Đức Phanxicô thật sự là ai? Loạt bài năm kỳ của báo Thế giới
Từ Buenos Aires đến Rôma, trong nhiều tháng trời bà Ariane Chemin, phóng viên của báo Thế giới (Le Monde) đã điều tra về Đức Jorge Bergoglio, tuổi thơ ấu, các chấn thương, các bí ẩn của ngài.
Một tấm bảng chỉ dẫn đến giếng rửa tội nơi Đức Phanxicô được rửa tội ở đền thánh María Auxiliadora y San Carlos, Buenos Aires, Argentina ngày 31 tháng 8-2018.
lemonde.fr, Ariane Chemin, 2018-10-21
Ai là Jorge Bergoglio, người mà từ năm năm nay lãnh đạo một tỷ ba trăm ngàn tín hữu công giáo? Người mà so sánh phá thai với “người giết thuê” hay người đã khóc ở Lampedusa cho số phận của những người di dân? Ngài là người bảo thủ như người dân Argentina nghĩ? Người người tiến bộ-xã hội như người Âu châu nghĩ? Cả hai. Đức Phanxicô là người phức tạp. Giáo hoàng đầu tiên không phải là người Âu châu, giáo hoàng đầu tiên sinh trưởng ở một thành phố khổng lồ. Và cuối cùng là người bị bật khỏi gốc rễ của mình.
Tuổi thơ của một giáo hoàng giống cái gì? Tuổi thơ của Giáo hoàng Phanxicô được bà nội Rosa bồng ẵm, bà người vùng Piemont nước Ý có đức tin đơn sơ và xém chết trong vụ đắm tàu năm 1927 khi định lên đường đi Argentina: giáo hoàng là cháu của người di dân. Một câu chuyện lạ lùng.
Nhưng cẩn thận: Giáo hoàng Phanxicô là con bài chủ của câu chuyện kể, người biết thêu dệt huyền thoại của mình một cách tuyệt vời.
Ngay từ ngày 13 tháng 3 – 2013 cả thế giới đều biết ngài thích ở trong khách sạn-thường trú, ngay Vatican bên cạnh dinh giáo hoàng. Phanxicô, một giáo hoàng bình thường. Nhưng trên thực tế, ngài cũng là một giáo hoàng đa nghi, một người Argentina từng nếm qua chế độ độc tài ở Argentina trong những năm 1976 và 1983 và vẫn còn giữ thói quen bí mật.
Những năm tháng đen tối này đã ảnh hưởng lâu dài trên Đức Bergoglio. Chính trong thời gian này ở Buenos Aires mà ngài theo trị liệu khoa phân tâm. Một giáo hoàng có bị cắn rứt lương tâm không? Có. Chắc chắn đó là lý do của tình bạn với “nữ tu Geneviève”, cháu của một nữ tu bị “mất tích” ở Argentina, mà một ngày năm 2005 đã điện thoại cho ngài để thẳng thắn nói với ngài những gì mình nghĩ.
Một chính trị gia thuần túy
Giáo hoàng Dòng Tên, Đức Phanxicô cũng là một chính trị gia ròng, ngài giữ kỹ sổ điện thoại và đôi khi biết cách nói trong nhiều hoàn cảnh khác nhau. Hai người có kinh nghiệm này: ông Yayo Grassi, một trong các học sinh cũ của ngài bây giờ là người nấu bếp-bán đồ ăn đặt hàng ở Washington và một ở Paris, đại sứ Pháp ở Unesco. Cả hai là người đồng tính, cả hai đã gặp giáo hoàng và đã quan sát bước đi hàng hai của ngài về vấn đề đồng tính.
Đức Bergoglio đã 81 tuổi và có nhiều kẻ thù: phái cực hữu Mỹ, những người chủ trương chủ nghĩa dân tộc thuần túy, những người hoài niệm Đức Bênêđictô XVI, Liên đoàn Bắc Ý, các hồng y tham vọng… Steve Bannon, cựu chiến thuật gia của Tổng thống Donald Trump dọn về ở gần Vatican, còn bộ trưởng Nội vụ Ý Matteo Salvini cùng âm mưu thì ở cách đó vài đường. Khi chiều về, một mình trong phòng, Đức Phanxicô chép trên giấy các ưu tư của mình và để dưới tượng Thánh Giuse, một cách nào đó, ngài giống như một giáo hoàng bị quản thúc.
Từ Buenos Aires đến Rôma, trong nhiều tháng trời nữ phóng viên Ariane Chemin của báo Thế giới điều tra về tiến trình của Đức Jorge Bergoglio qua năm bài:
Bài 1. Chiếc tàu của Bà nội Rosa
Tuổi thơ của của người con của gia đình di dân vùng Piemont, nước Ý đến Argentina sống dưới bóng bà nội Rosa.
Bài 2. Nhà Thánh Marta
Từ khi được bầu chọn, Đức Phanxicô chọn ở Nhà Thánh Marta,tòa nhà thường trú-khách sạn ngay Vatican, thay vì ở dinh giáo hoàng. Tại đây ngài vun xới sinh hoạt đơn độc của quyền lực.
Bài 3. Xơ Geneviève hay cắn rứt lương tâm của một giáo hoàng
Vì sao giáo hoàng không thể từ chối gì với nữ tu người Pháp ở khu chợ phiên gần Rôma này?
Bài 4. Đức Phanxicô và những người đồng tính
Người ta nói Đức Jorge Bergoglio cởi mở về vấn đề đồng tính hơn chuẩn mực. Cố gắng trả lời cho một người nấu bếp ở Washington và một nhà ngoại giao Pháp.
Bài 5. Phẫn nộ trước Bergoglio
Steve Bannon, hồng y Burke, công chúa Gloria von Thurn und Taxis, Giáo triều… Trong ký ức của nhà vatican học, chúng tôi hiếm khi thấy một mặt trận chống lại quyền uy giáo hoàng nhiều như vậy. Ở Pháp cũng vậy, Jorge Bergoglio có nhiều kẻ thù.
Marta An Nguyễn dịch
