Home Blog Page 33

Đức Lêô: hai tháng giữa thận trọng và xoa dịu

Đức Lêô: hai tháng giữa thận trọng và xoa dịu

journaldemontreal.com, Ban Biên tập, 2025-07-04

Sau hai tháng ở Vatican, Đức Lêô sẽ nghỉ hè ngày chúa nhật 6 tháng 7. Hai tháng ngài làm việc trong mong muốn thống nhất Giáo hội và khôi phục lại uy tín cho chức vụ giáo hoàng, hứa hẹn một triều giáo hoàng mang tính truyền thống hơn so với triều của Đức Phanxicô.

Thận trọng”, “lắng nghe”, “có phương pháp” là một số tính từ được các nhà báo thường xuyên dùng để mô tả Giáo hoàng Bắc Mỹ đầu tiên được bầu ngày 8 tháng 5 làm người đứng đầu Giáo hội công giáo.

Được giáo dân yêu mến nhưng lại bị nội bộ phản đối dữ dội, Đức Phanxicô đã bỏ khuôn mẫu khi ngài nhậm chức năm 2013: ngài không ở Dinh Tông tòa, ngài ở nơi khiêm tốn hơn.

Đức Lêô thận trọng hơn, ngài dựa vào truyền thống lịch sử và cẩn thận soạn các bài phát biểu để không xúc phạm đến bất kỳ sự nhạy cảm nào.

Bên lề các buổi lễ và buổi tiếp kiến chung, Đức Lêô luôn xuất hiện với nụ cười thân thiện. Ngài ban phép lành cho trẻ em, hát theo bài hát của những người ủng hộ Chicago White Sox – đội bóng chày yêu thích của ngài – được giáo dân hát tại Quảng trường Thánh Phêrô.

Ngài là nhà truyền giáo ở Peru trong gần 20 năm, nói được nhiều thứ tiếng, luôn giữ thái độ nghiêm túc và tôn trọng nghi lễ.

Giáo sư Roberto Regoli ở Giáo hoàng Học viện Gregorian, Rôma giải thích với hãng tin AFP: “Phong cách của ngài giản dị: một hiện diện không áp đặt lên người khác. Với ngài, chúng ta phải tập trung vào nội dung.”

 

Charles Mercier, giáo sư lịch sử đương đại tại Đại học Bordeaux giải thích: “Đức Phanxicô có sức lôi cuốn cá nhân qua tính cách của ngài. Đức Lêô muốn hòa nhập vào tổ chức, vào chức năng giáo hoàng.”

“Nhẹ nhõm”

Trong Giáo triều La-mã, cơ quan hành chính trung ương của Tòa thánh, các cộng sự viên của ngài nói với hãng AFP: “Ngài là người thực tế, vô cùng điềm tĩnh, có chừng mực và có phương pháp, chu đáo và quan tâm đến sự cân bằng.”

Một tổng thể dễ nghe. Vì trong vòng hai tháng, ngài đã nâng giá trị các thể chế Tòa thánh, sau 12 năm quản lý bị một số người cho là quá cứng nhắc. Một nhà vatican học ẩn danh cho biết: “Giáo triều đã bị Đức Phanxicô làm lung lay, với những cải cách đôi khi ngài quyết định một cách đơn phương hoặc độc đoán, thường không được đón nhận nồng nhiệt. Sự xuất hiện của Prevost, người có tiếng tốt đã mang lại bầu khí nhẹ nhõm. Chúng tôi nghĩ mọi thứ sẽ trôi chảy hơn, ít mang tính cá nhân hơn.”

Một câu nói của Đức Lêô trong cuộc gặp với các nhân viên Vatican ngày 24 tháng 5 đã để lại dấu ấn: “Các giáo hoàng đến rồi đi, Giáo triều vẫn ở lại.” Điều này trái ngược với bài phát biểu về 15 căn bệnh cuối năm 2014, khi Đức Phanxicô chỉ trích gay gắt tính thế tục và đạo đức giả của giới giáo sĩ cấp cao.

Một nhà ngoại giao Châu Âu bình luận: “Chúng ta thấy rõ chúng ta đang trong giai đoạn trị liệu bằng vòng ôm. Ngài có tinh thần đoàn kết, chính xác đó là lý do ngài được bầu.”

Trong Năm Thánh, với nhiều sự kiện diễn ra tại Rôma, không có gì ngạc nhiên khi Đức Lêô tuân theo giáo lý Công giáo về luật độc thân của linh mục, hôn nhân “giữa một người nam và một người nữ” và giai đoạn kết thúc cuộc đời.

Về mặt ngoại giao, ngài kêu gọi hòa bình tại Ukraine và Gaza, ngài lên án việc sử dụng nạn đói như vũ khí chiến tranh và kiềm chế không chỉ trích công khai Donald Trump, như ngài đã chỉ trích khi còn là hồng y.

Trong cuộc điện thoại với Vladimir Putin ngày 4 tháng 6, ngài xin ông “có hành vi vì hòa bình” Đức Phanxicô, người bất đồng quan điểm với Đức Thượng phụ Chính thống giáo Kirill ủng hộ trung thành của Matxcơva, ngài đã không liên lạc trực tiếp với tổng thống Nga kể từ cuối năm 2021.

“Tái cân bằng mang tính biểu tượng”

Dù ngài tiếp các giám mục, hồng y, nhà ngoại giao và nguyên thủ quốc gia hàng ngày, nhưng Đức Lêô vẫn chưa bổ nhiệm bất kỳ chức vụ đáng chú ý nào, ngài chờ thay thế một số người đứng đầu các bộ phận chiến lược đã đến tuổi.

Ngoài ra, không có dấu hiệu nào cho thấy ngài sẽ tiếp tục làm sạch tình hình tài chính đang thâm hụt của Tòa thánh như thế nào, hoặc cuộc chiến chống lại các vụ bê bối tình dục vẫn đang tiếp tục làm hoen ố Giáo hội, ngoài yêu cầu các giám mục phải “cứng rắn”.

Trong khi Đức Phanxicô nhanh chóng đưa vấn đề di cư lên hàng đầu, nhưng vẫn khó xác định Đức Lêô nghĩ như thế nào về các vấn đề xã hội – được chứng minh bằng cách lựa chọn tên gọi -, tính chất công đồng hoặc những thách thức của trí tuệ nhân tạo.

Tuy nhiên, ở mức độ biểu tượng, Đức Lêô quay trở lại với một số truyền thống. Ngài cho biết ngài sẽ về cung điện giáo hoàng Castel Gandolfo gần Rôma ngày chúa nhật 6 tháng 7 (Đức Phanxicô không đến đây nghỉ hè). Đức Lêô dự định sẽ về ở Dinh Tông tòa vào mùa thu, hiện nơi này đang được sửa chữa sau một thời gian dài không dùng.

Về trang phục, Đức Lêô quay lại với áo truyền thống – áo choàng đỏ, ngắn che từ vai đến khuỷu tay – và một chiếc khăn choàng.

Đây là tất cả phẩm chất biểu tượng của Giáo hoàng được đánh giá cao, Đức Phanxicô đã không mặc các phẩm phục này. Nhà vatican học Charles Mercier giải thích: “Có một mối quan tâm về việc tái cân bằng mang tính biểu tượng, chắc chắn là do mong muốn đoàn kết giáo dân, điều này tạo ấn tượng về sự phân cực dưới thời Đức Phanxicô. Đây cũng có thể là một chiến lược đưa ra để đảm bảo tính tượng trưng để có thể tiếp tục tiến triển về mặt thực chất.”

Giuse Nguyễn Tùng Lâm dịch

Đức Lêô đi nghỉ hè, nhưng ngài mang theo nhiều việc để làm

Công lý Môi trường: Đức Lêô XIV theo bước chân Đức Phanxicô

Những gì chúng ta cần nhớ khi bắt đầu triều của Đức Lêô

Những gì chúng ta cần nhớ khi bắt đầu triều của Đức Lêô

rtl.fr, Valentin Boissais, 2025-07-05

Đức Lêô trên ban-công Đền thờ Thánh Phêrô ngày thứ năm 8 tháng 5 năm 2025. Ảnh Tiziana FABI / AFP

Thứ bảy 5 tháng 7 tuần này đánh dấu hai tháng kể từ ngày ngài được bầu làm giáo hoàng với danh hiệu Lêô XIV, ngài là người Mỹ đầu tiên làm Giáo hoàng. Đức Lêô vẫn giữ đúng phong cách. của ngài: kín đáo. Ngài là Giáo hoàng kiềm chế lời của mình. Những gì chúng ta cần nhớ khi bắt đầu triều của ngài.

Trong vài ngày tới, ngài sẽ rời Rôma để đi nghỉ hai tuần hè ở Dinh Castel Gandolfo, nơi nghỉ hè được Đức Gioan-Phaolô II và Đức Bênêđíctô XVI ưa chuộng, nhưng Đức Phanxicô không thích. Nhậm chức 60 ngày, Đức Lêô kín đáo về lại với truyền thống.

Ngài có thời gian đầu khá kín tiếng. Sau ngày được bầu, ngài có dấu hiệu đi ngược với Đức Phanxicô. Ngài trở về với truyền thống phẩm phục giáo hoàng màu đỏ mà Đức Phanxicô không mặc. Vài ngày sau, ngài bắt đầu làm việc ở các phòng của Dinh Tông tòa mà Đức Phanxicô không dùng đến.

Không có thông báo nào liên quan đến Giáo hội. Kể từ đó, ngài ở trong im lặng; ngài kiểm soát bài phát biểu, không có chỗ cho ứng biến, một phong cách gần với phong cách của Đức Bênêđíctô XVI hơn là của Đức Phanxicô, Đức Phanxicô thích ứng biến trong các phỏng vấn, nhất là trên máy bay. Các nhà ngoại giao Vatican giải thích, đó là lý do vì sao ngài được bầu: xoa dịu những người chỉ trích phong cách nói nhiều của Đức Phanxicô.

Về chương trình của ngài dành cho Giáo hội, kể từ khi được bầu, ngài tham khảo ý kiến rộng rãi: 36 bài phát biểu, 14 bài giảng, một lập trường mạnh mẽ được đưa ra cách đây vài ngày về lạm dụng tình dục. Một lá thư trong đó ngài kêu gọi thay đổi để Giáo hội bắt đầu cuộc chiến chống lại các lạm dụng. Nhưng không có chuẩn mực nào ở đây. Về mặt tổ chức, ngài có ý định tiếp tục đưa giáo dân vào Giáo hội. Các thông báo về vấn đề này dự kiến vào cuối tháng 6 đã hoãn lại cho đến tháng 12. Tình hình tài chính của Vatican rất bi quan, Đức Lêô biết điều này, nhưng hiện tại chưa có biện pháp nào được công bố.

Giuse Nguyễn Tùng Lâm dịch

Đức Lêô vinh danh các chính trị gia dũng cảm đã lắng nghe tiếng lương tâm của mình

Hội đồng thành phố Dolton mua ngôi nhà thời thơ ấu của Đức Lêô ở Dolton, ngoại ô của Chicago, Hoa Kỳ

Sự cải thiện bang giao được Tòa Thánh và Việt Nam xác nhận

Trên đồi Aventine ở Rôma, một con sư tử dành cho Đức Lêô

Các câu tweet của Đức Lêô tháng 6-2025

Trên đồi Aventine ở Rôma, một con sư tử dành cho Đức Lêô

Trên đồi Aventine ở Rôma, một con sư tử dành cho Đức Lêô

Dòng Malta và Phòng trưng bày Nghệ thuật Hiện đại và Đương đại Quốc gia vinh danh Đức Lêô

acistampa.com, Ban Biên tập, 2025-07-03

Một con sư tử dành cho Đức Lêô, một món quà của Dòng Malta và Phòng trưng bày Nghệ thuật Hiện đại và Đương đại Quốc gia.

Ở trung tâm dãy núi Aventine, một con sư tử bằng đồng uy nghi của nghệ sĩ Davide Rivalta thiết kế đã được đặt trong khu vườn của Dòng Malta, cuộc đối thoại thầm lặng giữa nghệ thuật, thiên nhiên và tâm linh.

Con sư tử đứng thẳng có thể nhìn thấy qua “ổ khóa” nổi tiếng của Piazza dei Cavalieri di Malta, thẳng hàng với mái vòm của Đền thờ Thánh Phêrô: một hình ảnh mang tính biểu tượng của Rôma mang thêm một ý nghĩa mới (Lêô trong tiếng Pháp, tiếng Ý là sư tử).

Nhờ sự hợp tác với Phòng trưng bày Nghệ thuật Hiện đại và Đương đại Quốc gia tại Rôma, với sự hợp tác của Giám đốc Renata Cristina Mazzantini, Dòng đã dựng một trong những bức Sư tử bằng đồng nổi tiếng của Rivalta, hai trong số đó hiện đang được trưng bày dưới cổng Cortile d’Onore của Quirinale.

Khi nhìn gần “ổ khóa” của cổng lớn được nhà điêu khắc Giovan Battista Piranesi trang trí năm 1765, người xem không chỉ ngắm được Mái vòm mà còn có thể ngắm hình ảnh một Sư tử uy nghiêm đang đứng canh: sự hiện diện trang nghiêm và kín đáo nhằm biểu lộ lòng tôn kính và im lặng với Đức Thánh Cha “qui sibi nomen imposuit Leonem Decimum Quartum.”

“Sư tử nói mà không gầm thét”, Tu sĩ John T. Dunlap Dòng Malta nói: “Trong tĩnh lặng cao quý, sư tử nhắc chúng ta sức mạnh thầm lặng của bảo vệ, phục vụ và chiêm nghiệm: một sức mạnh nằm ở cốt lõi sứ mệnh của chúng ta.”

Dự án triển lãm này được Dòng và Đại sứ quán của Dòng ở Vatican thực hiện.

Davide Rivalta sinh tại Bologna năm 1974 là nhà điêu khắc người Ý nổi tiếng với các tác phẩm động vật đồ sộ, chủ yếu làm bằng đồng, nhôm và sợi thủy tinh. Các tác phẩm của ông là những con sư tử, khỉ đột, chó sói, trâu rừng và các loài động vật khác trong tư thế trang nghiêm và im lặng, lơ lửng giữa chủ nghĩa hiện thực và sự hiện diện mang tính biểu tượng. Các sinh vật này ở nơi công cộng – các sân bên trong các ngôi nhà, quảng trường, vườn – không cần lên tiếng nhưng có sức mạnh biểu cảm và tao nhã sâu sắc.

Giuse Nguyễn Tùng Lâm dịch

Những gì chúng ta cần nhớ khi bắt đầu triều của Đức Lêô

Đức Lêô vinh danh các chính trị gia dũng cảm đã lắng nghe tiếng lương tâm của mình

Hội đồng thành phố Dolton mua ngôi nhà thời thơ ấu của Đức Lêô ở Dolton, ngoại ô của Chicago, Hoa Kỳ

Sự cải thiện bang giao được Tòa Thánh và Việt Nam xác nhận

Các câu tweet của Đức Lêô tháng 6-2025

Hội đồng thành phố Dolton mua ngôi nhà thời thơ ấu của Đức Lêô ở Dolton, ngoại ô của Chicago, Hoa Kỳ

Hội đồng thành phố Dolton mua ngôi nhà thời thơ ấu của Đức Lêô ở Dolton, ngoại ô của Chicago, Hoa Kỳ

Ngôi nhà thời thơ ấu của Đức Lêô tại Chicago chụp ngày 10 tháng 5 năm 2025. © Alberto Boal/EFE/SIPA

parismatch.com, Jeanne Le Borgne, 2025-07-03

Ngày thứ ba 2 tháng 7, Hội đồng thành phố Dolton, ngoại ô  Chicago, Hoa Kỳ đã bỏ phiếu mua ngôi nhà thời thơ ấu của Đức Lêô. Một quyết định không được tất cả người dân đồng ý.

Trong những năm gần đây, rất ít người đến Dolton, vùng ngoại ô xa xôi ở phía nam Chicago, Hoa Kỳ nơi tình trạng nghèo đói rất nặng và nhiều ngôi nhà đã bị bỏ hoang. Cũng không ai xếp hàng để mua ngôi nhà gạch đỏ khiêm tốn với ba phòng ngủ, ba phòng tắm, rộng 120 mét vuông, có sân sau nhỏ với giá 199.900 đô la. Nhưng sau cuộc bầu cử Giáo hoàng, mọi sự đã thay đổi…

Vì ngôi nhà này là ngôi nhà Đức Lêô đã lớn lên cùng hai anh. Kể từ ngày 8 tháng 5 ngài được bầu làm Giáo hoàng, các phóng viên và giáo dân từ mọi nơi đã về đây, như họ đã về Lộ Đức hay bất kỳ nơi hành hương nào khác. Sự kiện này đã thúc đẩy các dân biểu Dolton mua căn nhà: ngày thứ ba 2 tháng 7, Hội đồng thành phố đã bỏ phiếu mua căn nhà. Thị trưởng Jason Houseest cho biết: “Đây là thời điểm tự hào cho ngôi làng chúng tôi và cũng là một dịp may. Chúng tôi tôn vinh Đức Lêô như ngài đáng được tôn vinh.” Giấy tờ sẽ được làm trong hai tuần, nhưng số tiền mua chưa được công bố.

Một bảo tàng tương lai?

Tương lai ngôi nhà của Đức Lêô sẽ ra sao? Tòa thị chính cho biết họ hy vọng việc mua căn nhà này “sẽ thổi một luồng gió mới vào thị trấn đang gặp khó khăn tài chính”, nhưng họ chưa biết có thể xây một bảo tàng ở đây hay không. Sự không chắc chắn này làm người dân lo lắng, vì thành phố Dolton đã mắc nợ rất nhiều, không biết thành phố có đủ khả năng mua ngôi nhà và nhất là có hưởng lợi từ ngôi nhà này hay không.

Những “kết quả” đầu tiên đã có. Chủ tịch một công ty xây dựng đã đề nghị sửa mái nhà để “bảo đảm tuổi thọ cho ngôi nhà”. Khi công nhân làm việc, hàng xóm đã mang thức ăn, nước uống đến cho họ, cho thấy người dân rất yêu mến căn nhà này, hơn hẳn các ngôi nhà trước đây của Michael Jackson hay của mục sư Martin Luther King.

Giuse Nguyễn Tùng Lâm dịch

Những gì chúng ta cần nhớ khi bắt đầu triều của Đức Lêô

Đức Lêô vinh danh các chính trị gia dũng cảm đã lắng nghe tiếng lương tâm của mình

Sự cải thiện bang giao được Tòa Thánh và Việt Nam xác nhận

Trên đồi Aventine ở Rôma, một con sư tử dành cho Đức Lêô

Các câu tweet của Đức Lêô tháng 6-2025

Sự cải thiện bang giao được Tòa Thánh và Việt Nam xác nhận

Sự cải thiện bang giao được Tòa Thánh và Việt Nam xác nhận

Trong chuyến đi Rôma đầu tiên của phái đoàn do Tân Chủ tịch nước Lương Cường cử đi để gặp Đức Lêô, hai bên đã có những tiến triển tích cực trong quan hệ, gián tiếp báo hiệu họ mong muốn tiếp tục đi con đường này. Chúng ta nhìn lại những bước đi đã thực hiện và sự đóng góp của Giáo hội tại Việt Nam.

vaticannews.va, Delphine Allaire và Marie Duhamel, Vatican, 2025-07-04

Con người thay đổi nhưng ý định vẫn còn. Tuần này, người đứng đầu nhà nước Việt Nam đã cử Bà Võ Thị Ánh Xuân, Phó Chủ tịch nước đến Rôma lần đầu tiên để gặp Đức Lêô. Sau các cuộc hội đàm tại Phủ Quốc vụ khanh, một tuyên bố từ Văn phòng Báo chí Tòa thánh cho biết cả hai bên đều bày tỏ “lòng biết ơn sâu sắc về sự phát triển tích cực trong quan hệ giữa Tòa thánh và Việt Nam”.

Vì thế, 48 năm sau khi quan hệ song phương với Vatican bị gián đoạn năm 1975, một thỏa thuận đã được Cựu Chủ tịch nước cộng sản Võ Văn Thưởng về quy chế thường trú của Đại diện Tòa thánh tại Hà Nội đã được ký. Nhà sử học Claire Trần, giảng viên tại Đại học Paris Cité và là chuyên gia về lịch sử Công giáo tại Việt Nam, nhấn mạnh tầm quan trọng của thỏa thuận. Việc bổ nhiệm Đức Cha Zalewski đánh dấu cột mốc quan trọng trong quan hệ giữa Tòa thánh và Việt Nam.

Cuộc gặp này cực kỳ quan trọng. Mặc dù Đức Cha Zalewski không có chức danh sứ thần và đây không phải là sự nối lại chính thức quan hệ ngoại giao, nhưng đây vẫn là đại diện đầu tiên kể từ khi phái đoàn Tông tòa bị trục xuất khỏi Bắc Việt năm 1959 và khỏi Nam Việt năm 1975. Có thể nói Việt Nam là quốc gia cộng sản duy nhất ở châu Á có đại diện thường trực của Tòa thánh. Đây là một yếu tố quan trọng trong triều Đức Phanxicô, nhưng cũng là thành quả của 15 năm đối thoại. Kể từ năm 2009, một nhóm công tác chung đã họp hàng năm, đôi khi ở Hà Nội, đôi khi ở Rôma. Ngoài công việc của Ủy ban, chúng ta cần nhấn mạnh đến vai trò của Hồng y Parolin, người thực sự là một trong những nhân tố chính trong sự xích lại này, người đối thoại đặc biệt của người Việt.

Sau khi ký hiệp định này, Đức Giáo hoàng đã gởi thư cho giáo dân Việt Nam. Xin bà cho biết nội dung bức thư này?

Nhà sử học Claire Trần: Đức Phanxicô viết thư trong bối cảnh Công đồng Vatican II, ngài trích dẫn Đức Gioan XXIII, Đức Gioan Phaolô II và Đức Bênêđíctô XVI. Một mặt, ngài nhấn mạnh đến vai trò xã hội của Giáo hội với ý tưởng người công giáo nên tham gia xây dựng lợi ích chung trong mọi lĩnh vực của đời sống xã hội. Thứ hai, ngài nhấn mạnh đến lòng trung thành của người công giáo với chính phủ, nghĩa là trở thành người tín hữu tốt, người công dân tốt trong khuôn khổ pháp luật. Giáo hội cam kết thực hiện hoạt động xã hội, đồng thời vẫn tôn trọng chính quyền Cộng sản Việt Nam. Điều này được hiểu vì sau khi Đức Phanxicô qua đời, một số người trong chính phủ đã gởi lời chia buồn ở nhiều cấp độ khác nhau, tại Rôma cũng như với đại diện của Giáo hoàng tại Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh. Trong các bài phát biểu này, tất cả đều nói họ trông cậy vào người công giáo và Vatican để hỗ trợ cho sự phát triển đất nước.

Cựu Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng đã mời Đức Phanxicô đến Việt Nam vào cuối năm 2023. Sau đó, ông từ chức khi Tổng Bí thư Đảng Cộng sản qua đời, một lịch trình đã ngăn cản Đức Phanxicô đi thăm Việt Nam, đất nước có cộng đồng công giáo lớn thứ ba sau Phi Luật Tân và Đông Timor. Người công giáo Việt Nam đang chờ Đức Lêô, họ đã chào đón đại diện của ngài. Điều này có thể mang lại sự thay đổi gì?

Một trong các chủ đề chính là việc bổ nhiệm giám mục. Tuy nhiên, đã có một tiến trình hợp nhất được thực hiện giữa Vatican và Hà Nội, một lựa chọn được đưa ra chung, và sẽ là một phần của sự tiếp nối, cả về phía Vatican và phía Việt Nam.

Vì vậy, quá trình đề cử vẫn không thay đổi. Chúng ta có thể nói gì về sự đóng góp của Giáo hội cho đất nước?

Ngày nay tại Việt Nam, Giáo hội đã có vai trò ở cấp độ xã hội, đặc biệt thông qua hoạt động của Caritas, một tổ chức đã được tái lập sau một thời gian. Sau đại dịch Covid-19, điều quan trọng là phải lưu ý đến vai trò của Giáo hội trong việc chăm sóc người nghèo, hỗ trợ những người không còn khả năng lao động, những người gặp khó khăn nghiêm trọng. Giáo hội đã rất tích cực trong công việc này và đã được Nhà nước khen ngợi. Vì vậy, tôi nghĩ Giáo hội sẽ cố gắng phát triển khía cạnh này ngày càng nhiều hơn.

Một câu hỏi khác là vấn đề giáo dục. Việt Nam vẫn chưa có một nền giáo dục công giáo. Các nữ tu chỉ điều hành các lớp mẫu giáo, họ không được mở trường trung học công giáo. Cách đây chưa đầy 10 năm, vào năm 2016 nếu tôi nhớ không nhầm, chính phủ Việt Nam đã thành lập một trường đại học Công giáo. Đây không phải là trường đại học Công giáo đào tạo tất cả các chuyên ngành, bao gồm cả khoa học xã hội, đây là trường đại học có mục đích giảng dạy thần học. Có những tòa nhà tạm thời, nhưng tôi không biết liệu tòa nhà đó có được xây dựng kiên cố hay không. Một điểm quan trọng là cung cấp cho Giáo hội nhiều phương tiện và khả năng hơn để giảng dạy. Tôi nghĩ sẽ mất một thời gian, nhưng đây thực sự là vấn đề.

Một chủ đề nhạy cảm khác, đó là vấn đề tài sản của Giáo hội. Chúng ta còn nhớ cuộc biểu tình ngồi của người Công giáo cách đây mười năm. Hôm nay chúng ta đang ở đâu?

Vấn đề tài sản của Giáo hội không phải là ưu tiên của Việt Nam, nhưng cũng không phải của Vatican. Sau năm 1975, phần lớn tài sản của Giáo hội đã bị chính quyền Việt Nam tịch thu, trường học, bệnh viện, v.v. Không chỉ người công giáo bị ảnh hưởng; tất cả các tôn giáo đều bị ảnh hưởng. Đây vẫn là vấn đề rất nhạy cảm. Tôi nghĩ vấn đề này sẽ được giải quyết dần dần theo từng trường hợp cụ thể, nhờ sự hiện diện của đại diện Giáo hoàng tại Hà Nội.

Giáo hội được Đức Phanxicô mời gọi tham gia xây dựng lợi ích chung, đồng thời tôn trọng chính quyền. Nhưng trên thực tế, điều này có thể phức tạp, tôi đặc biệt nghĩ đến việc bảo vệ Ngôi nhà chung. Với thông điệp Laudato si’ của Đức Phanxicô, Giáo hội đã nhấn mạnh đến vấn đề sinh thái, một chủ đề nhạy cảm, vì sự phát triển kinh tế của Việt Nam đôi khi trái ngược với các yêu cầu về sinh thái. Đã có trường hợp người công giáo bị liên lụy vào các vấn đề này và một số người đã bị tù. Tôi nghĩ đến vụ Formosa, một công ty Đài Loan đã rò rỉ sản phẩm độc hại ở miền Trung năm 2016. Toàn bộ hệ sinh thái đã bị phá hủy, có nhiều ngôi làng công giáo ở xung quanh nhà máy. Giáo hội cam kết bảo vệ quyền của tất cả ngư dân, không chỉ riêng người công giáo.

Giuse Nguyễn Tùng Lâm dịch

Những gì chúng ta cần nhớ khi bắt đầu triều của Đức Lêô

Đức Lêô vinh danh các chính trị gia dũng cảm đã lắng nghe tiếng lương tâm của mình

Hội đồng thành phố Dolton mua ngôi nhà thời thơ ấu của Đức Lêô ở Dolton, ngoại ô của Chicago, Hoa Kỳ

Sự cải thiện bang giao được Tòa Thánh và Việt Nam xác nhận

Các câu tweet của Đức Lêô tháng 6-2025

Đức Lêô vinh danh các chính trị gia dũng cảm đã lắng nghe tiếng lương tâm của mình

Đức Lêô vinh danh các chính trị gia dũng cảm đã lắng nghe tiếng lương tâm của mình

Đức Lêô – Hình ảnh Antoine Mekary | ALETEIA

fr.aleteia.org, Emma Gatti, 2025-07-01

Trong Ngày Năm Thánh của các dân biểu, các chính trị gia, các nhà lãnh đạo được tổ chức tuần vừa qua tại Rôma, Đức Lêô kêu gọi họ duy trì “quyền tự do” của mình và đặt “lương tâm” lên hàng đầu. Tổng giám mục Paul Gallagher, Bộ trưởng Bộ Ngoại giao của Tòa thánh, cũng nhắc lại lời kêu gọi này khi ngài gặp các dân biểu Pháp. Đức Lêô và Vatican đi theo bước chân của các Giáo hoàng tiền nhiệm, họ thường kêu gọi các chính trị gia dũng cảm bảo vệ các giá trị Phúc âm trên chính trường.

“Lòng dũng cảm thể hiện khi sẵn sàng hy sinh mạng sống thay vì phản bội sự thật”, Thánh Thomas More tử đạo vì đã bảo vệ quyền tối thượng bảo vệ lương tâm, ngài bị chặt đầu vào thế kỷ 16 vì phản đối việc ly hôn của Vua Anh Henri VIII. Đức Lêô đã nêu gương Thánh Thomas More cho các nhà lãnh đạo chính trị của 68 quốc gia về Rôma để dự Lễ kỷ niệm Hy vọng ngày 21 tháng 6. Thánh Thomas More xem “chính trị không phải là một nghề nhưng là sứ mệnh phục vụ cho sự thật và điều thiện”. Khi đưa hình ảnh này làm gương cho các cơ quan công quyền, Đức Lêô đi theo bước chân của Đức Gioan-Phaolô II, năm 2000, ngài đã phong thánh cho Thomas More làm thánh bổn mạng các quan chức chính phủ.

Trong một tự sắc, Đức Gioan-Phaolô II viết: “Cuộc đời và sự tử đạo của Thánh Thomas More đã là tấm gương gởi đến mọi người qua mọi thời; lương tâm là phẩm giá bất khả xâm phạm. Là quyền tối thượng của chân lý hơn là của quyền lực.” Đây là chủ đề chính trong Học thuyết xã hội của Giáo hội Công giáo. Với niềm tin này, Vatican kêu gọi các nhà lập pháp không chấp nhận thỏa hiệp với lương tâm của họ. Trong cuộc gặp gần đây với các dân biểu Pháp hành hương về Rôma, Tổng giám mục Paul R. Gallagher, Bộ trưởng Quan hệ với các quốc gia đã không ngần ngại bày tỏ quan điểm trong cuộc tranh luận chính trị về vấn đề kết thúc cuộc sống: “Chúng tôi thực sự bị sốc khi Quốc hội thông qua dự luật mở ra khả năng hỗ trợ cái chết. Việc biến cái chết thành một quyền đánh dấu sự thay đổi đạo đức đáng lo ngại.”

Giáo hội, người soi sáng lương tâm

Trong bài phát biểu trước các nhà lãnh đạo chính trị châu Âu năm 2006, Đức Bênêđíctô XVI đã lên tiếng: “Khi các Giáo hội và cộng đồng giáo hội can thiệp vào cuộc tranh luận công khai, bày tỏ sự dè dặt hoặc nhắc lại một số nguyên tắc thì điều này không cấu thành một hình thức không khoan dung hoặc can thiệp, vì những sự can thiệp này chỉ nhằm mục đích khai sáng lương tâm. Điều quan trọng là có thể hành động tự do và có trách nhiệm, ngay cả khi điều này có thể xung đột với các tình huống liên quan đến quyền lực và lợi ích cá nhân. Đây là những nguyên tắc không thể nhân nhượng. Bảo vệ sự sống ở mọi giai đoạn, thúc đẩy cấu trúc tự nhiên của gia đình: một kết hợp giữa một người đàn ông và một người phụ nữ dựa trên hôn nhân, bảo vệ quyền giáo dục con cái của cha mẹ.”

Cũng theo logic, Đức Phanxicô đưa ra lý do phong chân phước cho Vua Baudouin (1930-1993), vinh danh việc nhà vua từ chối “luật giết người”. Năm 1990, nhà Vua đã từ chối ký luật hợp pháp hóa phá thai, làm cho nhà vua “không trị vì” trong 36 giờ. Luật đã được thông qua nhưng không có sự chấp thuận của hoàng gia vì chữ ký này trái ngược với đức tin Công giáo trong luật.

Giuse Nguyễn Tùng Lâm dịch

Những gì chúng ta cần nhớ khi bắt đầu triều của Đức Lêô

Hội đồng thành phố Dolton mua ngôi nhà thời thơ ấu của Đức Lêô ở Dolton, ngoại ô của Chicago, Hoa Kỳ

Sự cải thiện bang giao được Tòa Thánh và Việt Nam xác nhận

Trên đồi Aventine ở Rôma, một con sư tử dành cho Đức Lêô

Các câu tweet của Đức Lêô tháng 6-2025

Các câu tweet của Đức Lêô tháng 6-2025

Các câu tweet của Đức Lêô tháng 6-2025

Tôi muốn cám ơn và nghĩ đến tất cả tín hữu kitô ở phương Đông đã đáp lại cái ác bằng điều thiện: tôi cám ơn chứng từ của anh chị em, đặc biệt khi anh chị em ở lại đất nước với tư cách là môn đệ, là chứng nhân của Chúa Kitô. Câu tweet của Đức Lêô ngày 26 tháng 6-2025

Làm sao chúng ta có thể tin rằng, sau nhiều thế kỷ lịch sử, các hành động hiếu chiến mang lại hòa bình và không quay lại chống những ai đã thực hiện chúng? Làm sao chúng ta có thể nghĩ đến việc đặt nền móng cho tương lai mà không có gắn kết, không có tầm nhìn chung được thúc đẩy bởi lợi ích chung? Câu tweet của Đức Lêô ngày 26 tháng 6-2025

Đôi khi, chúng ta nghĩ ‘hy vọng không làm thất vọng’ là đi ngược lại với lẽ thường, thậm chí còn ngược với chứng từ của những tình huống đau đớn gần như vô vọng. Nhưng chính trong những giây phút này, đức tin và hy vọng không đến từ chúng ta, nhưng đến từ Chúa, Đấng thực hiện những điều tốt hơn. Câu tweet của Đức Lêô ngày 25 tháng 6-2025

Mỗi lần chúng ta thể hiện đức tin hướng về Chúa Giêsu, chúng ta đến với Ngài và được Ngài ban ân sủng. Đôi khi chúng ta không nhận ra điều này, nhưng theo một cách kín đáo và thực sự, ân sủng đến với chúng ta từ bên trong và dần dần biến đổi cuộc sống chúng ta. Câu tweet của Đức Lêô ngày 25 tháng 6-2025. Trong buổi tiếp kiến chung.

Từ Trung Đông, đặc biệt từ Iran, tin tức báo động liên tục. Trong bối cảnh bi thảm bao gồm cả Israel và Palestine, nỗi đau hàng ngày của người dân, đặc biệt ở Gaza và các vùng lãnh thổ khác, nơi nhu cầu viện trợ nhân đạo ngày càng cấp thiết, có nguy cơ bị lãng quên. Câu tweet của Đức Lêô ngày 23 tháng 6-2025

Trong Bí tích Thánh Thể, Thiên Chúa đón nhận, thánh hóa, chúc lành cho bánh và rượu chúng ta dâng trên bàn thờ, cùng với lễ vật là chính cuộc sống chúng ta, kết hợp chúng ta với Ngài, đón nhận những gì chúng ta mang đến để chia sẻ niềm vui món quà tình yêu của Ngài. Câu tweet của Đức Lêô ngày 22 tháng 6-2025

Chiến tranh không giải quyết vấn đề; chiến tranh chỉ làm vấn đề lớn thêm, chiến tranh để lại các vết thương ăn sâu trong lịch sử các dân tộc, phải mất nhiều thế hệ mới chữa lành được. Không có chiến thắng vũ trang nào có thể bù đắp được nỗi đau của các bà mẹ, nỗi sợ hãi của trẻ em, tương lai của trẻ em không còn. Cầu xin con đường ngoại giao sẽ làm im tiếng súng! Cầu xin các quốc gia nhắm đến tương lai qua các công trình hòa bình, không qua con đường bạo lực và xung đột đẫm máu! Câu tweet của Đức Lêô ngày 22 tháng 6-2025

Hôm nay ở nhiều quốc gia trên thế giới, chúng ta cử hành Lễ Trọng kính Mình Máu Thánh Chúa Kitô, Tin Mừng tường thuật phép lạ bánh và cá (Lc 9:11-17). Phép lạ là dấu chỉ nhắc chúng ta ơn Chúa dù nhỏ nhất sẽ được tăng lên khi được chia sẻ. Câu tweet của Đức Lêô ngày 22 tháng 6-2025

“Nguyện xin Mình Máu Thánh Chúa Kitô là dấu chỉ sáng ngời cho cam kết của chúng ta trong việc mang lại sự hiệp thông và hòa bình cho nhau mỗi ngày, trong chia sẻ và trong bác ái.” Câu tweet của Đức Lêô ngày 22 tháng 6-2025

Ngày nay, hơn bao giờ hết, nhân loại kêu gào và khẩn cầu hòa bình. Đó là tiếng kêu cầu đòi hỏi trách nhiệm và lý trí. Chúng ta không được để tiếng kêu đó bị nhận chìm bởi tiếng súng và lời lẽ kích động xung đột. Mọi thành viên của cộng đồng quốc tế đều có trách nhiệm đạo đức: chấm dứt thảm kịch chiến tranh trước khi nó trở thành vực thẳm không thể cứu vãn. Không có xung đột “ở xa” khi nhân phẩm con người bị đe dọa. Câu tweet của Đức Lêô ngày 22 tháng 6-2025

Các tin tức báo động liên tục phát xuất từ Trung Đông, đặc biệt từ Iran. Trong bối cảnh bi thảm giữa Israel và Palestine, nỗi đau hàng ngày của người dân có nguy cơ bị lãng quên, đặc biệt là ở Gaza và các nơi có nhu cầu cấp thiết về viện trợ nhân đạo. Câu tweet của Đức Lêô ngày 22 tháng 6-2025

Cầu xin Xin lễ Mình và Máu Thánh Chúa Kitô canh tân đức tin  chúng ta vào Chúa, Đấng thực sự hiện diện giữa chúng ta trong bánh và rượu. Xin Ngài ban cho chúng ta sức mạnh vượt qua mọi nản lòng để thực hiện thánh ý Chúa. Câu tweet của Đức Lêô ngày 19 tháng 6-2025

“Đôi khi chúng ta thích tiếp tục bị bệnh buộc người khác phải săn sóc mình. Đôi khi đây cũng là cái cớ để chúng ta không làm gì với cuộc sống của chúng ta.” Đức Lêô trong buổi tiếp kiến chung ngày 18 tháng 6 năm 2025.

Trái tim Giáo hội tan nát vì tiếng kêu gào từ các chiến trường, đặc biệt ở Ukraine, Iran, Israel và Gaza. Chúng ta không được quen với chiến tranh! Chúng ta phải từ chối sự quyến rũ của vũ khí, đó là một cám dỗ. Câu tweet của Đức Lêô ngày 18 tháng 6-2025

Vũ khí mạnh mẽ trong chiến tranh ngày nay đe dọa đưa chúng ta đến tình trạng man rợ lớn hơn quá khứ. Nhân danh phẩm giá con người và luật pháp quốc tế, tôi xin nhắc các nhà lãnh đạo điều Đức Phanxicô đã nói: chiến tranh luôn là một thất bại! Và lời của Đức Piô XII: “Không có gì mất mát với hòa bình, tất cả đều có thể mất mát với chiến tranh”. Câu tweet của Đức Lêô ngày 18 tháng 6-2025

Thiên Chúa không tĩnh tại, không khép kín trong chính mình. Ngài là hiệp thông, là quan hệ sống động giữa Chúa Cha, Chúa Con và Chúa Thánh Thần, quan hệ này mở ra cho nhân loại và cho thế giới. Chính từ động lực thần thánh này mà sự sống nảy sinh. Câu tweet của Đức Lêô ngày 15 tháng 6-2025

Trong một xã hội cạnh tranh, nơi hầu như chỉ có kẻ mạnh và kẻ chiến thắng mới xứng đáng được sống, thể thao dạy cho chúng ta cách thua cuộc, bằng cách đối đầu với con người, trong nghệ thuật thất bại, với sự mong manh, hạn chế và sự không hoàn hảo. Qua trải nghiệm về sự mong manh, chúng ta mở lòng mình ra với hy vọng. Vận động viên không bao giờ mắc lỗi, không bao giờ thua cuộc: vận động viên này không tồn tại. Câu tweet của Đức Lêô ngày 15 tháng 6-2025

Trong xã hội của cô đơn, khi chủ nghĩa cá nhân gia tăng, chuyển trọng tâm từ “chúng ta” qua “tôi” dẫn đến việc bỏ quên người khác, thể thao – đặc biệt thể thao đồng đội – dạy cho chúng ta giá trị của hợp tác, của hành trình chung, của chia sẻ: đó là cốt lõi cuộc sống của Chúa. Câu tweet của Đức Lêô ngày 15 tháng 6-2025

Anh chị em hãy là người hành hương của hy vọng! Trong số chúng ta, các tạo vật, các dân tộc, chúng ta cần một người quyết định tiến về phía trước hướng đến sự hiệp thông. Những người khác sẽ theo sau. Anh chị em hãy xây dựng các cây cầu nơi có những bức tường. Chúng ta mở các cánh cửa, kết nối các thế giới và chúng ta hy vọng. Câu tweet của Đức Lêô ngày 14 tháng 6-2025

Người nghèo không phải là người bên lề của Giáo hội, người nghèo là anh chị em chúng ta yêu quý nhất, vì mỗi người nghèo, qua đời sống của họ, qua lời nói và sự khôn ngoan của họ mời gọi chúng ta chạm đến chân lý của Tin Mừng. Câu tweet của Đức Lêô ngày 13 tháng 6-2025

Chúa Giêsu đã xin Chúa Cha cho chúng ta được nên một Ngài biết, chỉ khi chúng ta kết hiệp với Ngài và kết hiệp với nhau, chúng ta mới có thể sinh hoa trái và làm chứng đáng tin cậy cho thế giới (Ga 17:20-23). Câu tweet của Đức Lêô ngày 12 tháng 6-2025

Các linh mục thân mến, tôi xin cám ơn vì cuộc sống tận tụy phục vụ Nước Chúa, vì công việc hằng ngày, vì tất cả những gì anh em đã trải nghiệm trong im lặng, đôi khi còn bị đau khổ, bị không hiểu biết. Tất cả anh em đều quý giá trước mắt Chúa và trong việc hoàn thành kế hoạch của Ngài. Câu tweet của Đức Lêô ngày 12 tháng 6-2025

Mang Chúa Kitô đến với người khác là cho tình yêu, là làm chứng cho lòng bác ái sẵn sàng cho mọi sự. Chỉ có tình yêu mới xứng đáng với đức tin. Câu tweet của Đức Lêô ngày 10 tháng 6-2025

“Nhìn vào mắt là xây dựng mối quan hệ. Sứ vụ của Thánh Phêrô là xây dựng mối quan hệ, xây dựng các cây cầu; nhưng trên hết đại diện của Giáo hoàng là phục vụ cho cái nhìn này, cho lời mời gọi này.” Câu tweet của Đức Lêô ngày 10 tháng 6-2025. Đức Lêô trong buổi gặp với các Sứ thần Tòa Thánh.

Chúng ta xin Chúa Thánh Thần ban cho chúng ta ơn bình an. Trước hết, bình an trong tâm hồn: chỉ có tâm hồn bình an mới có thể lan tỏa hòa bình, trong gia đình, trong xã hội, trong các mối quan hệ quốc tế. Xin Thánh Thần Chúa Kitô Phục Sinh mở các con đường hòa giải ở bất cứ nơi nào có chiến tranh; xin Ngài soi sáng cho những người có quyền lực, ban cho họ can đảm để thực hiện những hành vi hòa giải và đối thoại. Câu tweet của Đức Lêô ngày 8 tháng 6-2025

Nguyện xin cơn gió mạnh mẽ của Chúa Thánh Thần ngự xuống trên chúng ta và trong chúng ta, mở các ranh giới trái tim, ban cho chúng ta ơn được gặp Chúa, mở rộng các chân trời tình yêu, nâng đỡ các cố gắng của chúng ta để xây dựng một thế giới có hòa bình ngự trị. Câu tweet của Đức Lêô ngày 8 tháng 6-2025

Trước ngày Lễ Hiện Xuống, chúng ta hãy nhớ sự hiệp nhất của người tín hữu không phải là thành quả chủ yếu của những cố gắng riêng của chúng ta. Chúng ta xin Chúa Thánh Thần ban ơn hiệp nhất cho chúng ta. Câu tweet của Đức Lêô ngày 7 tháng 6-2025.

Thiên Chúa muốn ban cho chúng ta Vương quốc của Ngài:  một cuộc sống trọn vẹn, vĩnh cửu và hạnh phúc. Và đó là điều Chúa Giêsu đã làm: Ngài không phân loại, Ngài trao trọn vẹn chính Ngài cho bất kỳ ai mở lòng ra với Ngài. Câu tweet của Đức Lêô ngày 4 tháng 6-2025 trong buổi tiếp kiến chung hàng tuần.

Ngay cả khi có vẻ như chúng ta chẳng làm được gì nhiều trong cuộc sống, thì điều này vẫn luôn đáng giá. Luôn có khả năng tìm thấy ý nghĩa, vì Chúa yêu cuộc sống của chúng ta. Câu tweet của Đức Lêô ngày 4 tháng 6-2025 trong buổi tiếp kiến chung.

Hôm nay, nhân Ngày Truyền thông Thế giới, tôi xin nhắc lại lời mời gọi của Đức Phanxicô: kể những câu chuyện hy vọng, phá vỡ mọi định kiến, hận thù, cuồng tín trong truyền thông. Chúng ta cùng chia sẻ một cái nhìn khác về cách truyền thông nhẹ nhàng, không căng thẳng. Câu tweet của Đức Lêô ngày 1 tháng 6-2025

Trong Năm Thánh Gia đình, Trẻ em, Ông bà và người lớn tuổi, tôi xin chào tất cả các gia đình, những giáo hội nhỏ tại gia, nơi Tin Mừng được đón nhận và trao truyền. Tôi mong đức tin, đức cậy, đức mến luôn lớn mạnh trong gia đình anh chị em. Câu tweet của Đức Lêô ngày 1 tháng 6-2025

Những gì chúng ta cần nhớ khi bắt đầu triều của Đức Lêô

Đức Lêô vinh danh các chính trị gia dũng cảm đã lắng nghe tiếng lương tâm của mình

Hội đồng thành phố Dolton mua ngôi nhà thời thơ ấu của Đức Lêô ở Dolton, ngoại ô của Chicago, Hoa Kỳ

Sự cải thiện bang giao được Tòa Thánh và Việt Nam xác nhận

Trên đồi Aventine ở Rôma, một con sư tử dành cho Đức Lêô

Đức Lêô cho biết ngài rất mong muốn đi thăm Việt Nam

Đức Lêô cho biết ngài rất mong muốn đi thăm Việt Nam

Giáo dân Việt Nam mong chờ và hy vọng ước muốn chân thành của họ sớm được thực hiện.

Ngày thứ hai 30 tháng 6, Đức Lêô tiếp bà Võ Thị Ánh Xuân, Phó Chủ tịch nước Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam. Ảnh: Vatican Media

ucanews.com, Alex Hoang, 2025-07-01

Trong thời điểm ngoại giao và mục vụ quan trọng, ngày 30 tháng 6 Đức Lêô đã tiếp bà Võ Thị Ánh Xuân, Phó Chủ tịch nước Việt Nam tại Dinh Tông tòa. Ngài nói lên ước muốn mạnh mẽ của ngài: được đi thăm Việt Nam trong tương lai gần, đã khơi dậy hy vọng và phấn khích trong lòng giáo dân Việt Nam, từ lâu họ đã mong muốn Giáo hoàng đến thăm.

Cho đến nay, đây là dấu hiệu rõ ràng nhất cho chuyến đi của một Giáo hoàng đến Việt Nam – một ý tưởng chừng như không thể.

Tuyên bố của ngài được đưa ra trong cuộc họp kéo dài 45 phút của ngài với Bà Võ Thị Ánh Xuân và phái đoàn của bà. Ngài cho biết, ngài thực sự mong muốn đi Việt Nam để được gặp trực tiếp giáo dân. Thay mặt Chính phủ Việt Nam, Bà Ánh Xuân đã gởi lời mời chính thức đến Giáo hoàng, đất nước Việt Nam sẽ rất vinh dự được chào đón ngài trong tinh thần hữu nghị và tôn trọng lẫn nhau.

Đây là lần đầu tiên một Giáo hoàng đương nhiệm công khai bày tỏ mong muốn đến thăm Việt Nam trong cuộc họp ngoại giao cấp cao, báo hiệu một bước ngoặt tiềm tàng trong quan hệ Vatican-Việt Nam, tạo niềm hy vọng trên khắp đất nước.

Giấc mơ của hàng triệu người

Trong nhiều thế hệ giáo dân Việt Nam hy vọng được Giáo hoàng đến thăm, bây giờ hy vọng này ở trong tầm tay của họ. Nước Việt Nam có khoảng 6 triệu giáo dân (7% dân số), họ vui mừng mong chờ Đức Lêô đến thăm.

Ông Gioan Trần Minh, một giáo dân đứng đầu một giáo xứ nhỏ ở nông thôn cho biết: “Mới 10 năm trước đây, ý tưởng có một Giáo hoàng đến thăm Việt Nam là giấc mơ xa vời. Nhưng ngày nay, ý tưởng này đã là hiện thực. Với Chúa, không gì là không thể. Chúng tôi tạ ơn Chúa.”

Tin này được giáo dân chia sẻ nhanh chóng trên mạng, một giáo dân trẻ ở Sàigòn thấy sức mạnh cảm xúc trong cách ngài dùng chữ, anh viết trên Facebook: “Ngài không chỉ đồng ý đến, nhưng ngài muốn đến; điều này nói lên tất cả.”

Nhiều người so sánh chuyến đi này với chuyến đi lịch sử của Đức Gioan-Phaolô II khi ngài đi Đông Âu, chuyến đi đã giúp hàn gắn các chia rẽ chính trị và trao quyền cho các giáo hội địa phương trong thời kỳ chuyển tiếp quan trọng.

Dù Việt Nam và Tòa thánh vẫn chưa có quan hệ ngoại giao đầy đủ, nhưng mối quan hệ hai bên đã được ổn định trong 20 năm qua.

Năm 2009, một Nhóm công tác chung đã được thành lập để duy trì đối thoại giữa hai bên. Năm 2011, Vatican bổ nhiệm một đại diện không thường trú tại Việt Nam – một bước tiến nhỏ nhưng quan trọng. Gần đây hơn, năm 2023, vị trí này được nâng thành đại diện thường trú của Giáo hoàng có trụ sở tại Hà Nội, một bước đột phá đáng kể.

Những nỗ lực này đã giúp xây dựng lòng tin

Trong chuyến đi Vatican, Bà Phó Chủ tịch Nước đã gặp Tổng giám mục Paul Richard Gallagher, Bộ trưởng Quan hệ với các quốc gia của Vatican. Bà tái khẳng định thiện chí của Việt Nam trong việc hỗ trợ công việc của đại diện Tòa thánh tại Hà Nội và tiếp tục thúc đẩy đối thoại. 

Một chuyến đi có thể tạo nên lịch sử

Nếu chuyến đi của Đức Lêô được thực hiện, ngài sẽ là Giáo hoàng đầu tiên trong lịch sử đặt chân đến đất nước Việt Nam. Với giáo dân Việt Nam, sự kiện này mang một ý nghĩa rất lớn. Đây sẽ là một dấu hiệu mạnh mẽ cho thấy Giáo hội không quên họ và Giáo hoàng muốn gần gũi với người dân của mình, bất kể họ ở đâu.

Ngoài tính biểu tượng, chuyến thăm có tác động cụ thể: một khích lệ cho Giáo hội địa phương rất lớn, đặc biệt trong các lãnh vực giáo dục, chăm sóc sức khỏe và giúp đỡ người nghèo, mở ra cánh cửa mới cho sự hợp tác giữa các cộng đồng tôn giáo và các tổ chức của chính quyền. Sự hiện diện của của ngài mang một ý nghĩa tích cực về sự hòa hợp tôn giáo ở một quốc gia có nhiều tín ngưỡng khác nhau.

Theo nghĩa rộng, mối quan tâm của Giáo hoàng với Việt Nam phù hợp với cách tiếp cận lặng lẽ nhưng vững chắc của Vatican với ngoại giao ở Châu Á. Thay vì dựa vào các bài phát biểu lớn hoặc tuyên bố chính trị, Tòa thánh thường xây dựng các cây cầu thông qua các mối quan hệ, sự hiện diện và cử chỉ cá nhân. Đó là điều làm cho các khoảnh khắc này trở nên quan trọng – không chỉ với Việt Nam mà còn với các Giáo hội khác trong khu vực.

Nhìn về phía trước

Giáo dân Việt Nam cầu nguyện và hy vọng mong muốn chân thành này của Đức Lêô sẽ sớm trở thành hiện thực. Mặc dù Vatican chưa xác nhận thời gian, nhưng hai bên cam kết tiếp tục các cuộc thảo luận ngoại giao qua các kênh hiện có.

Khi Giáo hội hoàn vũ đón nhận kỷ nguyên mới của tính công đồng, việc Đức Lêô muốn đi Việt Nam là một thông điệp rõ ràng và cảm động: không có cộng đồng nào là quá xa xôi, và không có ai là người bị lãng quên.

Marta An Nguyễn dịch

Đức Lêô có đi Việt Nam không?

Sự cải thiện được xác nhận giữa Tòa Thánh và Việt Nam

Ngày thứ hai 30 tháng 6, Đức Lêô tiếp bà Võ Thị Ánh Xuân, Phó Chủ tịch nước Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam. Ảnh: Vatican Media

Sự cải thiện được xác nhận giữa Tòa Thánh và Việt Nam

Sự cải thiện được xác nhận giữa Tòa Thánh và Việt Nam

Sáng thứ hai 30 tháng 6, Đức Lêô tiếp Bà Võ Thị Ánh Xuân tại Dinh Tông tòa, sau đó Bà đã gặp Đức Cha Paul Richard Gallagher, Bộ trưởng Bộ Quan hệ các Quốc gia và Tổ chức quốc tế.

Trong chuyến đi Rôma đầu tiên của phái đoàn do tân Chủ tịch nước Lương Cường cử đi để gặp Giáo hoàng Lêô XIV, hai bên hoan nghênh những tiến triển tích cực trong quan hệ, gián tiếp báo hiệu mong muốn tiếp tục đi con đường này. Chúng ta cùng nhìn lại những bước đi đã thực hiện và sự đóng góp của Giáo hội tại Việt Nam.

vaticannews.va, Delphine Allaire và Marie Duhamel, Vatican, 2025-07-04

Con người thay đổi nhưng ý định vẫn còn. Tuần này, người đứng đầu nhà nước Việt Nam đã cử Bà Võ Thị Ánh Xuân, Phó Chủ tịch nước lần đầu tiên đi Rôma kể từ khi ông nắm chính quyền tháng 10 năm 2024. Đức Lêô đã tiếp bà ngày thứ hai tuần này. Sau các cuộc hội đàm tại Phủ Quốc vụ khanh, một tuyên bố từ Văn phòng Báo chí Tòa thánh cho biết cả hai bày tỏ “lòng biết ơn sâu sắc” với “sự phát triển tích cực trong quan hệ giữa Tòa thánh và Việt Nam”, bầu khí được ấm lên từ năm 2023.

48 năm sau khi mọi quan hệ song phương với Vatican bị gián đoạn năm 1975, một thỏa thuận về quy chế thường trú của Đại diện Tòa Thánh tại Hà Nội đã được Cựu chủ tịch nước Võ Văn Thưởng ký, sau đó được cụ thể hóa vào cuối năm 2023 với việc bổ nhiệm Đức Cha Marek Jalewski đến Việt Nam năm 2024. Sử gia Claire Trần, giảng viên tại Đại học Paris Cité, chuyên gia về lịch sử Công giáo tại Việt Nam nhấn mạnh đến tầm quan trọng của thỏa thuận.

Việc bổ nhiệm này cực kỳ quan trọng. Dù Đức Cha Zalewski không có chức danh sứ thần và không phải là sự nối lại chính thức quan hệ ngoại giao, nhưng ngài là đại diện đầu tiên kể từ khi phái đoàn tông tòa bị trục xuất khỏi Bắc Việt Nam năm 1959 và khỏi Nam Việt Nam năm 1975. Có thể nói đây là quốc gia cộng sản duy nhất ở châu Á có đại diện thường trực của Tòa thánh: một yếu tố quan trọng trong triều Đức Phanxicô nhưng cũng là thành quả của 15 năm đối thoại. Kể từ năm 2009, một nhóm công tác chung đã họp hàng năm ở Hà Nội hoặc ở Rôma. Ngoài công việc của Ủy ban, chúng ta cần nhấn mạnh đến vai trò của Hồng y Parolin, ngài là nhân vật đối thoại đặc biệt của người Việt Nam, là một trong những nhân tố chính trong sự xích lại gần này.

Sau khi ký hiệp định này, Giáo hoàng Phanxicô đã gởi thư cho người công giáo Việt Nam. Xin bà cho biết nội dung bức thư này.

Bà Claire Trần: Đức Phanxicô đặt lá thư của ngài trong bối cảnh Công đồng Vatican II, ngài trích dẫn Đức Gioan XXIII, Đức Gioan Phaolô II và Đức Benedict XVI. Đầu tiên ngài nhấn mạnh đến vai trò xã hội của Giáo hội, người công giáo nên tham gia xây dựng vì lợi ích chung trong mọi lãnh vực của đời sống xã hội đất nước. Kế đến ngài nhấn mạnh đến lòng trung thành của người công giáo đối với chính phủ, họ là những người giữ đạo tốt, công dân tốt trong khuôn khổ pháp luật. Giáo hội cam kết thực hiện hoạt động xã hội, tôn trọng chính quyền là Đảng Cộng sản Việt Nam. Điều này được nêu lên, vì khi Giáo hoàng qua đời, một số người trong chính phủ đã gởi lời chia buồn ở nhiều cấp độ khác nhau, ở Rôma cũng như với đại diện của Giáo hoàng tại Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh. Đức Cha Zalewski là đại diện đầu tiên kể từ khi phái đoàn tông tòa bị trục xuất khỏi Bắc Việt Nam năm 1959 và khỏi Nam Việt Nam năm 1975. Trong các bài phát biểu này, tất cả đều trông vào Vatican và người công giáo để hỗ trợ sự phát triển đất nước. Việt Nam là đất nước có cộng đồng công giáo lớn thứ ba sau Phi Luật Tân và Đông Timor. Người công giáo Việt Nam mong chờ Giáo hoàng đến thăm. Điều này có thể mang lại sự thay đổi gì?

Một trong những chủ đề chính là việc bổ nhiệm giám mục. Tuy nhiên, đã có một tiến trình hợp nhất được thực hiện giữa Vatican và Hà Nội, một lựa chọn được đưa ra chung, và sẽ là một phần của sự tiếp nối, cả về phía Vatican và phía Việt Nam.

Vì vậy, quá trình đề cử vẫn không thay đổi. Chúng ta có thể nói gì về sự đóng góp của Giáo hội cho đất nước?

Ngày nay tại Việt Nam, Giáo hội đã có vai trò ở cấp độ xã hội, đặc biệt thông qua hoạt động của Caritas, một tổ chức đã được tái lập. Sau đại dịch Covid-19, vai trò Giáo hội giữa người nghèo đã được ghi nhận: những người gặp khó khăn nghiêm trọng, những người không còn làm việc được. Giáo hội hoạt động rất tích cực và được chính phủ khen ngợi, vì vậy, tôi nghĩ Giáo hội sẽ cố gắng phát triển khía cạnh này ngày càng nhiều hơn.

Một câu hỏi khác về giáo dục. Giáo dục công giáo vẫn chưa thể tiếp cận được. Các nữ tu chỉ được điều hành các lớp mẫu giáo, nhưng không điều hành một trường trung học công giáo nào. Cách đây chưa đầy mười năm, nếu tôi nhớ không lầm, năm 2016 chính phủ Việt Nam đã thành lập một trường Đại học Công giáo. Đây không phải là trường đại học Công giáo đào tạo tất cả các chuyên ngành bao gồm các ngành khoa học xã hội, nhưng chỉ có mục đích giảng dạy thần học. Có những tòa nhà tạm thời, nhưng tôi không biết các tòa nhà này có được xây kiên cố hay không. Điểm quan trọng là Giáo hội có nhiều phương tiện và khả năng hơn để giảng dạy. Tôi nghĩ sẽ mất một thời gian, nhưng đây thực sự là vấn đề. 

Một chủ đề khác nhạy cảm hơn, đó là vấn đề tài sản của Giáo hội. Chúng tôi còn nhớ cuộc biểu tình ngồi của người công giáo cách đây 10 năm. Hôm nay vấn đề này như thế nào?

Vấn đề tài sản Giáo hội không phải là ưu tiên của Việt Nam, cũng không phải của Vatican. Sau năm 1975, phần lớn tài sản của Giáo hội trường học, bệnh viện đã bị chính quyền Việt Nam tịch thu. Không chỉ người công giáo bị ảnh hưởng; tất cả các tôn giáo đều bị ảnh hưởng. Đây vẫn là vấn đề rất nhạy cảm. Tôi nghĩ vấn đề này sẽ được giải quyết dần dần theo từng trường hợp cụ thể, nhờ sự hiện diện của đại diện Giáo hoàng tại Hà Nội.

Đức Phanxicô mời gọi giáo dân tham gia xây dựng xã hội vì lợi ích chung, đồng thời tôn trọng chính quyền. Nhưng trên thực tế, điều này có thể phức tạp, tôi đặc biệt nghĩ đến việc bảo vệ Ngôi nhà chung.

Với Thông điệp Laudato si’ của Đức Phanxicô, Giáo hội nhấn mạnh đến vấn đề sinh thái, một chủ đề nhạy cảm, vì sự phát triển kinh tế của Việt Nam đôi khi trái ngược với các yêu cầu về sinh thái. Đã có trường hợp người công giáo bị liên lụy vào những vấn đề này và một số người bị tù. Tôi nghĩ đến vụ Formosa, một công ty Đài Loan đã rò rỉ sản phẩm độc hại ở miền Trung Việt Nam năm 2016. Toàn bộ hệ sinh thái đã bị phá hủy, có nhiều làng công giáo ở chung quanh nhà máy. Giáo hội cam kết bảo vệ quyền của tất cả ngư dân, không chỉ riêng người công giáo.

Giuse Nguyễn Tùng Lâm dịch

Đức Lêô có đi Việt Nam không?

Đức Lêô cho biết ngài rất mong muốn đi thăm Việt Nam

Đức Lêô có đi Việt Nam không?

Đức Lêô có đi Việt Nam không?

Đức Lêô tiếp Phó Chủ tịch nước Võ Thị Ánh Xuân ngày 30 tháng 6 năm 2025. Việt Nam là một trong số ít quốc gia chưa có quan hệ ngoại giao với Tòa thánh. (ảnh: Mario Tomassetti / Vatican Media)

ncregister.com, Andrea Gagliarducci, Vatican, 2025-07-03

Sau khi bà Võ Thị Ánh Xuân, Phó Chủ tịch nước gặp Đức Lêô ngày 30 tháng 6, các phương tiện truyền thông Việt Nam đưa tin ngài có ý định đến thăm Việt Nam để “thể hiện sự gần gũi của ngài với Giáo hội công giáo và người công giáo Việt Nam, cũng như tăng cường quan hệ giữa Việt Nam và Vatican”.

Có một chi tiết quan trọng không có trong tuyên bố của Vatican. Việt Nam là một trong số ít quốc gia vẫn chưa có quan hệ ngoại giao với Tòa thánh. Tuy nhiên, Việt Nam chỉ còn một bước nữa là trao đổi đại sứ, đây sẽ là bước ngoặt quan trọng của Việt Nam.

Như thế vẫn còn hy vọng cho Cộng đồng công giáo tại Việt Nam. Dù vẫn bị cho là thiểu số (7,2 triệu giáo dân, hay 7,2% dân số Việt Nam), nhưng giáo dân công giáo tại Việt Nam khá đông so với các quốc gia khác ở Châu Á (thứ năm sau Phi Luật Tân, Ấn Độ, Trung Quốc và Indonesia). Hơn nữa, Giáo hội công giáo Việt Nam rất sinh động và có tổ chức.

Lịch sử gần đây

Chuyến đi của Phó Chủ tịch nước là dấu hiệu rõ ràng cho thấy cam kết của Việt Nam trong việc duy trì mối quan hệ tốt đẹp với Tòa thánh. Trong 20 năm qua, thường xuyên có các chuyến thăm cấp cao của Việt Nam đi Vatican. Năm 2005, Phó Thủ tướng Vũ Khoan đã đến Vatican. Năm 2007, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đã đến. Tiếp theo là một loạt các nhà lãnh đạo cấp cao khác của Việt Nam đã đến thăm Vatican: Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết (tháng 12 năm 2009), Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng (tháng 1 năm 2013), Chủ tịch nước Trần Đại Quang (tháng 11 năm 2016), Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng (tháng 3 năm 2014), Phó Thủ tướng Trương Hòa Bình (tháng 10 năm 2018) và một đoàn đại biểu gồm 16 thành viên Đảng Cộng sản Việt Nam đã đến thăm Đức Phanxicô tháng 1 năm 2024.

Nhưng chuyến đi quan trọng là chuyến đi tháng 7 năm 2023 của Chủ tịch nước lúc đó là ông Võ Văn Thưởng, ông đến Vatican để quy định về việc Tòa thánh có một đại diện thường trú tại Hà Nội. Cho đến thời điểm đó, sứ thần tại Singapore là đại diện không thường trú tại Việt Nam. Việc bổ nhiệm một đại diện thường trú, có “địa chỉ chính thức” tại thủ đô Việt Nam, là bước cuối cùng trước khi thiết lập quan hệ ngoại giao đầy đủ. Để đạt được mục tiêu này, con đường đã đi rất dài, đôi khi bị gập ghềnh.

Kể từ năm 1975, quan hệ giữa Việt Nam và Tòa thánh bị gián đoạn. Năm 1989, Hồng y Roger Etchegaray, khi đó ngài là chủ tịch Hội đồng Giáo hoàng về Công lý và Hòa bình, đã đến thăm Việt Nam và giúp tái lập lại cuộc đối thoại; một cuộc đối thoại tiếp tục diễn ra trong bí mật cho đến cuộc gặp lịch sử của Đức Bênêđíctô XVI với Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng tại Vatican năm 2007.

Một năm sau cuộc gặp, Nhóm công tác chung Việt Nam-Tòa thánh được thành lập, cho đến nay Nhóm đã họp 11 lần.

Bước ngoặt quan trọng diễn ra ở vòng họp thứ 10 giữa Việt Nam và Tòa thánh vào tháng 3 năm 2023, đạt được thỏa thuận về địa điểm đặt trụ sở chính, số lượng nhân viên, các hoạt động sẽ thực hiện và mối quan hệ giữa đại diện thường trú và nhà nước.

Tháng 12 năm 2023, Tòa thánh đã bổ nhiệm Tổng giám mục Ba Lan Marek Zalewski làm sứ thần tòa thánh tại Singapore, kế nhiệm Tổng giám mục Paul Gallagher, từng là đại diện không thường trú của Tòa thánh tại Việt Nam. Ngày 31 tháng 1 năm 2024, Tổng giám mục Zalewski đã đến thăm Hà Nội trong vai trò mới của ngài.

Hy vọng về chuyến đi của Giáo hoàng?

Việc bổ nhiệm một đại diện thường trú đã mở ra hy vọng về chuyến đi của Giáo hoàng đến Hà Nội, nhưng cần có thêm các bước nữa. Tháng 4 năm 2024, đã có chuyến đi lịch sử đầu tiên tới Việt Nam của Tổng giám mục Paul Gallagher, Bộ trưởng phụ trách quan hệ với các quốc gia. Đây là chuyến đi đầu tiên của Tòa thánh ở cấp “Bộ trưởng ngoại giao” vì trước đây tất cả các chuyến đi của Vatican đến Việt Nam chỉ ở cấp “Phó Bộ trưởng ngoại giao” Một chuyến đi của Hồng y Pietro Parolin, Bộ trưởng Ngoại giao Vatican đang được mong đợi, nhưng vẫn chưa được tổ chức.

Tháng 9 năm 2024, Đức Phanxicô đi Châu Á, giả thuyết ngài sẽ đến Hà Nội, nhưng đó chỉ là giả thuyết.

Đức Lêô được bầu ngày 8 tháng 5, Việt Nam lập tức mời ngài đến thăm, lời mời được bà Võ Thị Ánh Xuân Phó Tổng thống nhắc lại. Chuyến thăm nêu rõ: “Giáo hội Việt Nam trân trọng các chỉ thị, giáo huấn và sứ điệp của các Giáo hoàng.” Phó Tổng thống xin Đức Lêô tiếp tục ủng hộ và thúc đẩy quan hệ tốt đẹp giữa Việt Nam và Tòa thánh; hướng dẫn và khuyến khích cộng đồng Công giáo Việt Nam thực hành các nguyên tắc “Kính Chúa, yêu Tổ quốc và sống đạo tốt”. Thông cáo cũng nhấn mạnh các nguyên tắc “tích cực đóng góp vào sự nghiệp phát triển đất nước, nhấn mạnh người công giáo tốt cũng là người công dân tốt. Sống Phúc âm trong lòng dân tộc để phục vụ hạnh phúc của người dân”. Những khẩu hiệu này nhắc lại một số khẩu hiệu Đảng Cộng sản Trung Quốc dùng để mô tả cuộc sống của người công giáo tại Trung Quốc.

Tòa thánh và Việt Nam có một thỏa thuận bí mật về việc bổ nhiệm giám mục. Hơn cả một thỏa thuận, đây là phương thức hoạt động, là một phần của các cuộc đàm phán Việt Nam và Vatican.

Ba chìa khóa để cải thiện quan hệ

Có ba đặc điểm chính trong quan hệ Việt Nam-Tòa thánh chứng minh tiềm năng cải thiện quan hệ.

Đầu tiên, qua các cuộc họp và công việc của Nhóm công tác, hai bên đã cố gắng thúc đẩy “các điểm tương đồng và tôn trọng sự khác biệt”.

Thứ hai, các nhà lãnh đạo Việt Nam đã lần lượt đến Vatican và được Giáo hoàng đón tiếp. Hiếm có quốc gia nào có nhiều lãnh đạo cấp cao đến thăm Vatican và gặp người đứng đầu Giáo hội công giáo như vậy. Các phái đoàn Tòa thánh ở cấp phó bộ trưởng cũng đến thăm Hà Nội hàng năm. Nhờ đó, những nghi ngờ dần dần được xóa bỏ và hai bên phát triển sự tin tưởng lẫn nhau hơn.

Thứ ba, như Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đã nói khi gặp Đức Bênêđíctô XVI năm 2007, “chính phủ Việt Nam luôn xem trọng mối quan hệ với Vatican” và có những hành động cụ thể để cải thiện mối quan hệ này.

Mặc dù Tòa thánh và Trung Quốc đã có thỏa thuận bí mật về việc bổ nhiệm các giám mục năm 2018, nhưng quan hệ ngoại giao vẫn đang bế tắc. Trung Quốc dường như không xem trọng mối quan hệ với Tòa thánh nhiều như Việt Nam.

Các vấn đề hiện tại

Tuy nhiên, quan hệ giữa Việt Nam và Tòa thánh không thoát khỏi một số vấn đề. Xét cho cùng, đây là Nhà nước xã hội chủ nghĩa do một Đảng duy nhất lãnh đạo.

Trong số các vấn đề có vấn đề trả lại đất đai và tài sản của Giáo hội đã bị quốc hữu hóa ở miền Bắc năm 1954 và ở miền Nam năm 1975. Hơn nữa, quyền tự do tôn giáo vẫn bị cản trở ở nhiều nơi, đặc biệt ở vùng Tây Bắc và Tây Nguyên.

Đây không phải là những vấn đề không thể vượt qua. Tuy nhiên, nếu mọi việc suôn sẻ, Đức Lêô có thể là Giáo hoàng đầu tiên đến thăm Hà Nội và các vùng lân cận. Và Việt Nam có thể là quốc gia thứ 185 có quan hệ ngoại giao đầy đủ với Tòa Thánh.

Giuse Nguyễn Tùng Lâm dịch

Đức Lêô cho biết ngài rất mong muốn đi thăm Việt Nam

Sự cải thiện được xác nhận giữa Tòa Thánh và Việt Nam

Bài mới nhất