Bên trong bộ não của trẻ vị thành niên
rcf.fr, Bénédicte Draillard, 2020-07-14
Từ 12 đến 17 tuổi, 80% não bộ các em được thay đổi
Nhà tâm lý trị liệu Isabelle Filliozat dựa trên các kết quả của ngành khoa học thần kinh để giải thích hành vi của các em tuổi vị thành niên.
Cái gì xảy ra trong đầu của một em tuổi vị thành niên?
Nó giống như một công trường xây dựng lớn. Trong quyển sách “Chúng ta không còn hiểu nhau nữa”, bà Isabelle Filliozat dựa trên các kết quả của ngành khoa học thần kinh để giải thích hành vi của các em tuổi vị thành niên. Khi chúng ta nói tuổi thiếu niên là nói nhiều đến kích thích tố, và trong độ tuổi từ 12 đến 17 tuổi, 80% não bộ thay đổi. Điều này giải thích…
… vì sao các em tuổi vị thành niên khó khăn để dự đoán và để làm trước
Trong quá trình tuổi niên thiếu, khoa học thần kinh cho biết, khu vực trước trán là nơi cuối cùng bị myêlin hóa. Tuy nhiên, chính xác là khu vực của bộ não giúp chúng ta có thể dự đoán, đo lường được rủi ro, ý thức được cảm xúc của người khác, đọc cảm xúc của người khác trên khuôn mặt họ. Bà Filliozat thấy ở đây một lời giải thích, “tất cả những gì các trẻ vị thành niên bị chê trách là các em không biết làm”.
… tại sao thanh thiếu niên khó khăn khi kiềm chế bản thân
Vùng trước trán cũng là vùng ức chế, vùng làm chậm các xung năng. Các nghiên cứu cho thấy, người lớn và ngay cả trẻ em 12 tuổi cũng có khả năng kiềm chế hành vi của mình tốt hơn so với các em tuổi vị thành niên.
… vì sao thanh thiếu niên nói “không suy nghĩ”
Trẻ vị thành niên đang độ phát triển các vùng của bộ não, các vùng phối hợp các ý tưởng. “Điều quan trọng là không nên lấy làm điều khi các em nói các lời vượt quá tư tưởng của các em.”
… tại sao các em vị thành niên vụng về
Trong hai năm, các em cao thêm từ 14 đến 24 cm. Và đôi chân của các em nhổ giò đầu tiên… Bà Isabelle Filliozat giải thích, “đó là thời gian cơ thể thoát khỏi vòng tay chúng ta một chút”. Định hình của cơ thể, hình ảnh mà bộ não có về cơ thể chưa được điều chỉnh tinh tế ở giai đoạn này.
Làm cha mẹ là cả một cuộc phiêu lưu … và tuổi thiếu niên là giai đoạn chuyển tiếp cả cho trẻ em và cả cho cha mẹ. Và nếu đây cũng là hành vi của cha mẹ thì sao? Chẳng hạn về khả năng thích ứng với căng thẳng của mình?
“Chúng ta nghĩ trẻ vị thành niên không còn cần chúng ta, chúng ta không còn quyền bảo vệ nó”
Tuổi vị thành niên, cũng là một đoạn đường của cha mẹ!
Bà Isabelle Filliozat thừa nhận, “ở tuổi vị thành niên, tất cả mọi thứ đều có thể xảy ra với cha mẹ.” Chúng ta tất cả đều có ít nhiều kinh nghiệm xáo trộn của tuổi này. Tất cả điều này bật lên với tuổi thiếu niên của con cái chúng ta. Và cách cha mẹ cư xử với chúng ta chắc chắn sẽ ảnh hưởng trên cách chúng ta phản ứng với con cái mình.
Các tổn thương của tuổi thơ ấu trồi lên
Thường thường tuổi thiếu niên là giai đoạn để đứa trẻ diễn tả các tổn thương tuổi thơ ấu của chúng. Nhưng với các bậc cha mẹ cũng vậy, bà Isabelle Filliozat nói: “Khi con chúng ta ở tuổi thiếu niên, đây là lúc chúng ta phải làm việc lại, để trở lại với chính tuổi vị thành niên của mình và đặt câu hỏi về việc chúng ta đang ở đâu trong chính mối quan hệ của chúng ta với cha mẹ”.
Trẻ ở tuổi vị thành niên, chúng ta nghĩ chúng không còn cần đến chúng ta
“Một trẻ vị thành niên là một thiếu niên sắp ra đi”. Đứa bé chúng ta vừa bồng trên tay, chúng ta thấy nó lớn quá nhanh. Và vì thế nó thoát khỏi vòng tay chúng ta. “Chúng ta nghĩ trẻ vị thành niên không còn cần chúng ta, chúng ta không còn quyền bảo vệ nó”. Một sự mất kiểm soát “chắc chắn” sẽ tạo căng thẳng cho cha mẹ. Một số cha mẹ có xu hướng ngày càng lo lắng hơn, một số khác lại nghiêm khắc hơn.
Giuse Nguyễn Tùng Lâm dịch
