Theo Đức Phanxicô, các vụ tai tiếng ấu dâm làm cho Giáo hội “nhọc nhằn, thậm chí còn bị khó chịu”
Đức Phanxicô gặp các người trẻ ở Lituani, 22 tháng 9-2018
lemonde.fr, Cécile Chambraud , 2018-09-25
Trong chuyến đi thăm các nước vùng biển Baltic từ ngày 22 đến 25 tháng 9-2018, Đức Phanxicô cho biết Giáo hội trở nên khó được các thế hệ mới nghe. Ngày nay, các vụ tai tiếng ấu dâm làm cho người trẻ xa Giáo hội công giáo. Ngày thứ ba 25 tháng 9, ở Estoni, ngày cuối của chuyến đi vùng biển Baltic, Đức Phanxicô đã có câu nói ngạc nhiên, câu nói như lời thú tội mea-culpa với các thế hệ tương lai. Tại thủ đô Tallinn nước Estoni, nơi đa số người dân tự cho mình không giữ một tôn giáo nào, Đức Thánh Cha thừa nhận Giáo hội công giáo do mình điều khiển đã không phải lúc nào cũng thành công để trao truyền đức tin, trao truyền một cái nhìn mang ý nghĩa sự sống của Giáo hội vì các vụ tai tiếng lạm dụng tình dục đã làm hư hỏng tình trạng này.
Vì thế Giáo hội nhận phần trách nhiệm của mình trong sự đánh mất ý nghĩa trong các “xã hội kỹ trị” và trong việc “mở ra với tinh thần siêu việt”, như ngài đã chẩn đoán trong bài diễn văn đọc ở Nghị viện Âu châu năm 2014.
Đức Phanxicô tuyên bố như trên ở một nước mà tín hữu công giáo chỉ có 6 000 người (16% chính thống giáo và 10% tin lành), trước các bạn trẻ kitô giáo của nhiều tín ngưỡng khác nhau họp ở nhà thờ tin lành Charles, ở thủ đô Tallinn. Ngài nhắc đến các mong chờ mà các bạn trẻ gởi đến Giáo hội công giáo khi chuẩn bị cho thượng hội đồng giám mục dành cho giới trẻ sẽ được tổ chức ở Rôma từ ngày 3 đến 28 tháng 10 sắp tới.
”Một vài người trẻ đã can đảm nói: ‘Quý vị không nhận ra là không còn ai nghe quý vị nữa, cũng không còn tin ở quý vị nữa sao?’ […] Các bạn trẻ đã phẫn nộ vì các vụ tai tiếng tình dục và kinh tế, đứng trước các việc này, họ không thấy một sự lên án rõ ràng; thực tế là không hiểu được chính xác thế nào là cuộc sống và sự nhạy cảm của giới trẻ vì thiếu chuẩn bị hoặc đơn giản là vai trò thụ động được gán cho các người trẻ trong cộng đồng kitô hữu. Đó chỉ là một vài yêu cầu của các bạn trẻ.”
Xáo trộn và giận dữ
Những lời này trả lời cho sự xáo trộn và giận dữ lan rộng trong tín hữu khi đứng trước các tiết lộ qua các cuộc điều tra ở nhiều nước, tầm rộng lớn các vụ hung bạo tình dục do các linh mục, các tu sĩ thánh hiến đã phạm trong nhiều năm và được cấp trên của họ che giấu. Qua lời ghi nhận này, ngay cả trước khi đọc bài diễn văn khai mạc thượng hội đồng ngày 3 tháng 10 sắp tới, Đức Phanxicô đã đưa vấn đề này vào trong các cuộc thảo luận của thượng hội đồng giám mục trong phần thảo luận “phân định ơn gọi” nơi các bạn trẻ.
Lời tuyên bố này vào đúng ngày công bố bản điều tra các vụ lạm dụng tình dục của hàng giáo sĩ Đức. Tiếp sau bản báo cáo của Bồi thẩm đoàn Pennsylvania vào tháng 8 và việc từ chức của hồng y Theodore McCarrick khỏi hồng y đoàn, hồng y là cựu Tổng Giám mục giáo phận Washington. Giáo hội công giáo bị thúc đẩy phải hành động nếu Giáo hội muốn các việc này thuộc về quá khứ chứ không phải là bây giờ. Ngày thứ sáu 21 tháng 9, Đức Giáo hoàng đã chấp nhận đơn từ chức của hai giám mục Chi-lê (tổng cộng có năm giám mục đã được ngài chấp nhận từ chức). Tháng 5-2018, đứng trước nhiều vụ tai tiếng xảy ra ở Chi-lê, hơn ba mươi giám mục Chi-lê đã đệ đơn từ chức. Tháng 2 năm 2019, Đức Phanxicô sẽ triệu tập các giám mục chủ tịch các hội đồng giám mục trên thế giới về Rôma để họp.
Ký ức trong mối dây liên kết xã hội
Việc nêu ra khó khăn này vào ngày cuối chuyến đi, khi Đức Phanxicô nhắc đến chỗ đứng của ký ức trong mối dây liên kết của xã hội ngày nay. Ba nước Lituani, Lettoni và Estoni là những nước đầu tiên của Liên Hiệp Âu Châu mà Đức Phanxicô đến thăm, ngài nổi tiếng là không mặn nồng với các nước ở châu lục Âu châu cổ. Ngài đến Ai Len vào tháng 8 trong dịp bế mạc Ngày Thế giới Gia đình và đến thăm trung tâm tị nạn ở đảo Lesbos của Hy Lạp vào tháng 4 năm 2016.
Một ký ức được ghi nhớ phải trở thành một sức mạnh để hành động cho ngày nay chứ không phải là cái cớ để núp trong quá khứ mờ ảo và độc hại, đó là chủ đề trọng tâm của hai ngày viếng thăm Lituani của Đức Phanxicô, một quốc gia có đa số người dân theo đạo công giáo, người do thái ở đây đã bị hủy diệt trong thời gian chiếm đóng của Đức Quốc xã và các tổn thương của việc Liên bang Xô Viết chiếm đóng vẫn còn nóng.
Ngày thứ ba, tại thủ đô Tallinn nước Estoni, Đức Phanxicô nhắc lại cuộc đấu tranh để được tự do và độc lập, một cuộc đấu tranh “luôn bị thách thức hoặc bị đe dọa.”
Ngài đã tuyên bố trước các nhà cầm quyền như sau: “Vun trồng ký ức của lòng biết ơn giúp mang lại các kết quả mà ngày nay quý vị được hưởng từ lịch sử anh hùng của những người đã chiến đấu để có được tự do ngày hôm nay.”
Để tự do được phát triển ngày nay, tự do này phải được gìn giữ cho các thế hệ mới. Theo Đức Phanxicô, ý nghĩa này bị quên hoặc trao truyền sai là nguồn gốc của tình trạng bất ổn hiện nay, vì vật chất giàu có “không phải lúc nào cũng đồng nghĩa với sống tốt.”
Giuse Nguyễn Tùng Lâm dịch
Xin đọc: Các thách đố trong chuyến đi của Đức Phanxicô đến các nước vùng biển Baltic
