Học một kết quả hay hiểu lý lẽ để nhớ các chỉ dẫn trong một thời gian dài?la-croix.com, Audrey Dufour và Emmanuelle Giuliani, 2017-05-16
“Hiểu những gì mình học thì nhớ tốt hơn”
Bà Sophie Portrat, giáo sư phụ giảng ở khoa tâm lý và nhận thức thần kinh (LPNC)
Để nhớ, chúng ta học thuộc lòng bằng cách lặp đi lặp lại, hoặc tạo các mối dây liên hệ khởi đi từ các thông tin đã được biết. Nhưng hai hình thức ghi nhớ này đều không khác nhau: trong cả hai trường hợp, đó là ghi lại trực tiếp các thông tin.
Quả vậy, về lâu dài, thông tin đều được giữ trong trí nhớ chữ nghĩa, một trí nhớ phù hợp với các hiểu biết “thuộc lòng”, hay trong trí nhớ tiến trình, một trí nhớ phù hợp với “cẩm nang”. Tuy nhiên để phân biệt hoàn toàn giữa hai cách học thì sẽ không phân biệt được rõ: vì cái này giúp cái kia và ngược lại.
Giữ vào ký ức ngắn hạn là là lặp đi lặp lại, chú tâm đến nhiều, theo một mục đích ấn định, theo một kiểu thông tin chính xác. Dù sao, triển khai thông tin theo kiểu hiểu những gì mình học thì sẽ nhớ tốt hơn.
Khoảng thời gian những hai lần nhớ cũng quan trọng. Chẳng hạn học rất “hung” ngày hôm trước kỳ thi thì sẽ mau quên. Tốt hơn nên học trước để có thì giờ ôn lại nhiều lần. Điều này cũng đúng trong trường hợp học việc, học điều khiển các máy móc, học lý thuyết và học hành động thì khi đó sẽ giúp nhớ được lâu, vì vừa học thao tác, vừa học mô tả hành động.
“Thuộc lòng” giúp các em bé gặp khó khăn
Élisabeth Morard, giáo sư cho biết: “Trong 27 năm hành nghề, tôi biết thời vinh quang của “học thuộc lòng” và thời khinh thường nó, lúc đó người ta nói: “A!, Học thuộc lòng là… ngu!”, sau đó là thời trở lại với “học thuộc lòng” một cách quân bình hơn. Về phần tôi, tôi tin chắc học thuộc lòng rất hữu ích. Nhất là ở độ tuổi từ 10 đến 12, khi trí nhớ của các em ở mức cao nhất, sau đó trí nhớ bắt đầu tiến trình đi xuống, tiến trình đi xuống này khó nhận ra được.
Dĩ nhiên học là để hiểu, nhưng nhớ cấu trúc câu, nhớ hình thức diễn tả là một trợ giúp rất quý giá, vì sau đó, chúng ta có thể dùng lại chúng theo cách riêng của mình, mà chính mình cũng không nhận ra.
Tôi ghi nhận khả năng tập trung và nhớ liên hệ với nhau một cách chặt chẽ. Và thường thường, các học sinh gặp khó khăn sẽ thiếu một trong hai khả năng này.
Đối với những em bé này, “học thuộc lòng” là ăn chắc, vì giúp lượng định một cách cụ thể và khách quan tiến bộ của các em, từng bước một. Tôi thường yêu cầu các em học từng câu ngắn, học từng loạt số mỗi ngày, đọc lại trước khi tắt đèn đi ngủ… Để trí nhớ làm công việc âm thầm của nó ban đêm… Và các em nói cho tôi biết, chúng thích cách học này, vì chúng xem đó như một trò chơi. Chính vì thế tôi không hoàn toàn chống việc học thuộc lòng một bài thơ, dù có hơi phức tạp: âm điệu của nó sẽ khắc trong ký ức và sau này, ý nghĩa của nó sẽ được phát triển trọn vẹn.”
Marta An Nguyễn dịch
