Ở Rôma, chặng Đàng Thánh Giá khóc cho “chiến tranh thế giới thứ ba từng mảnh”
Chặng Đàng Thánh Giá ngày Thứ Sáu Tuần Thánh 7 tháng 4 tại Rôma, tập trung vào chứng từ của các nạn nhân chiến tranh, trong đó có hai người trẻ Nga và Ukraine. Một sáng kiến đã làm cho đại sứ Ukraine tại Tòa Thánh tức giận.
la-croix.com, Loup Besmond de Senneville, Rôma, 2023-04-08
Người tị nạn từ các quốc gia bị chiến tranh tàn phá vác thánh giá trong Chặng Đàng Thánh Giá truyền thống tại Đấu trường la-mã ở Rôma, ngày Thứ Sáu Tuần Thánh 7 tháng 4 năm 2023. BẢN TIN/AFP
Đấu trường la-mã đêm nay không có khách du lịch. Màn đêm buông xuống ở Rôma và hàng chục ngọn nến lung linh được đặt xung quanh nơi gần 2000 năm trước các trò chơi, đánh nhau và cả án tử hình được diễn ra ở đây. Đó là Chặng Đàng Thánh Giá ngày Thứ Sáu Tuần Thánh, các nhóm nhỏ thay phiên nhau vác thánh giá Chúa Kitô, Đấng chịu đóng đinh và chịu chết vào tối hôm nay.
Thứ Sáu Tuần Thánh: vì sao giữ bí mật chung quanh chặng Đàng Thánh Giá của Đức Phanxicô?
Xuyên suốt 14 chặng là để nhắc lại con đường đưa Chúa Kitô lên đồi Gôngôta, các nạn nhân của các cuộc xung đột đã được chọn để vác thánh giá. Ở Đấu trường la-mã và bên ngoài, hàng ngàn người tụ họp, tay cầm nến, họ nghe vang vọng chứng từ của những người đang phải chịu đựng chiến tranh và xung đột trên khắp thế giới. Qua Chặng Đàng này, Đức Phanxicô muốn nhấn mạnh đến “Chiến tranh thế giới thứ ba từng mảnh”.
“Lời hòa bình” cho thế giới đang trong chiến tranh
Trong “những lời hòa bình” từ khắp nơi trên thế giới, từ những người di cư, các nữ tu, những người trẻ hoặc các bà mẹ đã nói về thảm kịch chiến tranh. Đó là trường hợp của người phụ nữ đến từ Tây Á, bà khóc cho cái chết của con trai, của em họ và người hàng xóm trẻ (ba thiên thần,) dưới tay những kẻ khủng bố; trường hợp của những người di cư “bị đẩy vào xe tải, giấu trong thùng xe”, để chạy trốn “bom đạn, dao cắt, đói khát và đau đớn”, hay linh mục người Balkan bị bắt làm con tin và bị tra tấn trong bốn tháng.
Biết bao nạn nhân lên tiếng để làm cho tiếng kêu của chiến tranh vang lên, tiếng xào xạc khắp hành tinh, như những ‘chúa kitô’ đau khổ trên khắp thế giới. Một trong số họ, đến từ Đông Nam Á, cho biết “một chặng đàng thánh giá dường như dài vô tận”.
Nga và Ukraine bên nhau
Nhưng trong Chặng Đàng Thánh Giá về “chiến tranh thế giới thứ ba từng mảnh” thường bị Đức Phanxicô lên án, chính bài suy niệm được đọc trong chặng thứ mười đã thu hút sự chú ý đặc biệt, khi thánh giá được một thiếu niên quàng khăn màu cờ Ukraine vác. Một bản văn do hai thanh niên, một người Ukraine và một người Nga cùng nhau chuẩn bị để suy niệm về khoảnh khắc Chúa Giêsu bị đóng đinh trên thập giá, trong đó Chúa Giêsu bị lột sạch quần áo.
Đầu tiên là thanh niên đến từ Mariupol, giáp biển Azov, phía đông nam Ukraine. Anh nói trong văn bản do một diễn viên đọc: “Cha mẹ con đưa chúng con, em trai con và con đến Ý, nơi bà của chúng con đã làm việc ở đây hơn 20 năm. Sau khi chạy trốn khỏi Mariupol, người cha của con bị binh lính chặn lại ở biên giới. Chúng con tiếp tục đi xe buýt trong hai ngày. Khi chúng con đến Ý, con rất buồn. Con cảm thấy bị tước bỏ mọi thứ.”
Sau đó là một thanh niên từ Nga đọc: “Con là một cậu bé người Nga… nói ra điều này con gần như cảm thấy có lỗi. Nhưng con cũng không hiểu vì sao con lại cảm thấy có lỗi gấp đôi. Con bị tước đoạt hạnh phúc và những ước mơ tương lai.”
Chính suy niệm này đã làm cho Vatican phải giữ bí mật cho đến giờ cuối bản văn Chặng Đàng Thánh Giá 2023 này. Anh nói tiếp: “Đã hai năm rồi con không gặp bà của con và mẹ con khóc. Gia đình con nhận thư thông báo cái chết của anh cả con, con nhớ anh ngày sinh nhật thứ 18 của anh, tươi cười và rạng rỡ như ánh mặt trời. Ông của con và cha của con đã được gởi ra mặt trận. Mọi người nói với chúng con, chúng con nên tự hào, nhưng ở nhà thì có quá nhiều nỗi đau và nỗi buồn. Con đã viết lời cầu nguyện: ‘Lạy Chúa Giêsu, xin Chúa cho hòa bình ngự trị trên thế giới và tất cả chúng con là anh chị em của nhau.”
Quyết định để hai chứng từ của hai nạn nhân trong cùng cuộc chiến tranh, của các bên kẻ thù, đã không thiếu những lời trách móc, buộc tội giáo hoàng vì ngài muốn đưa Ukraine và Nga vào cùng một chương trình. Ngày thứ tư 5 tháng 4 trong buổi tiếp kiến chung hàng tuần, Đức Phanxicô xin giáo dân cầu nguyện cho các bà mẹ của các quân nhân Ukraine và Nga đã chết trong chiến tranh, ngài duy trì quan điểm này kể từ khi bắt đầu cuộc xung đột. Một nguồn tin cao cấp ở Vatican bảo vệ: “Chúng tôi chỉ nói đến các nạn nhân. Dù họ ở bên nào, thì cũng có các nạn nhân ở cả hai bên.”
Phản ứng của Ukraine
Vài phút trước khi chặng Đàng Thánh Giá bắt đầu, ông Andrii Yurash, đại sứ Ukraine tại Tòa Thánh viết câu tweet: “Cậu bé người Nga này nói về người anh trai bị giết, người cha và người ông bị mất tích nhưng anh quên một điều: người thân của anh đã đến Ukraine không chỉ để giết cha của những cậu bé Ukraine mà còn cả gia đình của họ chứ không phải ngược lại.”
Đức Phanxicô đã không đi Đàng Thánh Giá ở Đấu trường vì trong những ngày gần đây thời tiết Rôma trở lạnh, ngài ở Nhà Thánh Marta theo dõi và cầu nguyện, cho đến lúc này ngài đã chủ sự tất cả các nghi thức phụng vụ Tuần Thánh.
Đức Phanxicô không đến Đấu trường la-mã để đi Đàng Thánh Giá
Theo chương trình dự định, Đức Phanxicô sẽ chủ sự Đêm Vọng Phục Sinh và sẽ cử hành thánh lễ chúa nhật Phục Sinh ngày 9 tháng 4, sau đó ngài ban phép lành Urbi et Orbi, cho ‘thành phố và thế giới’ từ ban công nổi tiếng của Đền thờ Thánh Phêrô.
Giuse Nguyễn Tùng Lâm dịch
Đức Phanxicô thăm nhà tù dành cho trẻ vị thành niên Casal del Marmo ở phía tây bắc Rôma ngày Thứ Năm Tuần Thánh.
En vidéo, retour sur le chemin de croix au Colisée, hier soir à Rome. pic.twitter.com/SjuEngvqux
— Vatican News (@vaticannews_fr) April 8, 2023
