Thượng Hội đồng: Đức Phanxicô đưa Giáo hội vào thiên niên kỷ thứ ba
vaticannews.va, Jean Charles Putzolu, 2024-10-24
Đức Phanxicô trong phiên họp cuối cùng của Thượng Hội đồng (Vatican Media)
Khi tuyên bố sẽ không có Tông huấn nào sau khi công bố Tài liệu cuối cùng của Thượng Hội đồng về tính đồng nghị, Đức Phanxicô đưa ra một cái nhìn mới về việc thực thi thẩm quyền của ngài, ngài có một hành động quan trọng theo cách thức mới để trở thành Giáo hội. Phỏng vấn linh mục thần học gia Canada Gilles Routhier, cha đã tham dự vào tất cả các giai đoạn của Thượng Hội đồng kể từ năm 2021.
Bắt đầu năm 2021, Thượng Hội đồng về tính đồng nghị kết thúc chúa nhật tuần này với thánh lễ do Đức Phanxicô chủ trì với sự hiện diện của các hồng y, giám mục, các đại biểu tôn giáo, đại diện các giáo pháo kitô giáo và giáo dân.
Thần học gia Gilles Routhier. Thượng Hội đồng đã kết thúc nhưng vẫn chưa kết thúc vì trong các tháng sắp tới, 10 nhóm sẽ tiếp tục làm việc với một số vấn đề được cho là tế nhị cần nghiên cứu sâu hơn. Mặt khác, Tài liệu cuối cùng của Thượng Hội đồng được thông qua vào tối thứ bảy là sự khởi đầu cho giai đoạn thực hiện các định hướng khác nhau.
Nhưng Thượng Hội đồng sẽ không có một Tông huấn, đây là lần đầu tiên kể từ khi Thánh Phaolô VI thành lập Thượng Hội đồng. Vì thế Tài liệu cuối cùng sẽ là tài liệu tham khảo.
Thần học gia Gilles Routhier làm sáng tỏ việc không có Tông huấn.
Xin cha cho biết ý nghĩa của việc không có Tông huấn là gì?
Tông huấn là kết thúc Thượng Hội đồng, còn Tài liệu cuối cùng kết nối những gì chúng ta đã trải qua trong ba năm qua và giai đoạn tiếp theo là giai đoạn thực hiện. Đó không phải là đóng cửa, bây giờ chúng ta đang qua một giai đoạn quan trọng không kém khác. Nếu không thì đó sẽ chỉ là thêm một Tông huấn khác nữa, thêm một quyển sách đẹp đẽ trên kệ thư viện.
Cha nghĩ gì về quyết định này của Đức Phanxicô, khi ngài quyết định không dùng những gì đã là thông lệ sau một Thượng Hội đồng, đây có phải là lời kêu gọi hậu Thượng Hội đồng không?
Đức Phanxicô mong muốn trao cho các Giáo hội địa phương trách nhiệm thực hiện các kết luận của Thượng Hội đồng. Chúng ta yêu cầu, chúng ta đề nghị các Hội đồng Giám mục làm điều gì đó với Tài liệu cuối cùng, để một cách nào đó, trở thành đường hướng cho con đường phải đi theo. Chúng ta luôn đi trên con đường, chúng ta không dừng lại.
Quyết định này của ngài có mang chiều kích đại kết không?
Theo một nghĩa nào đó, có. Các quan sát viên, các đại biểu anh em rất thích thú khi tham dự sinh hoạt này, vì họ thấy có điều gì đó đang chuyển động trong Giáo hội công giáo. Tôi nghĩ những gì đang xảy ra là một cái gì đó không thể thay đổi được. Chúng ta không thể đi lui.
Đức Phanxicô thường tỏ ra sẵn sàng thảo luận về quyền tối thượng của người kế vị Thánh Phêrô. Cuối cùng có phải ngài là người thực hiện bước đầu tiên không?
Đó là một cách thể hiện tính ưu việt, là dấu chỉ và nền tảng của sự hiệp nhất, vì chúng ta không lựa chọn giữa hiệp nhất và đa dạng. Chúng ta phải trân trọng cả hai, cho phép đa dạng, nhưng không phải đa dạng phù phiếm hay ngược nhau, nhưng đa dạng trong sự thống nhất.
Đức Phanxicô không rút khỏi Thượng Hội đồng này, ngài đưa ra một tài liệu là kết quả của cuộc tham vấn rộng rãi trong ba năm, trong đó Giáo hội hoàn vũ, giáo dân bày tỏ chính mình. Vai trò của các tín hữu ngày nay là gì? Vai trò của tất cả tín hữu kitô là gì?
Vai trò của tất cả tín hữu kitô được khẳng định trong Tài liệu cuối cùng là vai trò chúng tôi muốn giao cho họ trong suốt tiến trình Thượng Hội đồng, đặc biệt từ giai đoạn đầu tiên ở giáo phận và giai đoạn lục địa là nơi họ tham gia rất nhiều. Chúng tôi không quên họ, chúng tôi không có Thượng Hội đồng Giám mục, chúng tôi có một Thượng Hội đồng nơi tất cả các tín hữu đều có thể hiện diện.
Năm 1994, Đức Gioan Phaolô II đã viết về thiên niên kỷ thứ ba sắp đến “Tertio millennio adveniente”. Ba mươi năm sau, năm 2024, có phải Đức Phanxicô đã đưa Giáo hội vào thiên niên kỷ này không?
Có, vì khởi đầu của thiên niên kỷ không nhất thiết phải bắt đầu vào năm 2000. Các sử gia cho chúng ta biết các chu kỳ không phù hợp với lịch. Nhưng đó là một cách thể hiện, chúng ta đã tiến lên và như tôi đã nói, điều khác này là không thể thay đổi được. Hiện nay có một cách sống trong Giáo hội công giáo, đó là sự quản lý của Giáo hội.
Cha sẽ nhớ gì về Thượng Hội đồng này?
Rất nhiều kỷ niệm đẹp, đặc biệt là những cuộc gặp với nhiều người, không phải cuộc gặp của những người giống nhau, đó là điều nên tránh. Tôi giữ lại một phương pháp: tìm ý Chúa, chứ không chỉ đơn giản tìm ý mình hay ước muốn của chính mình, cùng với người khác, chúng ta tìm ý Chúa.
Giuse Nguyễn Tùng Lâm dịch
Thượng Hội đồng: hạ cánh nhẹ nhàng?
Thượng Hội đồng về tính đồng nghị kết thúc với chuyển động… và tắc nghẽn
