Nhà báo Caroline Pigozzi trong nội thành Vatican
parismatch.com, Marc Sich, 2012-12-04
Bà Caroline Pigozzi Trên chuyến bay với Đức Phanxicô
Tháng 12 năm 2012, đồng nghiệp của chúng tôi, chuyên gia về Vatican, xuất bản quyển sách “Vatican không kín đáo”, một cuộc lặn sâu trong các hang cùng ngõ hẻm của Vatican. Khi đó nhà báo Caroline Pigozzi đã giải thích rõ, có một khả năng Đức Bênêđictô XVI sẽ từ nhiệm.
Phỏng vấn của nhà báo Marc Sich – Paris Match
Nếu có một tai biến nào cuốn trôi Vatican với các tài liệu, hình ảnh thì bà có thể tái tạo lại y như cũ và để vật nào vào chỗ cũ vật đó. Bà biết hết. Từ da con hoẵng, vật liệu dùng làm giày cho giáo hoàng đến các mờ ám tài chánh. Các vụ bê bối ấu dâm đến bánh điểm tâm của giáo hoàng. Bà thực hiện các cuộc điều tra này trong “cung thánh” từ mười sáu năm nay với một độ tỉ mỉ hiếm có, chính xác, vì quỷ tha ma bắt trong từng chi tiết. Với con dao sắc bén, đồng nghiệp của chúng tôi, phóng viên tài ba của Paris Match, đã mổ xẻ cái vỏ bí mật, phẫu tích trung tâm thần kinh của Thiên Chúa giáo và giải mã nhân cách của các vị chức sắc cao nhất mà một ngày nào đó có thể ở trên ngai thánh Phêrô. Bà đưa ra ánh sáng các tập tục, các nghi thức, các chứng loạn thần kinh và tầm cao cả của vương quốc nhỏ nhất thế giới này.
Paris Match. Bà có cảm thấy khó chịu khi quyển sách của bà được đọc như quyển sách thuộc loại côn trùng học của Vatican?
Caroline Pigozzi.Tôi còn tự hào nữa chứ. Đâu có phải dễ cho một phụ nữ len lỏi giữa các linh mục. Tôi cũng không phải là nhà thần học. Tôi bù vào thiếu sót này bằng óc hiếu kỳ. Và tôi cho rằng, ở Rôma cũng như ở bất cứ cơ quan Nhà nước nào đều cũng có các nạn nhân do bản chất của chính họ. Đó là những người rất trí thức, thông minh, xuất sắc. Nhưng họ cũng rất vui tính và khoái ăn. Nhân cách của họ, tâm lý của họ và từ vựng họ dùng cũng quan trọng như các cuộc tranh luận.
Có một chương, bà cho chúng tôi thấy cuộc sống hàng ngày của giáo hoàng, sáng sớm từ khi thức dậy đến khi đi ngủ.
Cái gì tôi cũng thích biết. Trước tôi, chưa ai đi hỏi hai mươi nhà cung cấp đồ đạc chính thức cho Giáo hoàng.
Cũng chưa ai thảo luận với người có trách nhiệm các cuộc công du, với người phi công.
Nhờ họ, tôi ráp lại được những giây phút thân mật. Tôi tìm cách kể chuyện chứ không viết luận đề.
“Thận trọng là luật. Tất cả phải giải mã.”
Điều đó cũng không đủ để vén tất cả bí mật của Vatican như bà đã làm. Bà có những người thông tin ở gần Chúa nhất phải không?
Tôi tự tách xa kiểu làm báo chính trị để không bị va đụng vào rào chắn của người đối diện. Các hồng y cũng không! Họ rất dè chừng, không ai quyết định giùm họ cái gì nên nói, cái gì không. Vatican là một vũ trụ của những luật lệ và quy tắc, nơi người ta không sợ gì hết nếu không tạo ra “tiền lệ.” Dù sao, khi mình được họ tin tưởng, thì họ sẽ nói chuyện thoải mái không tưởng tượng được.
Nếu bà phải định nghĩa Vatican trong ba câu?
Trước hết là đẹp một cách lạ thường! Sau đó, nội cung cũng rất lạ thường! Và cuối cùng là một nơi cô đơn làm mình hốt hoảng.
Cô đơn? Ở Rôma sao?
Các hồng y rất ít biết nhau vì họ ít gặp nhau. Không phải tất cả đều có tham vọng, họ ít có phương tiện gặp nhau hơn mình nghĩ, họ để gia đình, bạn bè qua một bên. Họ cống hiến trọn vẹn cho sứ vụ. Dần dần, người thân xa họ.
Các nhân vật nào gây cho bà nhiều ấn tượng nhất?
Hồng y Angelo Scola, Tổng Giám mục giáo phận Milan, về trí thông minh, về uy tín tự nhiên, về nhạy bén chính trị của ngài. Hồng y Dòng Tên Roberto Tucci, từ đạo tin lành trở lại công giáo năm 16 tuổi, về đặc sủng riêng của ngài, về học thức uyên bác và óc hài hước kiểu Anh của ngài. Và hồng y quá cố Carlo Maria Martini, về lòng tốt, lối sống khắc khổ, lòng thanh thản và tính nghiêm nghị của ngài.
Bà có trích lời của ngài: “Văn hóa của chúng ta đã già nua, bộ máy quan lại của chúng ta vẫn tiếp tục khuếch đại…” Bà có cùng nhận định như vậy với ngài không?
Đúng là ngài có tầm nhìn cao, nhưng nhận định của ngài chỉ đúng với Âu châu. Còn ở Phi châu, Á châu, Châu Mỹ La Tinh thì lại khác, Giáo Hội ở đó sống động hơn. Ở đây thì thay đổi theo thời đại số. Đức Bênêđictô XVI còn dùng Twitter! Ở tuổi ngài mà ngài còn dùng Twitter thì thật phi thường!
Đôi khi bà mô tả Vatican rất buồn cười, Vatican cũng bị chấn động vì các vụ bê bối, bị rối loạn vì cuộc chiến kế vị.
Đức Bênêđictô XVI cũng bị tấn công bởi những vấn đề trầm trọng như vấn đề ấu dâm. Nhưng cũng phải chấp nhận, ngài là vị nguyên thủ quốc gia duy nhất có một bệnh viện nhỏ bên cạnh phòng của ngài. Ngài rất đau lòng vì bị nhân viên nội gia Paolo Gabriele phản bội mà tôi có viết về các diễn biến này. Đức giáo hoàng còn nói về cái chết của mình. Trong vòng một năm, ngài phong 28 vị hồng y. Ngài làm cho người ta nghĩ ngài chuẩn bị cho tương lai. Do đó những người có tham vọng khuấy lên.
Bà Caroline Pigozzi và Đức Bênêđictô XVI
Đâu là khó khăn chính khi viết quyển sách này?
Thế giới của những người trong Giáo hội còn khó bao dung hơn thế giới của các chính trị gia. Chỉ cần một nửa ngày là có thể tiêu tan một số phận xây dựng cả một đời. Thận trọng là luật vàng. Phải học để giải mã tất cả. Ở Vatican, người ta luôn đan áo bên trái.
Marta An Nguyễn dịch
Bài đọc thêm: Đức Phanxicô, các lời tâm sự thân mật
Trong đầu của Đức Phanxicô: Các suy nghĩ của Vatican
“Những lời của Đức Phanxicô có thể là điểm chuẩn sau thời gian cách ly”
“Vatican không kín đáo”, (Le Vatican indiscret, Caroline Pigozzi, nhà xuất bản Plon)
