Thư Đức Phanxicô gởi về các vụ lạm dụng tình dục: Mười thái độ cần phải có

319
Thư Đức Phanxicô gởi về các vụ lạm dụng tình dục: Mười thái độ cần phải có
jacquesgauthier.com, 2018-08-21
“Nếu một bộ phận nào đau, thì mọi bộ phận cùng đau” (1 Co 12, 26). Đức Phanxicô đã mở đầu bức thư gởi Dân Chúa công bố vào ngày 20 tháng 8 như trên, không đầy một tuần sau khi bản báo cáo không chối cãi được của Bồi thẩm đoàn bang Pennsylvania, nước Mỹ về các vụ lạm dụng tình dục của khoảng 300 linh mục của bang Pennsylvania trong những năm 1950 và 2010 được đưa ra công chúng.
Được viết trong cấp kỳ, bức thư là tiếng kêu tận đáy lòng của Đức Giáo hoàng nói lên nỗi đau, sự nhục nhã, lòng tương trợ với các nạn nhân. Mục đích là để huy động toàn Giáo hội công giáo chấm dứt loại văn hóa im lặng và bí mật che giấu các vụ lạm dụng tình dục, ngài kêu gọi tín hữu cầu nguyện, ăn chay và hối cải, và kêu gọi từng người phải tố cáo các vụ lạm dụng. Lời kêu gọi là để biến đổi, đoàn kết và khiêm tốn.
Sau đây là mười thái độ mà tôi nhận ra trong tài liệu ngắn này của Đức Phanxicô, đây cũng là một chương trình mục vụ có tính cách nhân bản và thiêng liêng cao, ngài đã có những chữ về một quá khứ vẫn đục của Giáo hội, một Giáo hội của những người thánh và người tội lỗi, nhưng vẫn giữ hy vọng vào tương lai: “ Với sự nhục nhã và tấm lòng ăn năn, là cộng đoàn giáo sĩ, chúng tôi nhận biết chúng tôi đã không ở nơi đáng lý chúng tôi phải ở, chúng tôi đã không phản ứng kịp thời như chúng tôi mong muốn, trong nghĩa mà tầm rộng lớn và nghiêm trọng của những tác hại này đã gieo đau khổ trên bao nhiêu cuộc sống. Chúng tôi đã coi thường và bỏ rơi các em bé. Tôi mượn lời của Đức Hồng y Ratzinger, ngài viết khi đi Đàng Thánh giá ngày Thứ Sáu Tuần Thánh năm 2005, ngài kết hợp với tiếng kêu của bao nhiêu nạn nhân: ‘Nếu trong quá khứ, các thiếu sót có thể bị cho là một cách để trả lời, thì hôm nay, chúng ta mong tinh thần đoàn kết, hiểu trong nghĩa sâu xa nhất và đòi hỏi nhất của nó, đặc trưng cho cách chúng ta xây dựng hiện tại và tương lai, ở trong các xung đột, các căng thẳng và nhất là nơi các nạn nhân thuộc mọi hình thức lạm dụng, để họ tìm thấy một bàn tay đưa ra để che chở, để cứu họ khỏi các nỗi đau của họ’”.
Trắc ẩn với nỗi đau của các nạn nhân
Đức Phanxicô viết, “Nỗi đau của các nạn nhân và gia đình của họ cũng là nỗi đau của chúng ta”. Tội ác của các vụ lạm dụng tình dục này gây tổn thương sâu đậm nơi các nạn nhân, thân nhân của họ và toàn cộng đồng nhân loại. Chúng ta có lòng trắc ẩn với các nạn nhân, “nhận biết rằng, những gì có thể làm để xin tha thứ, để sửa chữa là không bao giờ đủ”. Nỗi đau của họ thấm nhập đến tận tâm hồn và kéo dài suốt đời. Không một thành viên nào của Giáo hội có quyền kềm nén nỗi đau, làm câm lặng, để có các biện pháp tưởng là làm ngưng chuyện này, nhưng lại tăng thêm mức trầm trọng, rơi vào trong sự đồng lõa.
Cam kết bảo vệ những người dễ bị tổn thương nhất
Đức Phanxicô tái khẳng định thêm một lần nữa, sự dấn thân của toàn Giáo hội để “bảo đảm có được sự bảo vệ cho các trẻ vị thành niên và người lớn dễ bị tổn thương”. Các tình trạng lạm dụng không còn “tìm được mảnh đất thuận lợi để che giấu, để tiếp tục”. Điều này bắt đầu bằng việc lên án “các chuyện ghê tởm này do hàng tu sĩ, các tu sĩ thánh hiến cũng như những người có nhiệm vụ chăm sóc những người dễ bị tổn thương nhất, những người họ bảo vệ”. Các lạm dụng không thể nào để trôi qua trong thinh lặng. Năm 2016, trong một tông thư, Đức Phanxicô đã cho biết, một giám mục có thể bị cách chức nếu giám mục đó chểnh mảng hay bỏ sót gây thiệt hại nặng lớn về mặt thân thể, đạo đức, tinh thần hay tài chánh cho người khác.
Xin được tha thứ
Đức Phanxicô thú tội cho toàn Giáo hội: “Chúng ta thấy nhục nhã khi thấy lối sống của chúng ta đi ngược và làm chứng dối cho lời chúng ta tuyên xưng”. Ngài kêu gọi xin tha thứ cho các tội lỗi riêng của mình và tội của người khác. “Nhận thức về tội lỗi giúp chúng ta nhận ra các sai lầm, những việc làm sai trái và các tổn thương gây ra trong quá khứ, để chúng ta dấn thân hơn trong hiện tại trên con đường trở lại mới”.
Kết hợp với Đấng Cứu Chuộc 
Với sự nhục nhã và ăn năn, Đức Phanxicô nhận biết, cộng đoàn giáo sĩ đã không ở nơi đáng lý họ phải ở: “Với sự nhục nhã và tấm lòng ăn năn, là cộng đoàn giáo sĩ, chúng tôi nhận biết chúng tôi đã không ở nơi đáng lý chúng tôi phải ở, chúng tôi đã không phản ứng kịp thời như chúng tôi mong muốn, chúng tôi nhận biết tầm rộng lớn và nghiêm trọng mà những tác hại này đã gieo đau khổ trên bao nhiêu cuộc sống. Chúng tôi đã coi thường và bỏ rơi các em bé”. Đức Phanxicô  mượn lời của Đức Hồng y Ratzinger, ngài viết khi đi Đàng Thánh giá ngày Thứ Sáu Tuần Thánh năm 2005, ngài kết hợp với tiếng kêu của bao nhiêu nạn nhân: “Biết bao điều ô uế trong Giáo hội, và đặc biệt ở những người trong hàng giáo sĩ, những điều này thuộc về họ hoàn toàn! Biết bao nhiêu kiêu ngạo, biết bao nhiêu tự đủ! […] Sự phản bội của các môn đệ, không xứng để nhận Mình Máu Thánh Chúa chắc chắn là điều đau khổ nhất cho Đấng Cứu Chuộc, những điều đâm vào trái tim Chúa. Chúng ta chỉ còn biết dâng lên Chúa, từ tận sâu thẳm lòng chúng ta tiếng nài xin: Kyrie, eleison – Xin Chúa cứu Chúa Con (xem Mt 8, 25)” (Chặng thứ chín).
Hành động một cách toàn thể và cộng đoàn
Con đường trở lại để nhận biết những gì đã xảy ra là chưa đủ, phải hành động một cách toàn thể và với cộng đoàn, tương trợ với những người yếu đuối nhất, tố cáo những gì làm tổn thương sự toàn vẹn của một con người. Tình tương trợ đòi hỏi chúng ta chiến đấu chống mọi hình thức thoái hóa, đặc biệt thoái hóa về mặt thiêng liêng, “bởi vì đây là sự mù quáng của một tinh thần tự đủ, thoải mái mà cuối cùng, tất cả lại xem như có xu hướng hợp pháp: lừa lọc, vu khống, ích kỷ và các hình thức tinh tế tự quy vào mình, để “Vì chính Xa-tan cũng đội lốt thiên thần ánh sáng” (2Co 11, 14) ”
Cam kết biến đổi
Thêm nữa, để bảo vệ trẻ vị thành niên và người lớn dễ bị tổn thương, Đức Phanxicô mong “mỗi tín hữu đã chịu phép rửa phải thấy mình dấn thân trong việc sửa đổi giáo hội và xã hội mà chúng ta rất cần”. Sự biến đổi này cần sự trở lại của từng cá nhân và cộng đoàn, thúc đẩy chúng ta khởi đi từ Chúa Kitô, thấy Ngài nơi người khác, nhất là nơi những người bị tổn thương. Sự biến đổi cũng cần phải có trong cấu trúc của Vatican, điều đã bắt đầu với Đức Phanxicô từng bước nhỏ nhưng là những bước chắc chắn, chúng ta phải nói lên để này. Điều này làm tôi nhớ lại một câu của nhà văn Bernanos khi ông nói về Giáo hội: “Tôi không chúc Giáo hội hoàn hảo, nhưng tôi chúc Giáo hội sống động. Giống như người khiêm nhường nhất, người nghèo nhất trong số các con của mình, giáo hội bước thấp bước cao đi từ thế giới này qua thế giới khác; giáo hội phạm sai lầm, giáo hội đền tội và ai muốn quay mặt đi khi giáo hội khó khăn, họ sẽ nghe giáo hội cầu nguyện và thổn thức cùng với chúng ta trong bóng tối”. (Các nghĩa địa lớn dưới ánh trăng).
Ăn chay cầu nguyện để hoán cải
Đức Phanxicô mời gọi toàn Dân Chúa ăn chay cầu nguyện để thức tỉnh lương tâm, tình tương trợ, dấn thân để làm thuận lợi cho một văn hóa bảo vệ.
“Chiều kích ăn năn của ăn chay cầu nguyện sẽ giúp Dân Chúa chúng ta đối diện với Chúa, với người anh em bị tổn thương, như những người tội lỗi xin được tha thứ, xin ơn biết xấu hổ, xin ơn trở lại và nhờ vậy, triển khai được các hành động theo đúng với Tin Mừng. Vì “mỗi lần chúng ta tìm cách về nguồn để tìm nguồn tươi mát ban đầu của Tin Mừng, thì sẽ nảy lên các con đường mới, các phương thức sáng tạo, các hình thức diễn tả khác, các dấu chỉ mạnh mẽ, các lời nói mang đến ý nghĩa cho thế giới ngày nay”.
Chống nạn giáo quyền
Như ngài vẫn thường hay làm, Đức Phanxicô lên án nạn giáo quyền, muốn “hạ Dân Chúa thành những nhóm ưu tú nhỏ”. Ngài cũng tố cáo hình thức chuyên chế không sự sống, là mảnh đất thuận lợi cho các lạm dụng tình dục, lạm dụng quyền lực, lạm dụng lương tâm. Nạn giáo quyền chia rẽ thân thể giáo hội, “ hủy bỏ không những nhân cách của tín hữu kitô mà còn làm giảm và đánh giá thấp ơn sủng của phép rửa mà Thần Khí đã đặt để trong tâm hồn của Dân Chúa”. Ngược lại, ăn năn cầu nguyện giúp chúng ta nâng cao con mắt và trái tim của chúng ta đến sự đau khổ của người khác và để vượt lên ham muốn thống trị và chiếm hữu, là nguồn gốc thường xuyên của các tội ác này”.
Cảm nhận chúng ta là thành viên của Giáo hội
Chúng ta không cầu nguyện một mình, dù trong tâm nguyện thầm lặng, nhưng cùng liên đới với Giáo hội, và cùng với Giáo hội, chúng ta mang lấy thế giới này trong niềm vui cũng như trong đau khổ. Chính trong sự phức tạp của các quan hệ của chúng ta mà Chúa mạc khải. “Như vậy con đường duy nhất mà chúng ta có để trả lời cho tội ác này, tội ác đã hủy hoại nhiều đời sống, đó là con đường của bổn phận phải huy động từng người và con đường này thuộc về tất cả. Ý thức này giúp chúng ta cảm nhận mình là thành viên của một dân tộc, của một lịch sử chung, giúp chúng ta nhận biết tội lỗi của mình, các sai lầm trong quá khứ với tấm lòng mở ra để ăn năn, giúp chúng ta đổi mới lại nội tâm của mình”.
Chúng ta đứng dưới chân thập giá cùng với Mẹ Maria
Đức Phanxicô nhắc lại ơn gọi của chúng ta là “dấu chỉ và phương tiện cho sự kết hiệp mật thiết với Chúa và với toàn nhân loại” (Hiến chế tâm lý về Hội Thánh” Ơn gọi này được thực hiện bằng lòng trắc ẩn, công chính, phòng ngừa và sửa chữa. Và đó là những gì Mẹ Maria đã sống khi đứng vững bên cạnh thập giá con mình bị đóng đinh. Bằng thái độ này, Mẹ nói lên cách Mẹ đứng vững trong cuộc sống. Khi chúng ta sầu khổ do các vết thương của hàng giáo sĩ gây nên này, cùng với Mẹ Maria, “xin cho chúng ta thêm giờ để cầu nguyện” (Thánh I-Nhã, Bài tập Linh thao số 319) để tìm cách lớn lên trong tình yêu và lòng trung thành với Giáo hội. Mẹ, người đồ đệ đầu tiên, chỉ dẫn cho tất cả chúng ta, cũng là các đồ đệ để chúng ta biết ứng xử trước nỗi đau của người vô tội, không thoái thác cũng không nhút nhát”.
Đức Phanxicô kết thúc bài huấn dụ mục vụ bằng lời cầu nguyện với Thần Khí: “Xin Thần Khí cho chúng ta ân sủng để hoán cải và cho chúng ta dầu thánh nội tâm để đứng trước các tội ác lạm dụng này, chúng ta có thể nói lên lòng trắc ẩn và quyết tâm dũng cảm chiến đấu của chúng ta”.
Giuse Nguyễn Tùng Lâm dịch
Xin đọc: Lạm dụng tình dục: “Giáo hội phải tự vấn về phần trách nhiệm của mình”