Đức Giáo hoàng: bệnh tật và người phụ nữ tặng hoa vàng
lavie.fr, Marie-Lucile Kubacki, Rôma, 2025-03-24
Khi người phụ nữ cầm bó hoa vàng xuất hiện giữa đám đông, bà đã làm cho một Giáo hoàng đã suy yếu chú ý, cho thấy một trong các trực giác mạnh mẽ nhất của ngài. Hình ảnh / EPA/MAXPPP
Sau năm tuần nằm bệnh viện vì bị viêm hai lá phổi, ngày chúa nhật 23 tháng 2, Đức Phanxicô xuất hiện ở ban-công bệnh viện Gemelli, đây là lần đầu tiên ngài xuất hiện để cám ơn giáo dân đã cầu nguyện cho ngài. Có khoảng 2000 giáo dân tụ tập ở đây. Thình lình, ngài nắm chặt lan can ban-công và chăm chú nhìn một phụ nữ lớn tuổi, bà đang cầm bó hoa vàng. Trong một hơi thở ngắn, ngài nói: “Tôi thấy một bà cầm bó hoa vàng! Xin chào bà!”
Các bông hoa vàng, màu của Vatican làm ánh mắt của Đức Phanxicô sáng lên, những ngày vừa qua ngài đã không gặp giáo dân mà ngài luôn mến. Từ một tháng nay, mỗi buổi sáng bà Carmela Mancuso, 79 tuổi, người vùng Calabraian đều đến bệnh viện Gemelli và mỗi tối bà đến Quảng trường Thánh Phêrô để lần hạt Mân Côi cầu nguyện. Trong chốc lát, bà đã thành một biểu tượng.
Một ẩn dụ thân thiết của Đức Phanxicô
“Người phụ nữ giáo dân” là hình ảnh người phụ nữ thân thiết trong các bài giảng, bài diễn văn, đặc biệt trong các bài thần học của ngài. Năm 2024, khi thông báo khai mạc Thượng hội đồng Thánh Thể, ngài tuyên bố: “Chúng ta nhìn ánh mắt đón nhận của Chúa Kitô. Còn những người nghĩ mình khôn ngoan, họ không nhận ra công trình của Chúa, Ngài tỏ mình cho những người đơn sơ, những người nghèo khó trong tâm hồn. Một lần nọ, giáo dân kể cho tôi nghe câu chuyện của một giáo xứ gặp khó khăn, một cụ bà rất lớn tuổi, gần như mù chữ nhưng bà nói lên những điều xứng đáng như một thần học gia, với sự dịu dàng và một trí tuệ tâm linh tuyệt vời, bà đến đóng góp. Tôi nhớ khoảnh khắc này như một tỏ hiện vui vẻ của Chúa và tôi nghĩ tôi phải hỏi bà: “Xin bà cho biết, bà có học thần học với thần học gia Đa Minh Royo Marín của Tây Ban Nha không? Những người khôn ngoan của dân tộc có đức tin này.”
Bó hoa vàng được đặt trên bàn thờ Đức Mẹ ở đền thờ Đức Bà Cả
Sau trưa hôm đó, khi đọc diễn văn trước những người tham dự Thượng Hội đồng, ngài nhắc lại câu chuyện của người phụ nữ này: “Người phụ nữ của dân thánh và trung tín của Chúa là phản ánh Giáo hội. Giáo hội là nữ tính, là hiền thê, là mẹ. Và khi các giám chức phản bội chức vụ của mình, họ làm biến dạng khuôn mặt Giáo hội với thái độ độc tài và gia trưởng (…). Chỉ cần đến tiệm may y phục tôn giáo ở Rôma là chúng ta có thể thấy cảnh chướng mắt của các linh mục trẻ, họ thử áo chùng, mũ, áo phụng vụ trắng, áo đăng-ten. Chủ nghĩa giáo sĩ là một tai ương, một hình thức thời thượng, mô tả và ngụy trang khuôn mặt hiền thê của Chúa, làm hư giáo dân thánh thiện và trung thành của Chúa.”
Trong Tuần Thánh năm 2024, khi ngài đến thăm nhà tù Rebibbia ở Rôma, ngài kể câu chuyện sau: “Một ngày nọ, tôi nghe một bà lớn tuổi nói: ‘Chúa Giêsu không mệt mỏi khi tha thứ, chỉ có chúng ta mệt mỏi xin Ngài tha thứ.’”
Người phụ nữ là ẩn dụ của cảm thức đức tin (sensus fidei fidelium) mà Đức Phanxicô muốn đặt làm nền tảng và trọng tâm của suy tư thần học. Đôi khi ngài muốn gởi các thần học gia đến một hòn đảo, nhắc lại ẩn dụ nói đùa của Thượng phụ Chính thống giáo Athenagoras với Đức Phaolô VI. Thượng phụ cho rằng nếu chúng ta chờ các thần học gia thống nhất quan điểm tranh chấp của họ, thì còn lâu chúng ta mới hiệp nhất. Chính cảm thức đức tin này nuôi dưỡng lòng mộ đạo bình dân, một phương tiện truyền bá đức tin sâu sắc mà các nước Âu châu bây giờ không còn. Nhưng với người công giáo, đôi khi mối quan hệ với Giáo hoàng cần phải điều chỉnh, vì nó cho thấy các triều giáo hoàng theo chủ nghĩa giáo hoàng hoặc bị chứng sợ giáo hoàng làm tha hóa. Năm 2016, trong phim Giáo hoàng trẻ (The Young Pope) của nhà đạo diễn Paolo Sorrentino có cảnh một giáo hoàng trẻ có quyết định đầu tiên là ở trong bóng tối và không để hình ảnh của mình đem bán trong các cửa tiệm ở Vatican.
Niềm vui được sống giản dị
Bây giờ một Giáo hoàng luôn hiện diện lại không còn hiện diện, khi hiện diện lại rất mong manh, dân Chúa gần như không tìm đúng nghĩa ngôi Thánh Phêrô trong Mùa Chay hơi đặc biệt này. Ông Gianni Valente, giám đốc hãng thông tấn Fides và là tác giả của quyển sách phỏng vấn Đức Phanxicô “Không có ngài chúng ta không làm gì được” (Senza di lui non possiamo far nulla, nxb. LEV, 2019) giải thích: “Khi chúng ta trải nghiệm và làm chứng sự hiệp thông với giám mục Rôma trong lời cầu nguyện, kinh nghiệm này rất quan trọng để loại bỏ những quan niệm sai lầm đã làm lẫn lộn vai trò của Giáo hoàng với vai trò của một giám đốc công ty đa quốc gia. Bây giờ chúng ta có thể hiểu và làm chứng sứ vụ của giám mục Rôma với lời cầu nguyện thì thầm, lời cầu nguyện này còn phong phú hơn các Tự sắc và các lần xuất hiện trước công chúng. Giáo hoàng không phải là ‘người đứng đầu các dự án’ của Giáo hội. Ngài cũng không phải là người tổ chức hay yếu tố xúc tác cho sự phát triển. Hiệu quả của ngài không phải là một trong những đặc điểm thiết yếu của nhiệm vụ được giao phó. Ngài chỉ được yêu cầu để xác nhận giáo dân trong đức tin của các tông đồ.”
Khi mọi người chưa biết Giáo hoàng mong manh này sẽ điều hành sứ vụ của ngài như thế nào trong những tuần sắp tới, thì người phụ nữ với bó hoa vàng tượng trưng cho một trong những trực giác mạnh mẽ nhất triều của ngài. Xa các dự đoán, thông báo mùa xuân và đơn giản mừng ngài còn sống, bà cho chúng ta thấy một con đường khôn ngoan nào đó.
Marta An Nguyễn dịch
Bài học của một Giáo hoàng đau khổ
