Đức Phanxicô vào bệnh viện: sức khỏe của các giáo hoàng được chăm sóc hàng ngày như thế nào
Ngày thứ tư 29 tháng 3, Tòa Thánh loan báo Đức Phanxicô vào bệnh viện, ngài đã có một đêm yên bình. Các giáo hoàng có phải là những bệnh nhân như các bệnh nhân khác không? Nhà báo Bernard Lecomte, tác giả quyển sách Tất cả bí mật của Vatican (Tous les secret du Vatican, nxb. Perrin, 2022) đặt vấn đề này vào một bối cảnh.
lavie.fr, Flore Pierson, 2023-03-30
Đức Phanxicô 29 tháng 3 năm 2023. ALESSIA GIULIANI/CATHOLIC Press
Tác giả Bernard Lecomte là chuyên gia về lịch sử Giáo hội và các sinh hoạt Vatican, ông là tác giả quyển sách Tất cả bí mật của Vatican và quyển Tiểu sử của Đức Gioan-Phaolô II. Ông giải thích với báo La Vie việc nhập viện gần đây của Đức Phanxicô là một phần trong lịch sử sức khỏe của các giáo hoàng, được chuyển từ quản lý bí mật và im lặng sang minh bạch hơn. Như thế các giáo hoàng có phải là những bệnh nhân như các bệnh nhân khác không?
Sức khỏe của Đức Phanxicô đã như thế nào sau 10 năm triều giáo hoàng của ngài?
Bernard Lecomte. Giống như hầu hết các giáo hoàng, ngài được bầu khi ngài 76 tuổi, ở tuổi này cơ thể bắt đầu gặp khó khăn là chuyện bình thường. Chỉ có Đức Karol Wojtyla là còn “trẻ” khi ngài là giáo hoàng ở tuổi 58. Một giáo hoàng từng trượt tuyết và cho xây hồ bơi ở nhà nghỉ hè Castelgandolfo… Nhưng đây là trường hợp ngoại lệ chứng minh quy luật.
Dù vậy khởi đầu triều giáo hoàng Phanxicô cũng đánh dấu bằng các vấn đề sức khỏe đặc biệt. Chắc chắn, điều còn lại khi chúng ta nhớ về triều giáo hoàng của ngài là chiếc xe lăn ngài đã phải dùng từ tháng 5 năm 2022. Ngài hẳn đã rất sợ chiếc xe này, nhưng ngài đảm nhận và chấp nhận cho thấy mình là người khuyết tật, vì chiếc xe này giúp ngài tiếp tục sứ mệnh. Và như thế là rất can đảm.
Giáo hoàng có bác sĩ riêng không?
Có, luôn luôn có. Thêm nữa bối cảnh về cái chết của Đức Gioan Phaolô I chứng tỏ tầm quan trọng của một bác sĩ riêng, vì có một kết hợp khá đặc biệt của các hoàn cảnh, không biết được ngày nào ngài chết. Mới được bầu lên 33 ngày thì bác sĩ của Đức Phaolô VI đã ra đi và bác sĩ mới chưa đến, ông đang nghỉ hè, chúng ta đừng quên lúc đó là tháng 8. Về phần bác sĩ riêng của Thượng phụ Venice, vị trí trước đây của ngài, thì ông không đi theo ngài đến mật nghị, vì ông nghĩ ngài sẽ không được bầu làm giáo hoàng. Sự vắng mặt của bác sĩ vào ngày ngài qua đời đã dẫn đến sự hoang mang to lớn trong thông tin và sau đó là sự hoảng loạn như chúng ta biết, tạo ra những giả thuyết điên rồ nhất, cả đến giả thuyết ngài bị ám sát.
Bác sĩ riêng này không sống ở Vatican nhưng ở Rôma gần đó. Giáo hoàng được khám bệnh rất thường xuyên, giống như theo dõi sức khỏe của một nguyên thủ quốc gia, đó là chuyện bình thường. Đặc biệt trong những lần đi nước ngoài, rất mệt mỏi.
Đức Phanxicô hiện đang ở bệnh viện Gemelli: tình trạng của bệnh viện này như thế nào?
Đó là một bệnh viện lớn ở Rôma, rất cổ điển, người dân cũng đến đây để được điều trị. Đây là nơi Đức Gioan Phaolô II được chở đến khi ngài bị ám sát năm 1981, và lần đầu tiên chúng ta thấy một giáo hoàng gần như chỉ mặc đồ ngủ trên giường bệnh. Ngài cũng đã tiếp nhiều người trong phòng và ban phép lành cho giáo dân từ cửa sổ bệnh viện. Ngài còn nói đùa, bây giờ chúng ta có thể gọi bệnh viện Gemelli là “Vatican III!”
Dĩ nhiên giáo hoàng được săn sóc cách biệt một chút, ngài có thư ký, có cận vệ chung quanh, phù hợp với địa vị của ngài.
Triều giáo hoàng Đức Gioan-Phaolô II được đánh dấu bằng bệnh tật của ngài, việc quản lý sức khỏe của các giáo hoàng đã được sửa đổi như thế nào?
Đúng hơn là sự minh bạch về sức khỏe của các giáo hoàng đã được sửa đổi. Tôi đã nói đến việc lần đầu tiên chúng ta nhìn một giáo hoàng trên giường bệnh, cũng là lần đầu tiên chúng ta thấy một cơn hấp hối rõ như vậy. Trước ngài, các giáo hoàng chết trong im lặng, giới truyền thông và giáo dân gần như không biết gì cho đến khi có thông báo về cái chết. Chúng ta nghĩ đến Đức Phaolô VI, ngài bị cô lập ở nhà nghỉ hè giáo hoàng Castelgandolfo. Phải công nhận thời gian hấp hối của Đức Gioan Phaolô II kéo dài nhiều năm, từ năm 2000 đến năm 2005, nhưng ngài đồng ý cho quay phim khi ngài ở trong tình trạng vô cùng yếu ớt, nói lắp, chảy nước dãi. Ở đây có một mong muốn minh bạch, nhưng cũng để chứng tỏ cho thấy ngài vẫn là một người cho đến cùng. Ngay cả những lúc cùng cực của cuối đời, trong bệnh tật, trong tình trạng gần như nằm liệt giường. Ngài đã đến Lộ Đức chỉ vài tháng trước khi qua đời! Ngài thực sự hiện thân của một cuộc sống đi đến cùng. Điều này đã bị chỉ trích nhưng đây không phải do ngây thơ: đây là một thông điệp.
Bây giờ Vatican không còn lựa chọn nào khác ngoài tính minh bạch: một giáo hoàng đến bệnh viện thì có khả năng một trên hai, có một y tá sẽ chụp hình ngài ở hành lang và đăng trên mạng xã hội. Điều này không có nghĩa là sẽ dễ thực hiện và Vatican quản lý tốt: chúng ta là nhân chứng cho những vụng về trong giao tiếp của Vatican cho đến những ngày cuối cùng này.
Giuse Nguyễn Tùng Lâm dịch
Đức Phanxicô rời bệnh viện Gemelli. Vòng ôm với cha mẹ của em bé Angelica vừa qua đời đêm hôm qua
