Phụ nữ, Giáo hội, Thế giới số ra ngày 25 tháng 1 của báo L’Osservatore Romano, nữ ký giả Romilda Ferrauto đã phỏng vấn Hồng y người Ba Tây João Braz de Aviz, hồng y cho biết, ngoài các trường hợp linh mục lạm dụng tình dục các nữ tu, còn bắt đầu xuất hiện các trường hợp lạm dụng tình dục giữa các sơ, một vấn đề lâu nay bị che giấu.
Hồng y João Braz de Aviz, Bộ trường bộ Đời sống Thánh Hiến và các Hiệp hội Đời sống Tông đồ | © Bernard Hallet
Hồng y Joao Braz de Aviz nêu ra trường hợp một sơ phụ trách đào tạo đã lạm dụng các tập sinh, ngài ghi nhận: “Trong một nhà dòng đã có 9 trường hợp được báo cáo”. Hiện tượng này đụng đến lãnh vực riêng tư của các nữ tu từ lâu bị che giấu, so với các trường hợp liên quan đến các linh mục và nam tu sĩ.
Về số phận các nữ tu đi ra khỏi nhà dòng, họ thường bị bỏ mặc, thậm chí hoàn toàn bị bỏ rơi. Hồng y khẳng định: “Nhưng mọi sự đã thay đổi”. Đức Phanxicô đã quyết định thành lập ở Rôma một trung tâm để đón nhận các nữ tu bị các bề trên dòng của họ đuổi, nhất là các nữ tu nước ngoài.
Các trường hợp làm điếm
Đức Hồng y cho biết: “Bộ của chúng tôi hỗ trợ trung tâm này. Việc làm của Đức Phanxicô thật tuyệt vời.” Tôi đã đến thăm các nữ tu. Tôi thấy đây là một thế giới bị tổn thương nhưng cũng đầy hy vọng. Chúng tôi làm việc với những người bi tổn thương và chúng tôi phải tái tạo sự tin tưởng. Chúng tôi phải thay đổi thái độ loại bỏ này, thái độ không để ý đến họ và nói với họ: ‘Sơ không còn là vấn đề của chúng tôi nữa’. Có những trường hợp rất khó, các mẹ bề trên giữ lại giấy tờ tùy thân của các nữ tu muốn rời tu viện hoặc bị đuổi. Họ bước vào tu viện là nữ tu, nhưng bây giờ lại ở trong tình trạng này. Cũng có một số trường hợp mại dâm để sống. Và đó là các cựu nữ tu!
Xin đọc thêm: Từ cựu nữ tu đến cô gái điếm, Đức Phanxicô cung cấp chỗ ở để giúp đỡ và che chở họ
Khủng hoảng ơn gọi phụ nữ
Đề cập đến tầm quan trọng của ơn gọi phụ nữ, hồng y Joao Braz de Aviz uyển chuyển vì tình trạng này thay đổi rất nhiều từ lục địa này qua lục địa khác: “Âu châu trải qua giai đoạn thực sự khó khăn, rất nhiều tu viện đóng cửa và rất nhiều người bỏ dòng. Ngược lại ở Á châu, ơn gọi phụ nữ gia tăng đáng kể. Chẳng hạn Việt Nam là một nước cộng sản nhưng có cả ngàn nữ tập sinh vào dòng mỗi năm! Ở Phi châu cũng vậy, nhưng Châu Mỹ La Tinh đang ở trong giai đoạn trì trệ”.
Một bối cảnh hiện tại khó khăn hơn
“Ở Âu châu, đời sống thánh hiến có gốc rễ rất mạnh, nhưng chúng ta đã không nhận thấy một số điều cần phải được thay đổi vì đã quá già nua. Trước hết là việc đào tạo, sau đó là vấn đề tình huynh đệ trong dòng – chúng ta không thể nào là từng cá nhân riêng lẻ lại ở chung với nhau – và cuối cùng là tương quan “thẩm quyền và vâng lời”.
Đề cập đến một vài nguyên nhân làm các nữ tu rời bỏ tu viện, hồng y Joao Braz de Aviz nói đến bối cảnh văn hóa hiện nay, trong đó rất khó để đảm nhận trách nhiệm cho trọn cả một đời. Điều này chắc chắn có ảnh hưởng lớn, “nhưng các lý do thì đa dạng gồm đủ các vấn đề từ xúc cảm đến cuộc sống cá nhân đầy tổn thương”.
Thay đổi chuyên sâu việc đào tạo
Hồng y nói tiếp: “Thường thường sự đào tạo ban đầu rất đẹp, sau đó khi so sánh với đời sống cộng đoàn mình đang ở, các sơ thất vọng. Có nhiều động lực khác nhau. Nhưng quan trọng là phải thay đổi sâu đậm việc đào tạo. Có lẽ một số nữ tu thất vọng vì họ thấy mình làm việc thấp hèn, làm các việc quản trị tẻ nhạt hoặc không phù với đào tạo mà họ nhận được. Ở đây phải đặt lại vấn đề việc lạm dụng quyền lực”.
Rôma cũng muốn xem lại việc sử dụng tài sản của các dòng nữ. Một vài dòng có quá nhiều tài sản, quá nhiều tiền. Đức Phanxicô đã nói về sự sụp đổ ơn gọi trong đời sống thánh hiến, ngài nêu lên nguy cơ một nhà dòng ngày càng nhỏ nhưng lại bám dính vào tiền bạc. Đôi khi chỉ có năm nữ tu nhưng đứng đầu một di sản rất khổng lồ.
Hồng y Joao Braz de Aviz khẳng định: “Đây là vấn đề lớn vì các tài sản này không phải của nhà dòng hay của năm người này. Các tài sản thuộc về Giáo hội. Chúng tôi đã tổ chức hai cuộc hội thảo quan trọng về vấn đề này. Đức Phanxicô yêu cầu hai chuyện: trước hết là tính chuyên nghiệp, có nghĩa là phải có hiệu năng vì kinh tế là một khoa học, quản trị là một khoa học; vả lại phải đi trở về với các giá trị của Tin Mừng!”
Đức Phanxicô cổ động cho phụ nữ
Tại Bộ Đời sống Thánh Hiến và các Hiệp hội Đời sống Tông đồ, Đức Hồng y Joao Braz de Aviz tự hào vì ngài cố gắng để có bình đẳng giữa hai phái. Trong đời sống thánh hiến, nữ giới nhiều hơn nam giới, nhưng nam giới vẫn còn thống trị. Tại Rôma, được Đức Phanxicô khuyến khích, bây giờ trong Bộ đã có 15 phụ nữ trong số 38 người có trách nhiệm. Trong năm văn phòng của Bộ có hai văn phòng do phụ nữ đứng đầu.
Giuse Nguyễn Tùng Lâm dịch
Xin đọc thêm: Vatican nêu lên tình trạng “kiệt sức” nghiêm trọng của các nữ tu
