Nữ tu Nathalie Becquart, phụ nữ số hai của Thượng hội đồng Giám mục
lavie.fr, Marie-Lucile Kubacki, Rôma, 2021-02-07
Vì sao việc bổ nhiệm này lại quan trọng? Vatican thông báo bổ nhiệm hai phó thư ký cho Thượng hội đồng Giám mục, trong đó có nữ tu Nathalie Becquart người Pháp. Đây là lần đầu tiên một phụ nữ giữ một vị trí quan trọng như vậy… lại có thể được quyền bỏ phiếu tại thượng hội đồng.
Việc bổ nhiệm nữ tu Nathalie Becquart, dòng Xaviê vào chức vụ phó thư ký (“nhân vật số hai”) của Thượng Hội đồng Giám mục, được Vatican công bố ngày 6 tháng 2, là một sự việc đáng chú ý vì một số lý do. Không phải vì đây là lần đầu tiên một phụ nữ đảm nhận chức vụ này, mà – như là hệ quả tốt đẹp – đây cũng là lần đầu tiên một phụ nữ có thể bỏ phiếu tại một thượng hội đồng giám mục.
Vấn đề trở nên đặc biệt tế nhị trong các thượng hội đồng gần đây, năm 2018 vấn đề được… một người đàn ông nêu ra, sư huynh Hervé Jeanson, viện trưởng dòng Huynh đệ Chúa Giêsu. Sư huynh, không chịu chức, được Đức Phanxicô bổ nhiệm là thành viên đầy đủ tư cách (và vì thế được quyền bỏ phiếu), sư huynh bày tỏ sự khó chịu của mình trong cuộc họp báo bên lề Thượng hội đồng về Gia đình tại Vatican. Và cái bóng này không ngừng lượn lờ trong các thượng hội đồng sau, thượng hội đồng của giới trẻ và sau đó là về vùng Amazon.
Lĩnh vực hoạt động đặc quyền của giáo hoàng
Sau khi công bố tự sắc thể chế hóa chức đọc sách và chức giúp lễ – liên quan đến vị trí của phụ nữ trong phụng vụ -, một rào cản mang tính biểu tượng mà Đức Phanxicô vừa dỡ bỏ: rào cản của phụ nữ trong một thể chế như thể chế Thượng hội đồng Giám mục. Tất nhiên, đây là một bước tiến khiêm tốn về mặt cải cách cấu trúc, nhưng đừng đánh giá thấp bước tiến này về mặt biểu hiện, ý thức và vô thức.
Lãnh vực này là một trong những lãnh vực hành động đặc quyền của giáo hoàng, trong cuộc chiến chống lại cái mà mà Đức Phanxicô gọi là “sự cứng nhắc” về tâm lý hoặc thiêng liêng, và trên đó ngài đang dần dần đặt nền móng. Và điều này, đặc biệt qua việc bổ nhiệm phụ nữ vào các vị trí trách nhiệm, cố vấn và quyết định, hoặc bằng cách cho phép tham dự vào các nghi thức phụng vụ không đòi hỏi phải được truyền chức linh mục, với các mục đích liên hệ, ngắt kết nối càng nhiều càng tốt giữa chức tư tế và quyền lực, để đi song song với chức vụ cao quý của mình với ơn gọi rửa tội.
Trong cuộc phỏng vấn với Vatican News, phương tiện truyền thông chính thức của Vatican, hồng y Mario Grech, Tổng thư ký (“nhân vật số một”) của Thượng Hội đồng Giám mục đã đón nhận tin vui này. Ngài nhắc lại, trong các lần họp trước, nhiều nghị phụ trong Thượng hội đồng đã nhấn mạnh “sự cần thiết của toàn thể Giáo hội phải suy tư về vị trí và vai trò của phụ nữ trong Giáo hội”, và chính Đức Phanxicô đã nhấn mạnh “tầm quan trọng trong việc phụ nữ phải tham gia trong tiến trình phân định và đưa ra quyết định trong Giáo hội.” Hồng y nói thêm: “Với việc đề cử của sơ Nathalie Becquart và khả năng sơ được bỏ phiếu, một cánh cửa đã được mở ra; chúng ta sẽ xem những biện pháp nào có thể được thực hiện trong tương lai.”
Và xác định rõ: “Các bổ nhiệm này nhấn mạnh đến tầm quan trọng đường đi của một Giáo hội đồng nghị được đồng hành bởi một số người hoạt động theo nhóm: cơ cấu và cách thức làm việc của Ban Thư Ký phải mang tính đồng nghị! Làm việc theo nhóm sẽ làm cho giáo dân tham gia nhiều hơn trong các công việc có trách nhiệm.”
Đối thoại với thế giới và với giới trẻ
Một cách cụ thể, sơ Nathalie Becquart sẽ làm việc với nhân vật thứ hai khác, Linh mục Luis Marín, người Tây Ban Nha, dòng Thánh Âugutinô, chuyên gia về Công đồng Vatican II và với hồng y Grech, nhân vật số 1 của Thượng hội đồng Giám mục. Trả lời trên Vatican News, sơ cho biết, là phụ nữ đầu tiên là thêm tinh thần trách nhiệm, là thêm đòi hỏi thiêng liêng”, sơ nhấn mạnh đến tinh thần làm việc nhóm và tính bổ sung: “Tôi thực sự thích làm việc trong một nhóm đa dạng, tôi luôn làm việc như vậy trong các kinh nghiệm khác của tôi; và theo tôi, thách thức là: cộng tác với nhau trong Giáo hội, nam nữ, linh mục, giám mục, giáo dân, tu sĩ nam nữ, trong sự đa dạng của ơn gọi.”
Lựa chọn của sơ Nathalie Becquart là lựa chọn của “người biết suy nghĩ”, của nhà truyền giáo nhiệt tình – gần đây sơ đã đóng góp cho quyển sách Bây giờ là thời điểm thuận lợi. Năm quan điểm của phụ nữ về khủng hoảng (C’est maintenant le temps favorable. Cinq regards de femmes sur la crise nxb. Emmanuel, 2020) – rất ý thức về những thách thức của việc đối thoại với thế giới đương đại và những mong chờ của giới trẻ. Giống như giáo hoàng, “nữ tu Nathalie” lớn lên trong một gia đình được đánh dấu bởi tinh thần kitô giáo hơn là xã hội, sơ nhắc đến bà của mình là một trong số những người đã truyền cảm hứng cho sơ. Bà ngoại Françoise, người bà đứng đầu một gia đình có 20 cháu, sớm góa bụa và xả thân phục vụ giáo xứ, bà không ngần ngại chào đón “thuyền nhân” trong những năm 1980 – sơ đã kể trong quyển sách Nữ tu ư? Cuộc sống này thật đáng giá (Religieuse? Cette vie en vaut la peine, nxb. Salvator, 2018). Khi còn nhỏ, rồi đến tuổi vị thành niên, sơ vào hướng đạo và Thiếu nhi Thánh Thể, sơ dạy một năm ở trường trung học Beirut ở Lebanon, trước khi vào dòng Xaviê khi về lại Paris. Tốt nghiệp Cao đẳng Thương mại, HEC, xơ học xã hội học ở Trường Cao đẳng Xã hội học, EHESS, triết học tại Trung tâm Sèvres và gần đây là giáo hội học tại Trường Thần học và Sứ vụ ở Boston, nước Mỹ.
Đây không phải là lần đầu tiên sơ ở địa vị tiên phong. Sơ là phụ nữ thứ nhì của dịch vụ quốc gia tại Hội đồng Giám mục Pháp, cơ quan Quốc gia về Phúc âm hóa cho Giới trẻ và Ơn gọi từ năm 2012 đến năm 2018.
Vì thế việc Vatican bổ nhiệm sơ vào chức vụ là một dấu chỉ quan trọng, rất khích lệ trong bối cảnh một thượng hội đồng được mong chờ từ lâu về tính đồng nghị năm 2022. Và một số người bắt đầu hy vọng việc bổ nhiệm này sớm có các bổ nhiệm khác tiếp theo.
Marta An Nguyễn dịch
Bài đọc thêm: Sơ Becquart: “Dấu hiệu của Giáo hội tin tưởng ở phụ nữ”
Sơ Nathalie Becquart, phụ nữ đầu tiên có thể bỏ phiếu tại Thượng hội đồng Giám mục
