Chuyến đi cuối cùng của ca sĩ Charles Aznavour
Chuyến đi cuối cùng của ca sĩ Charles Aznavour, người khổng lồ của nhạc Pháp và đại diện cho tiếng nói của người Armenia
vaticannews.va, Cyprien Viet, Vatican, 2018-10-01
Ông là một trong những huyền thoại sống cuối cùng của nhạc Pháp và cũng có thể là một trong các nghệ sĩ Pháp được biết nhiều nhất trên thế giới.
Charles Aznavour qua đời đêm vừa qua ở tuổi 94, sau chuyến lưu diễn gần đây ở Nhật.
Sinh tại Pháp ngày 22 tháng 5, 1924, cha mẹ là người Armenia, Charles Aznavour có một sự nghiệp ca nhạc phong phú lạ thường, trải dài hơn bảy mươi năm, trình diễn trên 80 nước, hát 1400 bài hát trong sáu ngôn ngữ. 
Ông cũng có một sự nghiệp thành công trong lãnh vực phim ảnh và kịch nghệ, bắt đầu trên sàn diễn từ những năm 1930.
Từ năm 1988, sau trận động đất tàn phá thành phố Gyumri, nước Armenia, khi đó phần đất này còn thuộc lãnh thổ của Liên bang Xô viết, Charles Aznavour bắt đầu để ý đến nước gốc của gia đình dù bản thân ông chưa bao giờ sống ở đó. Charles Aznavour cũng chưa bao giờ mong đóng một vai trò chính trị trực tiếp cho Armenia, nhưng ông trở nên biểu tượng cho tình hữu nghị Pháp-Aemenia. Ông muốn người Armenia ở Pháp tham dự tích cực hơn trong việc tái thiết quê cha đất tổ. Danh tiếng của ông vượt hẳn ra ngoài thế giới nghệ thuật, năm 2008 sau khi có quốc tịch Armenia, ông được cử làm đại sứ Armenia ở Thụy Sĩ, và đại diện Armenia ở Liên Hiệp Quốc, mở đầu sự nghiệp ngoại giao ở tuổi… 84!
Qua mạng xã hội, ông theo dõi các sự kiện mùa xuân vừa qua đưa đến việc thay đổi chế độ. Một cuộc triển lãm song song giữa các sự kiện tháng Năm 68 ở Pháp và tháng Năm 2018 ở Armenia vừa khánh thành ở Trung tâm mang tên ông ở thủ đô Armenia. Tổng thống Pháp Emmanuel Macron đã mời ông tham dự cuộc họp thượng đỉnh các nước nói tiếng Pháp (Francophonie) sẽ tổ chức vào tuần sau ở Erevan, đại diện cho sự kiện quốc tế lớn nhất được tổ chức ở đất nước này sau ngày độc lập. Một buổi vinh danh ông sẽ có thể có trong buổi họp thượng đỉnh này, dưới một hình thức nào thì đang được cứu xét.
Một nghệ sĩ xin các Giáo hoàng can thiệp cho Armenia
Charles Aznavour, thuộc giáo phái tông đồ Armenia thường đề cập đến các chủ đề thiêng liêng trong các bài hát của mình.
Ngày 26 tháng 9 năm 2001, ông đã hát trước Đức Gioan-Phaolô II nhân chuyến đi của ngài đến Armenia để kỷ niệm mười năm đất nước độc lập. Ông cũng đã hát bài Ave Maria trước Đức Gioan-Phaolô II và trước Thượng phụ công giáo Giáo phái tông đồ arm Karékine I trong buổi lễ tưởng niệm vụ diệt chủng người Armenia ở Tzitzernakaberd, gần thành phố Erevan.
Trước hôm đó, Charles Aznavour đã được Đức Gioan-Phaolô II và Đức Thphụ tiếp ở Etchmiadzine trong buổi gặp chung với quần chúng, ông cũng dự buổi lễ đại kết ở nhà thờ chính tòa mới Thánh-Grégoire ở Erevan.
Một vài năm sau, trong dịp kỷ niệm một trăn năm vụ diệt chủng người Armenia, Charles Aznavour đã ca ngợi các lời tuyên bố của Đức Phanxicô trong buổi lễ được tổ chức ở Đền thờ Thánh Phêrô ngày 12 tháng 4, 2015, trong dịp này ngài công khai nói chữ “diệt chủng” trong một bài diễn văn chính thức. Tuyên bố trong cuộc phỏng vấn với báo Pháp Parisien, ông cho biết: “Tôi chờ ngài nói lời này”. Ông tỏ lòng mến mộ Đức Phanxicô với những lời sau: “Đó là một hành vi rất mạnh. Nhưng cũng là một nhân vật rất mạnh! Ngài đang thúc bách mọi sự. Ngài thúc bách cả Vatican và… mafia ! Thật vững chải! Tôi mến mộ những người vững mạnh khi họ làm việc trong chiều hướng tốt.”
Ông được biết nhiều ở nước Argentina và Đức Phanxicô là người thích nghe nhạc, theo một vài hãng tin, ông ấp ủ tổ chức một buổi hòa nhạc cho Armenia ở Vatican. Như thế dự tính này sẽ không được hoàn thành. Charles Aznavour đã qua đời trước khi hoàn tất rất nhiều dự tính của mình, trước ngày ông trăm tuổi, ngày mà ông vẫn còn hy vọng lên sân khấu.
Lời vinh danh của hồng y Ravasi
Một ít lâu sau khi nghe tin ông qua đời, hồng y Gianfranco Ravasi, chủ tịch Hội đồng Giáo hoàng Văn hóa đã viết câu tweet bằng tiếng Pháp trích từ bài hát Về đời anh của ông: “Gần các cây đàn ống ca hát, trước ảnh Chúa cầu nguyện, lòng hạnh phúc, anh chờ em… nhưng các cây đàn ống đã Ta lịm.” Một dấu hiệu cho sự xúc động toàn cầu khi nghe tin người nghệ sĩ qua đời, người nghệ sĩ cũng đã làm cho Vatican xúc động.
Giuse Nguyễn Tùng Lâm dịch
Xin đọc: Ca sĩ Charles Aznavour và Đức Mẹ
