Đức Giáo hoàng đơn giản hóa guồng máy Vatican
Trụ sở của Chính phủ trong Vườn Vatican | © Jean-Pol Grandmont/Wikimedia Commons/CC BY 3.0
cath.ch, 2018-12-06
Sự “hợp lý hóa và đơn giản hóa” của guồng máy Quốc gia Vatican là trọng tâm của một luật mới được Đức Phanxicô chấp thuận qua tự sắc được Tòa Thánh công bố ngày 6 tháng 12 năm 2018.
Trong phần giới thiệu tự sắc của mình, Đức Phanxicô giải thích ngay từ đầu giáo triều, ngài thấy cần thiết phải “tái tổ chức toàn bộ” chức năng của guồng máy Quốc gia Vatican. Vatican phải “thích nghi hơn” với các đòi hỏi hiện nay vì thế hồng y Giuseppe Bertello được giao nhiệm vụ giám sát việc triển khai luật mới này.
Theo ngài, luật mới này được phát triển theo các nguyên tắc “hợp lý hóa, điều chỉnh chi phí và đơn giản hóa” và theo các nguyên tắc của “chức năng, minh bạch, tiêu chuẩn nhất quán và linh hoạt tổ chức”. Nhưng vẫn tôn trọng tinh thần “phục vụ Giáo hội” của Quốc gia Vatican, bảo đảm “tính độc lập tuyệt đối và hữu hình” của Tòa Thánh.
Như đã nêu lên, một lưu ý giải thích tính cách đơn giản hóa của cấu trúc chính phủ: các ban điều hành sẽ từ 9 xuống còn 7, các văn phòng trung ương chỉ còn hai – thay vì năm như trước. Cũng vậy, luật mới “chú ý tối đa đến tầm mức và khả năng của nhân viên”.
Đơn vị kiểm tra và thanh tra
Một đổi mới quan trọng là việc thành lập một cơ quan kiểm tra và kiểm soát có tên “Đơn vị kiểm tra và thanh tra”. Bản ghi chú giải thích, đơn vị này đáp ứng cho nhu cầu “minh bạch”, áp đặt một “trách nhiệm lớn hơn và ý thức hơn” cho các nhà quản lý của các cấu trúc khác nhau. Đơn vị này sẽ kiểm soát việc tôn trọng các chuẩn mực, các tiến trình và lượng định “hiệu năng và hiệu suất” của các hoạt động.
Việc kiểm soát cũng đi qua hệ thống kế toán tổng quát. Hệ thống này sẽ thiết lập một bản cân đối kế toán, kiểm đúng quy trình và thực hiện các hợp đồng. Cũng vậy, tất cả các hợp đồng quá một số tiền nhất định phải nạp bản nghiên cứu trước để nghiên cứu về mặt pháp lý. Về việc nhờ đến các cơ quan ngoài Vatican, thì chỉ nên được sử dụng theo “danh hiệu hỗ trợ”.
“Tinh thần phục vụ”
Chịu trách nhiệm tổ chức một lãnh thổ rộng 44 hêcta của Vatican, Chính phủ là người chủ đầu tiên của Tòa Thánh. Duy chỉ một mình, cơ quan có khoảng 2000 nhân viên trên tổng số 4.500 nhân viên của Tòa Thánh. Trong số đó có các giáo sĩ, nhưng cũng có các người làm vườn, hướng dẫn viên của các Viện bảo tàng Vatican hoặc các dịch vụ bảo vệ và an ninh. Theo điều luật 21 giải thích, các nhân viên này là một “cộng đoàn làm việc” đặc biệt mang tinh thần “tận tâm, chuyên nghiệp và tinh thần phục vụ”.
Tự sắc này được Đức Phanxicô chấp thuận và ký ngày 25 tháng 11 và được báo L’Osservatore romano công bố trong ấn bản ngày 7 tháng 12 và có hiệu lực 6 tháng sau, tức là ngày 7 tháng 6 năm 2019.
Giuse Nguyễn Tùng Lâm dịch
