Đi tĩnh tâm thinh lặng một tuần để đóng vai các nhà truyền giáo Dòng Tên
Aleteia.org, Philip Kosloski, 2016-12-07
Để chuẩn bị đóng phim Im Lặng của nhà đạo diễn Martin Scorsese phỏng theo quyển tiểu thuyết công giáo của văn sĩ Nhật Shusaku Endo, các diễn viên Andrew Garfield (Tu Ne Tueras Point, The Amazing Spider-Man) và Adam Driver (Star Wars: Le Réveil de la Force) đã làm thêm bổn phận phụ trội là đi tĩnh tâm thinh lặng. Trong vòng 7 ngày, hai diễn viên ở trong một trung tâm linh thao của các linh mục Dòng Tên ở Xứ Galles.
Các nhà truyền giáo Dòng Tên
Trong phim hai diễn viên đóng vai các nhà truyền giáo Dòng Tên, để phần diễn của họ trung thực, Garfield và Driver đắm mình trong linh đạo Dòng Tên. Trong tuần tĩnh tâm của họ ở Saint-Beuno (nơi linh mục và là nhà thơ Dòng Tên Gérard Manley Hopkins đã sống ba năm), các diễn viên thinh lặng hoàn toàn, họ theo các Bài tập Linh thao của Thánh I-Nhã. Họ nghiêm túc đi tĩnh tâm, chỉ bắt tay chào nhau để giử thinh lặng tuyệt đối (Lời tác giả bài viết: từ khi in bài này, tôi được biết 7 ngày tĩnh tâm của Andrew Garfield là giai đoạn thứ ba của các Bài tập Linh thao hàng ngày, trong khuôn khổ các Bài tập Linh thao của Thánh I-Nhã, thường diễn ra trong vòng 30 ngày. Garfield đã được hướng dẫn trong tinh thần linh thao 30 ngày này trong vòng 6 tháng, bắt đầu ở New York, sau đó ở trung tâm Dòng Tên ở Xứ Galles và kết thúc ở New York sau kỳ tĩnh tâm.)
Một kỳ tĩnh tâm hiệu quả
Garfield đã cho tờ New York Times biết về kinh nghiệm của ông: “Khi tĩnh tâm, bạn hướng nội để đi theo Chúa Giêsu qua cuộc đời của Ngài, từ khi sinh ra đến khi bị đóng đinh trên thập giá, bạn đi, bạn nói chuyện, bạn cầu nguyện với Chúa Giêsu, bạn đau khổ với Ngài. Và thật là hủy hoại cho tâm hồn mình khi bạn nhìn một người là bạn mình, người mà mình yêu mến lại bị đối xử tàn nhẫn như vậy”.
Nhìn lại tất cả kinh nghiệm này, diễn viên Garfield xác nhận Chúa đã có một tác động lớn trên tâm hồn của ông: “Tôi có cảm nhận được gọi để làm việc với một trong các nhà thực hiện phim lớn nhất thế giới, và được đóng vai này là một cái gì như tôi phải làm để tiếp tục cho sự phát triển cá nhân của tôi”.
Ngoài thời gian đi tĩnh tâm, Garfield còn bỏ ra một năm tròn để chuẩn bị về mặt thiêng liêng để đóng vai này, thậm chí ông còn có “cha thiêng liêng” để hướng dẫn, đó là linh mục Dòng Tên James Martin. Họ bàn thảo với nhau qua Skype và cuối cùng, Garfield cảm nhận mình đã thấu hiểu linh đạo Dòng Tên. Garfield hoàn toàn nhập vai trên sàn diễn, đôi khi ông dừng lại để nói “một tu sĩ Dòng Tên không nói như vậy” và đề nghị một chuyện khác vào kịch bản.
Một con người tinh tuyền hơn
Kinh nghiệm này đã có tác động sâu đậm trên con người của diễn viên, người được nuôi dạy trong môi trường do thái thế tục. Ông giải thích với báo Times: “Kinh nghiệm của tôi rất riêng tư. Tôi hy vọng chúng ta chết mỗi ngày trên thập giá và sống lại một cách tinh tuyền hơn mỗi ngày. Tôi hiểu điều này như thế – con người cũ của mình biến mất, thế vào đó là con người mới tinh tuyền hơn”.
Theo tạp chí Vogue, đạo diễn Martin Scorsese rất ấn tượng về sự nhập vai của diễn viên Garfield. “Tôi nói chuyện với những người đã cố gắng làm linh thao, nhưng họ chỉ trụ được ba ngày… còn người trẻ này trụ đến cùng!”
Driver, được nuôi dạy trong một gia đình theo giáo phái Ba-tít, nhìn phim này như một cơn khủng hoảng đức tin. Ông giải thích với báo New York Times, “có thể xem đây như một vấn đề của đức tin trong công việc của mình, trong một dự án hay trong hôn nhân của mình”.
Thinh lặng trên sàn quay
Để giữ tính thiêng liêng cho cuốn phim, đạo diễn Scorsese đã làm sao để sàn quay hoàn toàn thinh lặng. Thinh lặng được giữ cho đến cuối cùng. Ông giải thích với Radio Vatican, các phim trước của ông làm trong bầu khí rất ồn ào và rất “sôi động”. Phim này thì ngược lại, không có nhạc nền nhưng là tiếng động của phong cảnh và của chim muông. Ông mô tả kinh nghiệm này như một phương tiện để nói lên “tiếng động của thinh lặng”.
Phim Im Lặng sẽ được chiếu ở một số rạp hạn chế vào ngày 23 tháng 12, và sẽ được chiếu trên toàn thế giới vào tháng 1-2017. Người ta chờ cuốn phim sẽ được giải Oscars; báo chí đã tiên đoán phim sẽ được đề cử vào thể loại “phim hay nhất”.
Marta An Nguyễn chuyển dịch
Tâm tình của người dịch:
Báo chí lại nhắc đến phim Im lặng của nhà đạo diễn Martin Scorsese. Bạn nào đi linh thao với các cha Dòng Tên đều hiểu các cha buộc phải phải tuyệt đối giữ im lặng như thế nào. Im Lặng! Làm sao im lặng được? Câu chuyện huyền thoại Ông Vua Tai Lừa nói lên hết cái yếu đuối của việc giữ im lặng, có chết tôi cũng nói ra cái bí mật này: “Ông vua có lỗ tai to như tai con lừa!”
Trong khóa linh thao nào cũng có các bạn đã từng đi linh thao rồi, răn đe những người đi sau: “Giữ thinh lặng nhé, giữ thinh lặng nhé!”. “Tôi đã chuẩn bị tâm hồn bao nhiêu lâu, tôi đã hy sinh ngày phép hàng năm của gia đình để đi linh thao mà vào đây các bạn ồn ào tôi không tập trung được, tôi sẽ xin cha can thiệp!”.
Và bây giờ các khóa linh thao thường chỉ 3 ngày, chưa xong Nguyên lý Nền tảng đã đến giờ xếp vali đi về! Các khóa linh thao 30 ngày thường giành cho những người quyết tâm chọn một bậc sống cho mình, đi tu hay không đi tu, chứ lập gia đình hay không lập gia đình, chắc không ai đi linh thao để nhận định!
Vậy mà Garfield chuẩn bị tâm hồn một năm, đi linh thao sáu tháng, có cha hướng dẫn riêng để chỉ… đóng phim! Cũng có nhiều tài tử nhọc nhằn học đủ chuyện bắn súng, cưỡi ngựa, múa ballet theo đòi hỏi của phim, nhưng đi linh thao để nhập vai thì chỉ có diễn viên Garfield tận tình đi đến cùng để nhập vai! Và điều này chỉ có lợi cho chính mình: “Kinh nghiệm của tôi rất riêng tư. Tôi hy vọng chúng ta chết mỗi ngày trên thập giá và sống lại một cách tinh tuyền hơn mỗi ngày. Tôi hiểu điều này như thế – con người cũ của mình biến mất, thế vào đó là con người mới tinh tuyền hơn”.
Hình: Jason Merritt (Andrew Garfield) và Larry Busacca (Adam Driver)
