“Các giáo hoàng sẽ qua đi, Giáo triều ở lại”
international.la-croix.com, Ban biên tập, 2025-05-27
Ngày 24 tháng 5, Đức Lêô kêu gọi các viên chức Giáo triều Rôma, xin họ giữ ký ức sống động về Tòa Thánh, để thực hiện đầy đủ thiên chức Thánh Phêrô của mình. Một cách kín đáo ngài muốn nói về bản chất: “Không có gì bắt đầu từ tôi. Giáo hoàng qua đi, Giáo triều ở lại.”
Ba tuần sau khi được bầu, ngài có cuộc họp đầu tiên với khoảng 4.000 nhân viên Vatican và Giáo triều. Một bài phát biểu rất được mong chờ vì Đức Phanxicô có mối quan hệ rất căng thẳng với Giáo triều.
Cuộc họp của Đức Lêô với các nhân viên của Tòa thánh và Thành phố Vatican, ngày 24 tháng 5 năm 2025 © Vatican Media
Bài phát biểu được hoan nghênh với các tràng pháo tay nồng nhiệt. Ngày thứ bảy 24 tháng 5, trong buổi tiếp kiến tại Hội trường Phaolô VI, lần đầu tiên Đức Lêô gặp nhân viên Vatican và Giáo triều Rôma. Đặc biệt, ngài xin họ, những người bị thử thách với triều Đức Phanxicô, phục vụ cho “sự hiệp nhất”. Ngài được nhân viên và gia đình chào đón với tràng pháo tay kéo dài. Ngài nói đùa: “Anh chị em cẩn thận vì nếu anh chị em vỗ tay quá lâu, anh chị em sẽ nghe bài phát biểu dài hơn.” Ngài cám ơn nhân viên đã tận tâm phục vụ… và ngài nhận tiếp tràng pháo tay.
Buổi tiếp kiến diễn ra vào thời điểm tế nhị của lịch sử Giáo triều la-mã, Giáo triều bị thử thách và chia rẽ vì cuộc cải cách Đức Phanxicô thực hiện một cách độc đoán. Việc tái cấu trúc mạnh mẽ các cơ quan này đã đưa đến việc ban hành Tông hiến Anh em hãy rao giảng Tin Mừng Praedicate Evangelium năm 2022.
Trước mặt các cấp lãnh đạo Giáo triều, các nhà lãnh đạo Vatican và nhân viên, Đức Lêô đề cập đến cuộc cải cách đầy tham vọng này nhằm mục đích biến Tòa thánh thành một thực thể minh bạch hơn và hiện đại hơn. Ngài nhấn mạnh công việc của người tiền nhiệm mang tính cách “truyền giáo”, ngài đặt công việc này trong sự tiếp nối với các giáo hoàng trước, đặc biệt với Thánh Phaolô VI và Thánh Gioan-Phaolô II.
“Các giáo hoàng sẽ qua đi, Giáo triều ở lại”
Đức Lêô khuyến khích các nhân viên của quốc gia nhỏ bé này: “Xin anh chị em duy trì ký ức về Tòa thánh (…) để sứ vụ của Giáo hoàng có thể được thực hiện theo cách tốt nhất có thể.” Ngài chia sẻ kinh nghiệm truyền giáo của ngài với tư cách là nhà truyền giáo Dòng Âugustinô ở Peru trong 20 năm, và 2 năm làm việc ở Giáo triều la-mã trong chức vị Bộ trưởng Bộ Giám mục: “Tôi sẽ theo đuổi và tiếp tục sứ mệnh này, chừng nào Chúa còn muốn, trong công việc Chúa giao phó cho tôi.”
Trong cuộc họp đầu tiên với các nhân viên, ngài kín đáo khơi dậy được sự đồng cảm sau 12 năm triều Đức Phanxicô đã có thể làm cho một số người phải chịu đựng. Một số bài phát biểu của Đức Phanxicô, đáng chú ý là bài phát biểu trong Lễ Giáng Sinh năm năm 2014 về “15 căn bệnh” của Giáo triều (năm 2014), đã làm cho một số cộng sự của ngài đau lòng.
Mặc dù Đức Phanxicô ca ngợi các “thánh ẩn danh” trong các văn phòng Giáo triều, nhưng chủ yếu ngài chỉ trích bộ máy quan liêu của Giáo hội. Những lời chỉ trích liên tục của ngài về chủ nghĩa giáo sĩ, chủ nghĩa danh vọng và sự cứng nhắc đã làm cho ngài không được lòng một số giáo sĩ trong Giáo triều. Vào cuối nhiệm kỳ của ngài, nhiều người đã nói về sự bất ổn rõ rệt trong bộ máy hành chính.
Tiền thưởng 500 âu kim
Vừa đắc cử, Đức Lêô XIV đã khích lệ nhân viên: ngài thưởng 500 âu kim cho tất cả nhân viên của Vatican và 300 âu kim cho những người đã nghỉ hưu. Truyền thống “tiền thưởng mật nghị” đã bị Đức Phanxicô bãi bỏ, ngài theo chính sách thắt lưng buộc bụng. Một nguồn tin Vatican nói với hãng tin I.Media: “Đây là hành động thái kịp thời để nâng đỡ tinh thần nhân viên Vatican bị xuống thấp.”
Đức Lêô nắm quyền điều hành Vatican trong bối cảnh căng thẳng gia tăng giữa các nhà quản lý nguồn nhân lực và nhân viên, họ cảm thấy bị đe dọa với các cải cách tài chính bắt đầu cách đây vài năm. Ngoài việc cắt giảm ngân sách tháng 11 năm 2024, Đức Phanxicô đã công bố kế hoạch cải cách quỹ hưu trí của Vatican, ngài cho biết sẽ “khó đưa ra các quyết định trong tương lai”.
Bối cảnh này đã tạo phản ứng nơi Hiệp hội Nhân viên Giáo dân của Vatican (L’Association des employés Laics du Vatican, ADLV) trước cuộc bầu cử Đức Lêô XIV, Hiệp hội đã tuyên bố khi các hồng y họp tại Rôma để chuẩn bị mật nghị và xem xét ngân sách thâm hụt của Vatican. Bảng cân đối kế toán đã không được công khai trong nhiều năm, nhưng Hiệp hội ADLV ước tính Tòa thánh đã thâm hụt 70 triệu âu kim mà Hiệp hội cho rằng đã nhờ đến “quá nhiều công ty quản lý và tư vấn”.
Sau cuộc bầu cử giáo hoàng ngày 8 tháng 5, Hiệp hội ADLV hoan nghênh việc Đức Lêô chọn tông hiệu Lêô XIV, xem đây là dấu hiệu hy vọng “về sự chú ý đặc biệt đến các vấn đề xã hội và tầm quan trọng của việc xây dựng những cây cầu thông qua đối thoại”
Giuse Nguyễn Tùng Lâm dịch
“Với Đức Phanxicô, không phải lúc nào chúng tôi cũng đồng ý”: sự cắt đứt yên tĩnh của Đức Lêô
Từ Peru đến Vatican, hành trình thăng tiến của “Giám mục Roberto, Chiclayo” trở thành Giáo hoàng Lêô XIV
