Những hạn chế áp đặt trong việc cử hành thánh lễ tại Đền thờ thánh Phêrô
Kể từ thứ hai, 22 tháng 3, các linh mục sẽ không còn có thể cử hành thánh lễ riêng mỗi sáng tại Đền thờ thánh Phêrô ở Vatican. Họ được đề nghị cử hành thánh lễ đồng tế hoặc thánh lễ có sự hiện diện của giáo dân ở các nhà nguyện trong các hầm mộ ở Vatican.
la-croix.com, Xavier Le Normand, 2021-03-17
Giáo dân dự thánh lễ Đức Phanxicô cử hành nhân ngày lễ Đức Mẹ Guadalupe ở Đền thờ thánh Phêrô ngày 12 tháng 12 năm 2020. REMO CASILLI / AFP
Trước khi mở cửa cho khách du lịch, mỗi buổi sáng Đền thờ thánh Phêrô là cảnh dập dìu lạ thường: thường được đi cùng với một hoặc hai người giúp lễ, các linh mục đi đi lại lại đến phòng thánh để cử hành thánh lễ tại một trong nhiều bàn thờ của Đền thờ, hoặc ở tầng chính, hoặc ở tầng thấp hơn, trong các hầm mộ của Vatican. Để cử hành ở nhà thờ lớn nhất thế giới, không cần một đặc quyền nào: bất kỳ linh mục nào cũng có thể yêu cầu và sẽ được chỉ định một bàn thờ. Giáo dân có thể dự thánh lễ buổi sáng này.
Nhưng khả năng cử hành thánh lễ của nhiều linh mục, người la-mã hoặc khách đến thành phố vĩnh cửu, đều có thể sẽ không còn trong những ngày sắp tới. Trong bức thư đề ngày thứ sáu 12 tháng 3 và ký tên tắt của giám mục Edgar Peña Parra, thư ký dưới quyền Quốc vụ khanh đã đưa ra những giới hạn nghiêm ngặt với các thánh lễ này, và có hiệu lực bắt đầu thứ hai 22 tháng 3.
Thánh lễ cá nhân bị hủy bỏ
Bản thông báo viết: “Để các thánh lễ tại Đền thờ thánh Phêrô được diễn ra trong bầu khí trang nghiêm và xứng đáng nghi thức phụng vụ, các thánh lễ cá nhân sẽ bị bỏ”. Thay vì cử hành thánh lễ tại bàn thờ của mình, các linh mục được mời đồng tế tại một trong bốn thánh lễ có từ 7 giờ sáng đến 9 giờ sáng. Đây là những thánh lễ có nghi thức phụng vụ với người đọc sách và ca đoàn.
Tuy nhiên, khả năng cử hành thánh lễ đặc biệt không hoàn toàn bị loại bỏ, vì các linh mục đi cùng với các tín hữu sẽ có thể làm lễ riêng, nhưng chỉ trong các hầm mộ của Vatican. Một điều lệ trong thông báo cử hành theo hình thức bất thường của nghi thức la-mã: không quá bốn lễ mỗi ngày, tại bàn thờ duy nhất của nhà nguyện Clementine trong các hầm mô của Vatican và được các linh mục “đã được phép” cử hành.
Thánh Phêrô, “ngôi nhà thiêng liêng của người công giáo”
Bản thông báo do đó có tác dụng kép. Trước hết là việc chấm dứt thánh lễ không có giáo dân tham dự trong đền thờ. Như giáo luật đã quy định rõ, trên thực tế các thánh lễ này chỉ được cử hành “vì một lý do chính đáng và hợp lý”. Vì thế thông báo đảm bảo tiêu chuẩn này phải được tôn trọng trong chính đền thờ của giáo hoàng.
Mặt khác, thánh lễ sẽ có giáo dân tham dự với người đọc sách đã được đào tạo và có ca đoàn. Dù thông báo không đề cập một cách rõ ràng, nhưng những hướng dẫn này nhấn mạnh đến tầm quan trọng của giáo dân trong thánh lễ, theo Công đồng Vatican II sự tham dự của họ phải “tích cực”, một chủ đề thân thiết của Đức Phanxicô.
Thật bất ngờ, các hạn chế này đã tạo một số phê bình, trước hết là từ hồng y người Mỹ Raymond Burke, thuộc Dòng Malta, ngài viết trên trang cardinalburke.com: “Cả hình thức và nội dung của thông báo gợi lên quan tâm sâu sắc nhất của tín hữu và nhất là của các linh mục”, Đền thờ thánh Phêrô là “ngôi nhà thiêng liêng của người công giáo.” Theo ngài, những hạn chế này trở nên khó hiểu vì các thánh lễ được cử hành tại đây “chưa bao giờ thiếu tôn kính, xứng đáng với bí tích của các bí tích.”
Im lặng của các phương tiện truyền thông chính thức
Ngoài những hệ quả của nó, tài liệu còn gây ngạc nhiên về hình thức: thông thường, Phủ Quốc Vụ Khanh không đảm trách việc tổ chức các nghi lễ ở Đền thờ thánh Phêrô. Nhiệm vụ này là của hồng y giám quản Đền thờ, một chức vụ mà Đức Phanxicô vừa bổ nhiệm tân hồng y Phanxicô Mauro Gambetti, vào trách vụ, ngài vừa được phong hồng y trong công nghị tháng 11 năm ngoái. Theo các nguồn tin của báo La Croix, tân hồng y người Ý vừa tới Vatican để nhận chức vụ mới.
Về mặt nội bộ, vụ này đặt câu hỏi cho các cộng tác viên của Tòa thánh và một số người trong số họ nhấn mạnh, họ chưa từng thấy một tài liệu tương tự nào được Phủ Quốc Vụ Khanh ban hành. Dù có các câu hỏi này, một phần do hình thức thông báo đột ngột, Vatican dường như không quyết tâm thông báo về vụ này. Thật vậy, mặc dù nó có khả năng liên quan đến các linh mục từ khắp nơi trên thế giới về hành hương Rôma, nhưng thông tin này – ít nhất là vào lúc này – đã bị các phương tiện truyền thông chính thức không nhắc đến.
Giuse Nguyễn Tùng Lâm dịch
