50.000, 500.000, 1 triệu âu kim… Giáo dân sẵn sàng hy sinh tất cả để cứu ngôi nhà thờ của làng mình
Với các giáo xứ nhỏ, việc duy trì nhà thờ là cả một vấn đề lớn lao của họ. Một gắn bó thiết tha, sâu đậm với tháp chuông làng, ông trùm và giáo dân không ngần ngại bỏ ra một số tiền lớn lao để giữ lại ngôi nhà thờ, để không bị mai một, để cho con cháu còn biết Chúa.
Ông Thị trưởng Patrick Mangin của giáo xứ Saint-Maurice-aux-Forges, Meurthe-et-Moselle đã dành toàn bộ 50.000 âu kim tiền trợ cấp của ông để trùng tu nhà thờ. ARTHUR BLANC – RADIO FRANCE-MAXPPP
famillechretienne.fr, Louis de La Houplière, 2025-03-12
Di sản thiêng liêng và lòng quảng đại
Câu chuyện của hai chị em yêu mến vùng Arith nhỏ bé và ngôi thánh đường thế kỷ XIX chưa ra khỏi ranh giới vùng Savoie. Nhưng câu chuyện này lại minh chứng mạnh mẽ cho tình gắn bó của người Pháp với di sản tôn giáo của họ. Là giáo dân có một đức tin vững mạnh, năm 2015 trước khi qua đời, hai chị em viết di chúc tặng 340.000 âu kim để bảo trì nhà thờ Saint-Laurent. Nhà thờ chưa đến mức đổ nát nhưng cần bảo trì, cần sửa hệ thống sưởi vì nhà thờ chỉ có một bếp lò cũ để sưởi. Bà thị trưởng Cécile Trahand chia sẻ: “Di sản này đã thay đổi bộ mặt của nhà thờ. Theo di chúc của hai chị em, giáo xứ nhận số tiền này để hoàn lại chi phí do chính quyền địa phương đã chi trả.”
Từ năm 2016, các nhóm thợ đã bắt đầu sửa chữa với sự hỗ trợ của hội Saint-Laurent, một tổ chức thành lập từ năm 1999 với mục tiêu duy trì sức sống cho nhà thờ. Nhờ sự đóng góp này, các bức tranh, tượng thánh và hệ thống điện đã được phục hồi để nhà thờ được khai trương lại vào tháng 11 năm 2023.
Không có lòng quảng đại của hai chị em, có lẽ nhà thờ đã không thể hồi sinh. Trong bối cảnh nhiều ngôi làng ở Pháp phải đương đầu với gánh nặng tài chính để duy trì các nhà thờ trên vùng đất của mình, giáo dân và các ông Trùm giáo xứ đã tự đứng ra quyên góp, họ còn bỏ tiền túi ra để chi trả một phần chi phí. Và giáo xứ không thiếu những câu chuyện như câu chuyện của hai chị em ở Arith.
Khi đức tin vượt qua thử thách tài chính
Ở giáo xứ Saint-Maurice-aux-Forges, tình cảnh còn khó khăn hơn. Hiện tại giáo xứ phải cử hành thánh lễ trong nhà văn hóa vì nhà thờ đã đóng cửa từ năm 2012 do bị hư hại nặng. Ông thị trưởng Patrick Mangin chia sẻ: “Chúng tôi chỉ có hai chọn lựa: hoặc bỏ nhà thờ hoặc phải sửa nhà thờ.”
Nhà thờ có từ thế kỷ XIII, nhưng đến năm 1012 buộc phải đóng cửa vì bị hư hại với thời gian: ẩm mốc, chim chóc làm tổ trong tháp chuông, hệ thống điện xuống cấp, không có đường vào nhà thờ cho người khuyết tật, thiếu hệ thống phòng cháy chữa cháy và lối thoát hiểm. Chi phí sửa chữa ước tính lên 700.000 âu kim. Ông Mangin người có 40 năm kinh nghiệm trong Hội đồng thị trấn quyết định dành toàn bộ tiền trợ cấp 50.000 âu kim của ông để sửa chữa nhà thờ, ông chia sẻ: “Khi chúng ta đã yêu quý một cái gì đó, chúng ta chẳng ngại tính toán thiệt hơn.” Nhờ tấm lòng của ông Và Quỹ Di sản 90.000 âu kim tháng 11 năm 2024, công việc sửa chữa sẽ khởi công vào tháng 7 – 2025.
Những khoản quyên góp lớn lao nhưng vẫn chưa đủ
Câu chuyện ở Vannes, vùng Morbihan cũng vậy. Năm 2017, một cặp vợ chồng giáo dân, người chồng từng là giám đốc một công ty vận tải đã quyên được 1 triệu âu kim để sửa chữa Nhà nguyện Saint-Yves.
Kinh phí dự án lên đến 5,6 triệu âu kim. Nhưng khi các con ông biết số tiền quyên góp khổng lồ này, các con đã kiện cha mình ra tòa và xin giám định tâm lý! Linh mục Patrice Marivin nhớ lại: “Sự việc đã tạo một tranh cãi lớn.” Nhưng với ân nhân này, nhà nguyện có ý nghĩa rất lớn với ông: đây là nơi ông được rửa tội và cho các con rửa tội. Ông không muốn thấy nhà nguyện bị lãng quên. Cuối cùng, nhờ sự ủng hộ của chính quyền địa phương, công trình đã được hoàn thành năm 2022.
Nhưng dù có những đóng góp quảng đại nhưng vẫn chưa đủ để trang trải toàn bộ chi phí. Ở Pontoise cần 15 triệu âu kim để sửa chữa Nhà thờ Saint-Maclou, ở Le Mans thiếu 50.000 âu kim trong dự án 2 triệu âu kim cho Nhà thờ Notre-Dame-du-Pré, tình trạng thiếu kinh phí vẫn là bài toán nan giải trên khắp nước Pháp.
Cuộc chạy đua với thời gian
Từ năm 2000, trên khắp nước Pháp đã có 72 nhà thờ bị phá bỏ. Hiện nay, khoảng 4.000 trong số hơn 40.000 nhà thờ ở nước Pháp bị xuống cấp trầm trọng, khoảng 1.600 nhà thờ buộc phải đóng cửa vĩnh viễn. Theo ước tính của Tổ chức Quan sát Di sản Tôn giáo, từ nay đến năm 2030 sẽ có khoảng từ 2.500 đến 5.000 nhà thờ có nguy cơ bị bỏ hoang, bán lại hoặc bị phá hủy.
Tuy nhiên, vẫn còn hy vọng. Gia đình Dassault tháng 11 vừa qua đã quyên được 1 triệu âu kim để sửa chữa Nhà thờ Đức Mẹ Vô Nhiễm ở Saint-Omer, sau khi nhà thờ này bị cháy tháng 9 năm 2024.
Bà Cécile Trahand, thị trưởng Arith thừa nhận: “Chi phí bảo trì một nhà thờ là gánh nặng lớn cho một ngôi làng nhỏ. Dân số ngày càng giảm, nguồn thu từ thuế cũng bị ảnh hưởng.”
Ông Patrick Mangin cũng đồng ý: “Nhà nước không thể chi ngân sách để duy trì một nhà thờ ít ai lui tới. Họ khuyến khích chúng tôi biến nhà thờ thành nơi tổ chức các sự kiện âm nhạc, kịch nghệ…” nhưng với nhiều người, nhà thờ vẫn là trái tim của ngôi làng. Tại lễ khánh thành phục hồi nhà thờ Saint-Laurent, giáo dân đến tham dự chật kín. Bà thị trưởng Trahand phát biểu: “Đây là công trình quan trọng nhất của làng chúng tôi. Mọi người đều có chung một gắn bó. Đôi khi những nỗ lực này lại thắp lên ngọn lửa đức tin.” Linh mục Marivin hy vọng: “Khi thấy nhà thờ được phục hồi, một số người đã về lại với Giáo hội.”
Têrêxa Trần Tuyết Hiền dịch
