Chương 1: Bệnh kiêu ngạo (1/6)
Từ kiêu ngạo đến khiêm nhường. Từ thông minh đến kênh kiệu
Trích sách Bảy căn bệnh thiêng liêng, Sept maladies spirituelles, Sơ Catherine Aubin.
Trước cửa nhà Cha, Cha của lòng thương xót, con đây, con gõ cửa.
- “Adong, ngươi ở đâu?” (St 3, 9)
Nhận biết mình trong các điểm kiêu ngạo của mình.
Tái sinh nhờ lòng khiêm nhường.
Khiêm tốn: Một cuộc hẹn với Chúa
Theo các Giáo phụ Cassien và Évagre le Pontique, danh sách các bệnh thiêng liêng bắt đầu bằng bệnh tham lam, có nghĩa là liên quan đến thức ăn thức uống. Ở điểm này các Giáo phụ theo chỉ dạy của câu chuyện trong sách Sáng Thế, bà E-và ăn trái cấm (St 3, 6).
Trong giáo huấn của Thánh Đa Minh, lời cầu nguyện bắt đầu ở cơ thể, nghiêng mình xuống nói lên sự khiêm tốn của quả tim. Dựa trên truyền thống này, chúng ta khai phá các bệnh thiêng liêng qua phương thuốc chính là khiêm nhường để chữa bệnh kiêu ngạo. Nghiêng mình, cúi đầu, vì đời sống thiêng liêng dùng cơ thể để thể hiện. Lòng khiêm nhường là ơn phi thường của tâm hồn, chỉ những người đã kinh qua kinh nghiệm mới biết được. Đó là một phong phú khó tả, một ơn chỉ có thể đến từ Chúa. Chỉ có niềm vui, lòng biết ơn, đức bác ái và lòng khiêm tốn là cánh cửa vào để săn sóc các bệnh thiêng liêng; các đức tính này ở trong Chúa Kitô. Lòng khiêm tốn là điểm chung của Chúa và của con người: nó “đồng bản chất” và chúng ta có điểm chung với tất cả những ai sống trên quả đất, được hình thành bởi đất và rồi sẽ trở về với đất. Đó là nguyên tắc của đời sống thiêng liêng, ngược với kiêu ngạo, nguyên tắc của một tồn tại chết chóc.
Đây là “cửa” con người phải đi qua để trở lại hình ảnh và trở nên giống Chúa, vì với tính kiêu ngạo sẽ làm chúng ta xa Chúa mãi mãi. Khiêm nhường là “chìa khóa” để nói chuyện với Chúa, đặt mình đúng chỗ trước mặt Chúa. Ở trong tinh thần khiêm nhường, con người ở đúng sự thật của mình, có nghĩa là tạo vật chờ Đấng Tạo Dựng mình. Người khiêm nhường ở trong tình trạng tiếp nhận và đón nhận ơn: với đức tin, họ dính mật thiết với sự hiện diện ẩn giấu và mạc khải của Chúa.
Bắt đầu bằng phương thuốc khiêm nhường là nói với Chúa, Chúa là đầu tiên, là tiên khởi, là bắt đầu mọi sự. Chính Chúa là khiêm nhường. Vì thương yêu, Ngài hạ mình khiêm nhường. Khiêm nhường không những chỉ mở ra với Chúa mà còn mặc vào mình Chúa Kitô, Chúa của khiêm nhường. Một cách nào đó, khiêm nhường là ngôn ngữ của Chúa Ba Ngôi. Người kiêu ngạo nói: “Tôi, tôi, tôi!”; Thiên Chúa nói: “Con, con, con!”
Đi xuống với bùn lầy của mình, vùng bùn, vùng đầm lầy của mình
Tôi phải trở nên nhỏ bé và khiêm tốn, tôi từ bỏ là người thống trị, có nghĩa là người biết hết, người nói cho mọi người cái gì họ phải làm (Jean Vanier (1928-2019).
Jean Vanier nói: “Cám dỗ lớn nhất của con người là bị quyến rũ bởi quyền lực, từ chối giao tiếp với sự mong manh và nhỏ bé của mình.” Giống như cái gì sạch nhất, tinh khiết nhất lại nảy sinh từ những gì bị ung thối – rượu từ men, thuốc trụ sinh pénicilline từ hoại thư, đất mùn từ phân, từ lá khô-, thì con đường đến quả tim, đến các ngăn cách nội tâm chúng ta được thực hiện khi chúng ta tiếp nhận, hiệp thông với những gì chúng ta vứt bỏ, những gì làm cho chúng ta sợ. Chấp nhận thật sự của một người là cách duy nhất để tiếp cận với linh đạo kitô và sự cân bằng cảm xúc. Tất cả tâm lý gia cũng như các vị hướng dẫn thiêng liêng đích thực đều nói tất cả bệnh tâm hồn và tinh thần đều bao gồm một sự ruồng bỏ hoặc coi thường thực tế con người. Nền tảng của khiêm nhường trước hết là chấp nhận thực tế.
Đi lên và đi xuống, một cái thang để có đời sống khiêm nhường
Đức tính khiêm nhường làm đi lên… (Thánh Bênêđictô)
Theo Thánh Bênêđictô, có 12 mức độ khiêm nhường, như các bậc thang. Trong luật của ngài, chúng ta có thể đọc:
Thưa anh em, Sách Thánh nói với chúng ta: “ ‘Ai nâng mình lên sẽ bị hạ xuống, ai hạ mình xuống sẽ được nâng lên.’ Khi nói như vậy, Sách Thánh cho chúng ta thấy, mọi sự nâng lên là một loại kiêu ngạo. Nhà tiên tri cảnh báo: ‘Lạy Chúa, trái tim con không nâng cao và đôi mắt con không nâng cao. Con không đi trên các bước đi cao cả, cũng không trong các điều kỳ diệu ở trên con.’ Nhưng điều gì sẽ xảy ra nếu các cảm xúc của tôi không khiêm tốn, nếu tôi tôn cao tâm hồn mình? Như đứa bé cai sữa mẹ, Chúa đối xử với tâm hồn cũng như vậy. Vì thế, xin anh em nếu chúng ta muốn đến đỉnh cảo tối thượng của đức khiêm tốn, và nếu chúng ta muốn đi nhanh lên đỉnh cao thiên đàng này, chúng ta thăng tiến bằng đức khiêm nhường trong đời sống hiện tại, thì chúng ta phải đi lên bằng hành động của mình, dựng lên cái thang trong giấc mộng của ông Giacóp, trên đó chúng ta thấy thiên thần đi lên đi xuống. Theo chúng tôi, việc đi lên đi xuống này chắc chắn không có ý nghĩa nào, chỉ là đi lên để rồi đi xuống và khiêm tốn làm đi lên. Còn chiếc thang được dựng lên, là đời sống chúng ta dưới trần thế. Khi trái tim chúng ta khiêm tốn thì Chúa nâng lên đến trời”.
Marta An Nguyễn dịch
(Còn tiếp)
Xin đọc thêm: Dẫn nhập sách Bảy căn bệnh thiêng liêng (1/2)
Dẫn nhập sách Bảy căn bệnh thiêng liêng (2/2)
